Pod koniec trzeciego tygodnia każdego kwartału uważny inwestor może zaobserwować intensywny handel kontraktami na indeks WIG20 na tzw. pakietówkach. Aktywność tę wykazują fundusze, które grają na rynku futures, rolują stare serie na nowe. W uproszczeniu zlecają zamknięcie pozycji na instrumentach, które lada chwila wygasają i otwierają serię, która wygasa za trzy miesiąca (najbardziej płynna z możliwych). Dzięki takiej strategii unikają wpływu kursu rozliczenia na rynek.
Innym zjawiskiem przed tzw. dniem trzech wiedźm (wygasaniem kontraktów i opcji) jest duża ilość pakietowych transakcji. Przykładowo, 14 września, 2?dni przed ostatnim wygasaniem instrumentów, inwestorzy kupowali grudniowy kontrakt, składając aż 29 zleceń. Podobna liczba dotyczyła zamykania pozycji na futures wrześniowych.
Limity wielkości
Zgodnie z zasadami obrotu na GPW do tej pory wolumen pojedynczego pakietu kontraktów na indeks nie mógł przekroczyć 1,6 tys. sztuk. Dla inwestora indywidualnego pozycja taka nie jest wprawdzie łatwo osiągalna (wartość takiego pakietu przekracza 30 mln zł, co nawet przy mechanizmie dźwigni finansowej oznacza konieczność wpłaty 2–3 mln zł depozytu zabezpieczającego). Ale dla funduszy już tak.
Dane o koncentracji na rynku futures pokazują też, że regularnie niektóre podmioty przekraczają 20 proc., jeżeli chodzi o udział we wszystkich otwartych pozycjach na najbardziej płynną serię. Tacy gracze muszą więc rozdrabniać zlecenia na wiele części.
Wkrótce ta praktyka może się zmienić. GPW zdecydowała się bowiem odejść od limitowania pakietówek – i to nie tylko w przypadku kontraktów na indeks, ale także na akcje i waluty. Pozostanie tylko warunek dotyczący minimalnej liczby instrumentów dla pakietu (200 dla indeksowych i walutowych futures, 500 dla akcyjnych kontraktów). O tym, że może być to ułatwieniem dla dużych graczy, zdaniem maklerów świadczy fakt, że przez kilka dni przed wygasaniem wolumen obrotu indeksowymi futures sięga kilku, kilkunastu tysięcy sztuk. W efekcie przez tydzień liczba otwartych pozycji na serii wygasającej w grudniu skoczyła o 62 tys. sztuk.