KNF zwraca uwagę branży TFI

Po bankach i ubezpieczycielach przyszła kolej na TFI. Andrzej Jakubiak, szef Komisji Nadzoru Finansowego, wysłał do towarzystw pismo, w którym przestrzega je przed niewłaściwymi praktykami – szczególnie w tych funduszach, które lokują środki w obligacjach firm

Wtym roku najlepiej sprzedającymi się produktami towarzystw funduszy inwestycyjnych są fundusze dłużne i pieniężne. Tymczasem Komisja Nadzoru Finansowego zwraca uwagę na niezgodne z przepisami praktyki inwestowania na rynku długu korporacyjnego. Andrzej Jakubiak, przewodniczący KNF, napisał w tej sprawie list do szefów towarzystw. Tym samym TFI dołączyły do grona firm finansowych, którym w ostatnim czasie przekazuje krytyczne uwagi nowy szef nadzoru.

Zbyt duża koncentracja

Nadzorowi nie podoba się na przykład obejmowanie przez fundusze więcej niż 10 proc. papierów jednego emitenta, czego zakazuje ustawa o funduszach inwestycyjnych.

TFI, którym zdarza się przekraczać ten limit, bronią się, argumentując, że przepisy dopuszczają taką możliwość, gdy niemożliwe jest dokonanie rynkowej wyceny papierów.

– Zdarzało nam się objąć więcej niż 10 proc. emisji w takich przypadkach, jednak o wszystkich KNF wie – mówi przedstawiciel jednego z TFI (ponieważ chodzi o relacje z nadzorem, żaden z naszych rozmówców nie chciał wypowiadać się pod nazwiskiem).

Komisja ostrzega przed nadużywaniem tego przepisu. „Za niedopuszczalne należy uznać przypadki, w których fundusz, nie mogąc ustalić wartości papierów (...), składa ofertę przekraczającą 10 proc. danej emisji" – czytamy w liście. Takie postępowanie będzie traktowane jako działanie podejmowane bez dochowania należytej staranności.

KNF broni klientów

Jak wskazują wyniki, fundusze dłużne i pieniężne dają zwykle niewielkie w skali miesiąca, ale stabilne stopy zwrotu. A właśnie stopy zwrotu są dla klientów głównym argumentem za kupnem jednostek funduszy. Efekt??W pierwszych dziesięciu miesiącach tego roku do podmiotów dłużnych i pieniężnych napłynęło 5,8 mld zł. Ze wszystkich innych typów funduszy klienci wypłacili 4,9 mld zł.

Przedstawiciele branży przyznają, że w obliczu niepewnej sytuacji rynkowej fundusze oparte na długu będą odgrywały coraz istotniejszą rolę w ich ofercie, a obligacje korporacyjne są wskazywane jako jedna z bardziej atrakcyjnych inwestycji na nadchodzące miesiące.

Swoim listem szef KNF chce jednak chronić uczestników funduszy otwartych przed nadmiernym ryzykiem związanym z inwestycją w obligacje korporacyjne. – Genezą tego listu jest prawdopodobnie sprawa Advadisu – uważa inny przedstawiciel branży.

Jak pisaliśmy kilka tygodni temu, przynajmniej trzy TFI?miały w portfelach swoich funduszy obligacje tej spółki, której zarząd niedawno złożył wniosek o upadłość układową.

Papiery Advadisu są zabezpieczone hipotecznie, więc wierzyciele powinni odzyskać?pieniądze. Problem jest jednak innego rodzaju – obligacje korporacyjne nienotowane na rynku regulowanym nie są na bieżąco wyceniane przez rynek. Fundusz może je wyceniać liniowo, co skutkuje systematycznym wzrostem stopy zwrotu, aż do wykupu obligacji. Dopiero wtedy, w razie niewypłacalności emitenta, stopa zwrotu z funduszu jest korygowana w dół. Wcześniej klienci TFI?mogą nie być świadomi tego, że grożą im straty.

Gorący koniec roku

Na tym nie koniec zastrzeżeń nadzoru. Komisja ostrzega również towarzystwa przed automatycznym rolowaniem obligacji korporacyjnych znajdujących się w portfelach funduszy bez dokonywania analizy ryzyka kredytowego danego emitenta.

– Absolutnie się nie zgadzam z tym podejściem. Banki rolują kredyty, dlaczego więc fundusze inwestycyjne nie mogą tego robić z obligacjami korporacyjnymi? – pyta retorycznie nasz rozmówca. – To jest normalna praktyka na rynku kapitałowym. Oczywiście niezbędne jest dokonanie przy tym oceny kredytowej emitenta – z tym nie dyskutuję. W samym rolowaniu nie widzę jednak nic złego. Dlaczego TFI czy OFE miałyby być pod tym względem dyskryminowane wśród innych podmiotów rynku?

Szef KNF zwracał również uwagę towarzystw na nieostrożne inwestowanie w inne fundusze, odnosząc się tym samym do przypadku Superfund TFI i bankructwa MF Global. Wycena jednostek uczestnictwa niektórych funduszy Superfund została zawieszona na okres od początku listopada?do 15 grudnia. Przez ten czas kupowanie i umarzanie jednostek uczestnictwa jest niemożliwe.

Przewodniczący KNF wezwał towarzystwa do przeprowadzenia weryfikacji składników lokat portfeli funduszy według stanu na 30 listopada pod kątem zgodności z wymogami ustawy o funduszach inwestycyjnych, a więc i zaleceń zawartych w liście.

Weryfikacja ma objąć ponadto zapisy statutów funduszy oraz procedury wewnętrzne obowiązujące w towarzystwach. TFI mają na to czas do 31 grudnia.

 

Depozytariuszom także przypomniano o obowiązkach

 

Komisja Nadzoru Finansowego wystosowała również oddzielny list do banków pełniących funkcję depozytariuszy funduszy emerytalnych i inwestycyjnych. Nadzór przypomniał, że depozytariusze odgrywają ważną rolę na rynku

finansowym, ale nie mogą jej ograniczać tylko do przechowywania powierzonych instrumentów.

KNF wskazała, że depozytariusze powinni także dokonać weryfikacji sposobu wyceny papierów, jakie fundusze chcą przechować, szczególnie w przypadku aktywów niebędących przedmiotem obrotu na giełdzie.

Jeśli chodzi o fundusze emerytalne, ustawowym zadaniem banku jest też weryfikacja, czy fundusze nie przekraczają limitów zaangażowania i czy nie inwestują w instrumenty, które nie powinny być wykorzystywane przez zarządzających.

Podobne obowiązki mają także depozytariusze obsługujący TFI. Dodatkowo powinni oni kontrolować terminowość rozliczeń z klientami funduszy.

Komisja wskazała, że „wykonywanie tych obowiązków wymaga zapewnienia adekwatnych w stosunku do skali prowadzonej działalności zasobów". KNF?dodała, że bank depozytariusz odpowiada za wszelkie szkody „wynikające z niewykonania lub nienależytego wykonania obowiązków". Komisja dodała także, że gdy depozytariusz należy do tej samej grupy kapitałowej co fundusz, „domniemywa się, że świadomie zaniechał swoich obowiązków".

Ostatnio KNF ukarała Deutsche Bank za niedopilnowanie właściwej wyceny aktywów niektórych funduszy DWS?TFI (do 2010 r. w grupie Deutsche Banku). K.k.

[email protected]