Rekordy giełd na giełdach

W 1460 r. w Antwerpii powstała pierwsza giełda towarowa, w 1602 r. w Amsterdamie po raz pierwszy w historii rozpoczęto regularne notowanie i handel akcjami spółek. Giełdy od zawsze pełniły fundamentalną rolę w funkcjonowaniu gospodarki rynkowej, umożliwiając akumulację kapitału oraz jego efektywne pozyskiwanie przez przedsiębiorstwa w celu rozwoju i wzrostu gospodarczego.

Publikacja: 16.06.2025 06:00

dr Tomasz Wiśniewski Stowarzyszenie SIF Polska

dr Tomasz Wiśniewski Stowarzyszenie SIF Polska

Foto: materiały prasowe

Jako zorganizowane platformy obrotu giełdy zapewniają płynność, przejrzystość oraz bezpieczeństwo transakcji finansowych, stanowiąc pomost między podmiotami dysponującymi wolnymi środkami finansowymi a firmami potrzebującymi kapitału na ekspansję, innowacje i modernizację.

Przez wiele lat giełdy funkcjonowały jako element infrastruktury rynkowej, często działające w formie organizacji non profit lub jako podmioty będące własnością administracji publicznej. Jednak w ciągu ostatnich 25 lat obserwujemy gwałtowną zmianę tych zasad, a giełdy w tym czasie przeszły głęboką transformację własnościową, która fundamentalnie zmieniła ich charakter i model funkcjonowania. Proces demutualizacji, rozpoczęty w latach 90. XX wieku, objął wiele kluczowych platform na całym świecie. Na rynku publicznym znalazły się akcje takich giełd jak Londyn, Frankfurt, Nowy Jork czy Hongkong i oczywiście – od 2010 r. – Warszawa. Ta zmiana umożliwiła im pozyskiwanie kapitału, zwiększenie efektywności operacyjnej, rozwój przedmiotu działalności oraz ekspansję międzynarodową.

Wraz z transformacją własnościową giełdy zaczęły systematycznie zmieniać modele biznesu, dostosowując się do nowych wyzwań rynkowych i technologicznych. Tradycyjna działalność oparta na prowizjach od transakcji została uzupełniona o nowe źródła przychodów, takie jak sprzedaż danych rynkowych, usługi technologiczne, rozwój rynków instrumentów pochodnych czy usługi o charakterze infrastrukturalnym. Współczesne giełdy zaczęły działać jak nowoczesne przedsiębiorstwa technologiczne, oferując zaawansowane rozwiązania dla uczestników rynku i konkurując ze sobą na skalę globalną.

Przykładem takiej ewolucji jest Euronext, który w ciągu 20 lat stał się największym aliansem europejskich giełd, umożliwiając inwestorom handel na zunifikowanej platformie transakcyjnej obejmującej rynki w Paryżu, Amsterdamie, Brukseli, Lizbonie, Oslo oraz Mediolanie. NASDAQ z kolei postawił na rozwój zaawansowanych technologii, stając się liderem w dziedzinie elektronicznych systemów transakcji i oferując nowoczesne rozwiązania technologiczne innym giełdom na całym świecie. Londyńska Giełda Papierów Wartościowych wybrała strategię specjalizacji w obsłudze i przetwarzaniu informacji finansowych. Przejmując w całości firmę indeksową FTSE oraz agencję informacyjną Refinitiv, Londyn ponad połowę swoich przychodów czerpie obecnie ze sprzedaży informacji.

O tym, że obrany przez publiczne giełdy kierunek zmian jest właściwy, świadczą rosnące z roku na rok wyniki finansowe, które mają swoje odzwierciedlenie w wycenie ich akcji, co najlepiej ilustruje indeks FTSE Mondo Visione Exchanges. Indeks ten umożliwia inwestorom śledzenie wyników poszczególnych giełd – spółek publicznych oraz ocenę ogólnej kondycji sektora giełdowego. Indeks ten został uruchomiony w kwietniu 2001 r., a jego pierwsza wartość wynosiła 5000 punktów. Od tamtej pory indeks ten stał się ważnym narzędziem analitycznym dla inwestorów instytucjonalnych oraz zarządzających aktywami, a także punktem odniesienia dla samych giełd do porównań z konkurencją.

Ważnym wydarzeniem w historii tego wskaźnika jest przekroczenie poziomu 100 tys. punktów w maju tego roku. Obecnie w skład indeksu wchodzą akcje 33 giełd z całego świata. Blisko 35 proc. kapitalizacji portfela indeksu to giełdy amerykańskie CME Group i Intercontinental Exchange. Na kolejnych miejscach są Londyn, Hongkong, giełda niemiecka i NASDAQ. Giełda warszawska znajduje się na 23. pozycji z wagą 0,1 proc.

Rekordowe osiągnięcie indeksu podkreśla siłę i rozwój globalnego sektora giełdowego oraz jego rosnące znaczenie w światowym systemie finansowym. Natomiast historyczne poziomy indeksu odzwierciedlają nie tylko wzrost przychodów poszczególnych giełd, ale także rosnące zaufanie inwestorów do tego sektora oraz pozytywne perspektywy rozwoju rynków kapitałowych.

Mimo pojawiania się różnorodnych trendów związanych z rozwojem alternatywnych platform obrotu, dalszą cyfryzacją, rozwojem rynków prywatnych, tokenizacją aktywów oraz integracją z technologiami blockchain i sztuczną inteligencją, giełdy papierów wartościowych nadal będą stanowić fundamentalny element gospodarki każdego kraju, który stawia na model rozwoju oparty na mechanizmach rynkowycch. Nowoczesne giełdy dzięki zdolności do adaptacji i innowacji potrafią zapewnić bezpieczne funkcjonowanie rynków kapitałowych, utrzymując jednocześnie trwałą pozycję w systemie finansowym. Dzięki temu ich rola jako infrastruktury finansowej będzie systematycznie rosła wraz z postępującą transformacją światowych rynków finansowych.

Felietony
Początek długiej drogi
Felietony
Rośnie wymiana handlowa z Tajlandią
Felietony
Jaka przyszłość rynków kapitałowych
Felietony
Ten rok powinien przynieść spadek rentowności
Felietony
Droga do różnorodności
Felietony
Atrakcyjność inwestycyjna krajów azjatyckich