Gospodarka podrywa się do lotu

W pierwszych trzech kwartałach br. aktywność ekonomiczna w Polsce konsekwentnie rosła, a przyszłość maluje się w jeszcze jaśniejszych barwach.

Produkt krajowy brutto (PKB) Polski, szeroka miara aktywności w gospodarce, wzrósł w III kwartale br. o 0,4 proc. rok do roku po zniżkach w poprzednich dwóch kwartałach – obliczył wstępnie GUS. To wynik zgodny z przeciętnymi szacunkami ekonomistów ankietowanych przez „Parkiet”. Choć na szczegółowe dane trzeba jeszcze poczekać, wygląda na to, że w III kwartale ustał spadek popytu konsumpcyjnego, a popyt inwestycyjny wciąż szybko rósł. Utrzymywały się też korzystne wyniki handlu zagranicznego.

Gładsza ścieżka PKB

Na pierwszy rzut oka zwyżkę PKB o 0,4 proc. rok do roku trudno uznać za świadectwo dobrej kondycji polskiej gospodarki, ale wynik ten jest obciążony wysoką bazą odniesienia sprzed roku. Dotyczy to w szczególności popytu konsumpcyjnego, który w ub.r. podbił wzrost populacji Polski związany z napływem uchodźców z Ukrainy, ale też popytu związanego z budową zapasów przez firmy w reakcji na pandemiczne zaburzenia w łańcuchach dostaw i kryzys energetyczny. W 2022 r. zmiana stanów magazynowych dodawała do rocznego wzrostu PKB średnio 2,7 pkt proc., w tym roku zaś magazyny są odchudzane, co obniża dynamikę PKB (według szacunków NBP w III kwartale ten czynnik obniżył roczny wzrost PKB o 3,5 pkt proc., po 3 pkt proc. w II kwartale).

Gdyby pominąć te zaburzenia, dołek spowolnienia gospodarczego Polska ma już dawno za sobą. W świetle aktualnych danych przypadł na IV kwartał 2022 r. Z danych GUS wynika, że od tego czasu aktywność w gospodarce systematycznie rośnie i łącznie zwiększyła się o około 2,8 proc. W samym III kwartale oczyszczony z wpływu czynników sezonowych PKB zwiększył się o 1,4 proc. (w stosunku do I kwartału).

Dotąd dane GUS pokazywały spory spadek odsezonowanego PKB w II kwartale br.: początkowo aż o 3,7 proc. kwartał do kwartału. Jeszcze trzy tygodnie temu urząd statystyczny szacował, że PKB w tym okresie zmalał o 1,4 proc. Teraz, po kolejnej rewizji danych, pokazał wzrost o 0,3 proc. Jednocześnie mniejsza była zwyżka aktywności ekonomicznej w I kwartale: o 1,1 proc. zamiast o 1,3 proc., jak sugerował poprzedni szacunek. Rewizje objęły też rachunki narodowe z lat 2021–2022. Aktualne dane pokazują, że PKB nie był tak rozchwiany, jak się dotąd wydawało. To sugeruje, że GUS powoli rozwiązuje problemy ze zmieniającymi się szybko wzorcami sezonowymi.

Tama dla dezinflacji

Ekonomiści nie mają wątpliwości, że kolejne kwartały pod względem aktywności w polskiej gospodarce będą coraz lepsze. Listopadowa projekcja NBP sugeruje, że w IV kwartale PKB zwiększy się o 1,3 proc. rok do roku, a począwszy od II kwartału 2024 r., wzrost będzie już stale przekraczał 3 proc. rok do roku.

– Ustępowanie szoku podażowego i dalszy spadek inflacji będą sprzyjały odbudowie konsumpcji, która będzie kołem zamachowym gospodarki w najbliższych kwartałach. Prognozujemy, że w IV kwartale wzrost PKB będzie zbliżony do 2 proc. rok do roku, a w całym 2023 r. wyniesie ok. 0,4 proc. W 2024 r. spodziewamy się przyspieszenia wzrostu gospodarczego do 2,5–3,0 proc. – komentuje Adam Antoniak, ekonomista z ING BSK.

Zarówno prognozy NBP, jak i ING należą do ostrożnych, ale nawet one sugerują, że tzw. inflacja bazowa (bez cen energii i żywności), która zależy głównie od warunków w krajowej gospodarce, nie będzie zmierzała do celu NBP (2,5 proc.). To zaś sugeruje, że w najbliższych kwartałach Rada Polityki Pieniężnej nie będzie miała przestrzeni do obniżek stóp procentowych.