Jako zorganizowane platformy obrotu giełdy zapewniają płynność, przejrzystość oraz bezpieczeństwo transakcji finansowych, stanowiąc pomost między podmiotami dysponującymi wolnymi środkami finansowymi a firmami potrzebującymi kapitału na ekspansję, innowacje i modernizację.
Przez wiele lat giełdy funkcjonowały jako element infrastruktury rynkowej, często działające w formie organizacji non profit lub jako podmioty będące własnością administracji publicznej. Jednak w ciągu ostatnich 25 lat obserwujemy gwałtowną zmianę tych zasad, a giełdy w tym czasie przeszły głęboką transformację własnościową, która fundamentalnie zmieniła ich charakter i model funkcjonowania. Proces demutualizacji, rozpoczęty w latach 90. XX wieku, objął wiele kluczowych platform na całym świecie. Na rynku publicznym znalazły się akcje takich giełd jak Londyn, Frankfurt, Nowy Jork czy Hongkong i oczywiście – od 2010 r. – Warszawa. Ta zmiana umożliwiła im pozyskiwanie kapitału, zwiększenie efektywności operacyjnej, rozwój przedmiotu działalności oraz ekspansję międzynarodową.
Wraz z transformacją własnościową giełdy zaczęły systematycznie zmieniać modele biznesu, dostosowując się do nowych wyzwań rynkowych i technologicznych. Tradycyjna działalność oparta na prowizjach od transakcji została uzupełniona o nowe źródła przychodów, takie jak sprzedaż danych rynkowych, usługi technologiczne, rozwój rynków instrumentów pochodnych czy usługi o charakterze infrastrukturalnym. Współczesne giełdy zaczęły działać jak nowoczesne przedsiębiorstwa technologiczne, oferując zaawansowane rozwiązania dla uczestników rynku i konkurując ze sobą na skalę globalną.
Przykładem takiej ewolucji jest Euronext, który w ciągu 20 lat stał się największym aliansem europejskich giełd, umożliwiając inwestorom handel na zunifikowanej platformie transakcyjnej obejmującej rynki w Paryżu, Amsterdamie, Brukseli, Lizbonie, Oslo oraz Mediolanie. NASDAQ z kolei postawił na rozwój zaawansowanych technologii, stając się liderem w dziedzinie elektronicznych systemów transakcji i oferując nowoczesne rozwiązania technologiczne innym giełdom na całym świecie. Londyńska Giełda Papierów Wartościowych wybrała strategię specjalizacji w obsłudze i przetwarzaniu informacji finansowych. Przejmując w całości firmę indeksową FTSE oraz agencję informacyjną Refinitiv, Londyn ponad połowę swoich przychodów czerpie obecnie ze sprzedaży informacji.
O tym, że obrany przez publiczne giełdy kierunek zmian jest właściwy, świadczą rosnące z roku na rok wyniki finansowe, które mają swoje odzwierciedlenie w wycenie ich akcji, co najlepiej ilustruje indeks FTSE Mondo Visione Exchanges. Indeks ten umożliwia inwestorom śledzenie wyników poszczególnych giełd – spółek publicznych oraz ocenę ogólnej kondycji sektora giełdowego. Indeks ten został uruchomiony w kwietniu 2001 r., a jego pierwsza wartość wynosiła 5000 punktów. Od tamtej pory indeks ten stał się ważnym narzędziem analitycznym dla inwestorów instytucjonalnych oraz zarządzających aktywami, a także punktem odniesienia dla samych giełd do porównań z konkurencją.
