Kryzys jednomyślności w FED

Janet Yellen przejmie fotel prezesa amerykańskiego banku centralnego, którego kierownicze gremium jest niezwykłym przykładem harmonii w podzielonej stolicy Stanów Zjednoczonych. Niektórzy jednak uważają, że ta rosnąca jednomyślność może być niebezpieczna.

Zapisy dyskusji z posiedzeń siedmioosobowej Rady Gubernatorów Rezerwy Federalnej w ostatnim ćwierćwieczu, które agencja Bloomberg News otrzymała po dwu latach od złożenia wniosku, wskazują na coraz częstszą zgodność opinii jej członków.

Nathan Sheets, były czołowy ekonomista departamentu międzynarodowych finansów w Fed, uważa, że spójny Fed będzie dla Yellen cennym aktywem.

Dokumenty uzyskane przez Bloomberg News dają wgląd w kulturę debat członków Rady Gubernatorów, której przewodnictwo  Yellen obejmie na początku przyszłego roku, jeśli jej kandydatura zostanie zatwierdzona przez Senat. Za czasów Paula Vlockera, jako szefa Rezerwy Federalnej i w początkowym okresie rządów Allana Greenspana różnice poglądów i niejednomyślne głosowania w tym gremium były na porządku dziennym. Greenspan z czasem jednak uporządkował sytuację.

W okresie 1986-1993 doliczono się 21 odrębnych głosów rocznie, zaś w latach 1994-1997 ich liczba zmniejszyła się do pięciu rocznie, natomiast w kolejnej dekadzie spadła do zera. Później sytuację zmienił kryzys finansowy wraz z którym pojawiły się polemiki, ale w skromnym natężeniu. W 2008 r. był jeden taki przypadek, a w następnym już cztery. W 2010 r. znowu było zero. To ostatni okres za jaki Fed ujawnił tego rodzaju dane.

Rada Gubernatorów każdego roku odbywa setki głosowań decydując o regulacjach, fuzjach banków, kwestiach budżetowych, płacach personelu banku centralnego, czy premiach. Jest innym organem niż Federalny Komitet Otwartego Rynku (FOMC) kształtujący politykę pieniężna, którego obrady są jawne. W jego skład poza członkami Rady Gubernatorów wchodzą też szefowie 12 regionalnych oddziałów Fed.

Od czerwca 2011 r. podczas każdego posiedzenia FOMC odnotowano przynajmniej jedno odmienne stanowisko szefa regionalnego oddziału, a od września 2005, kiedy Mark Olson po huraganie Katrina nalegał na przerwę w cyklu podnoszenia stóp procentowych, żaden gubernator nie sprzeciwił się pozostałym.

Yellen przejmie dowodzenie w delikatnym momencie. Fed zastanawia się bowiem, kiedy zacząć ograniczanie skupu obligacji z rynku na co wydaje miesięcznie 85 miliardów dolarów dodrukowywanych pieniędzy. Bank centralny pracuje też nad wdrażaniem  regulacji zawartych w ustawie Dodda-Franka. Jak dotąd FOIMC dwukrotnie zaskoczył inwestorów, kiedy we wrześniu nie zdecydował się na ograniczenie skupu, a w październiku potwierdził, że miesięczna pula nadal będzie wynosiła 85 mld dolarów.

Stephen Oliner, wykładowca w waszyngtońskim American Enterprise Institute, zwraca uwagę, że Fed spotkała fala krytyki. Zarzuca mu się, że przesadził ze skupem, a powiększając swój bilans ryzykuje wzrostem inflacji. Krytyka jednoczy członków FOMC i wspierają szefa nawet wtedy, kiedy nie zgadzają się z jego receptami. Konsensus w kwestii stymulowania koniunktury jest jednak kruchy. Gubernator Jeremy Stein oświadczył, że czułby się bardziej komfortowo, gdyby FOMC zaczął ograniczać skup obligacji już we wrześniu. Jednak poparł decyzję o kontynuacji programu bez zmian. Oliner twierdzi, że jeśli nie byłoby potrzeby zademonstrowania jedności poglądów Stein by głosował przeciw.

Sytuacja w banku centralnym jest odmienna niż w innych instytucjach nadzorujących rynek finansowy. W Komisji Papierów Wartościowych i Giełdy (SEC) spory między pięcioma komisarzami są nagminne.

- W SEC każdy z pięciu komisarzy ma własny zespól, natomiast w Fed cały personel  pracuje na rzecz  prezesa - zwraca uwagę Aaron Klein, dyrektor Bipartisan Policy Center (Centrum Ponadpartyjnej Polityki)  w Waszyngtonie.

Klein twierdzi, że Fed powinien unikać myślenia grupowego, sytuacji kiedy wszyscy czytają prace tych samych naukowców.

Yellen też ma na koncie odmienne stanowisko. W 1994 r. opowiedziała się przeciwko wyrażeniu zgody na utworzenie północnoamerykańskiej placówki przez Bank of Tokyo, natomiast w lutym 1995 nie zgodziła się aby Northern Trust Corp. przejął bank na Florydzie. Raz wraz z trzema innymi gubernatorami przegłosowała Greenspana. Była to jego jedyna tego rodzaju porażka. Kwestia dotyczyła sposobu obliczania oprocentowania w bankach.