Polski dług publiczny rośnie szybciej niż PKB. Ale nowe dane resortu finansów zaskakują

O prawie 211 mld zł wzrósł państwowy dług publiczny przez dziewięć miesięcy tego roku. Zadłużenie całkowite finansów publicznych wyniosło ponad 2,2 biliona złotych.

Państwowy dług publiczny (PDP, zadłużenie sektora finansów publicznych po konsolidacji) na koniec III kwartału wyniósł 1,8 bln zł. W trzecim kwartale wzrósł o 52,8 mld zł (3 proc.), a w porównaniu z zeszłym rokiem o 210,9 mld zł (13,1 proc.). Takie informacje podał resort finansów. Co ciekawe i rzadko się zdarza w ostatnich latach, w mniejszym tempie podniósł się dług sektora instytucji rządowych i samorządowych (dług EDP), czyli dług finansów publicznych liczonych według metodologii unijnej. Po wrześniu wyniósł 2,2 bln zł. Jest o 209,2 mld zł (o 10,4 proc.) wyższy niż pod koniec grudnia, za to tylko o 35,7 mld zł (1,6 proc.) wyższy niż w II kwartale. Stało się tak, ponieważ zmniejszyło się o 24,4 mld zł zadłużenie Funduszu Przeciwdziałania Covid-19 (FPC-19) przez wykup obligacji oraz Polskiego Funduszu Rozwoju (PFR) o 15,2 mld zł, także ze względu na wykup obligacji.

Relacja PDP do PKB na koniec III kwartału wyniosła 47,7 proc. i wzrosła w porównaniu z poprzednim kwartałem o 0,7 pp. oraz o 3,6 pp. w porównaniu z końcem 2024 r. Zaś relacja długu EDP do PKB nie zmieniła się w trzecim kwartale i była wyższa o 3 pp. w porównaniu z końcem 2024 r.

Dwie miary liczenia długu publicznego

W Polsce dług publiczny liczony jest według dwóch miar – krajowej PDP i europejskiej – EDP. W pierwszej raportowane jest zadłużenie trzech sektorów: rządowego, samorządowego i ubezpieczeniowego. Ta druga stanowi jeden z elementów kryterium fiskalnego z Maastricht. Wliczane są do długu także między innymi fundusze pozabudżetowe, którymi zarządza Bank Gospodarstwa Krajowego, a które nie są częścią budżetu centralnego. Stąd wysoka, bo prawie 400 mld zł różnica w sposobie liczenia długu. Wyższy jest zawsze EDP. W trzecim kwartale ze względu na wykup obligacji różnica między EDP a PDP zmniejszyła się o 17 mld zł.

Jak wzrósł dług?

Najmocniej rośnie zadłużenie podsektora rządowego – w trzecim kwartale wzrosło o prawie 52 mld zł. Podsektor samorządowy zadłużył się o 0,9 mld zł, a ubezpieczeniowy – zmniejszył się o 0,1 mld zł. Na koniec III kwartału na kwotę państwowego długu publicznego złożyło się:

• – zadłużenie podsektora rządowego 1 710,1 mld zł,

• – zadłużenie podsektora samorządowego 112,2 mld zł,

• – zadłużenie podsektora ubezpieczeń społecznych 0,01 mld zł.

Z analizy EDP wynika, że najbardziej zadłużony po wrześniu jest FPC-19 – ponad 203 mld zł, Krajowy Fundusz Drogowy – 71,1 mld zł oraz Fundusz Wsparcia Sił Zbrojnych – 60,9 mld zł. Dług tego funduszu wzrósł w ciągu kwartału o ponad 9 mld zł.

Na koniec III kwartału 2025 r. na kwotę długu sektora instytucji rządowych i samorządowych złożyło się:

• – zadłużenie podsektora rządowego 2 102,0 mld zł,

• – zadłużenie podsektora samorządowego 119,8 mld zł,

• – podsektor ubezpieczeń społecznych nie posiadał zadłużenia.