Opłaty mocowe i OZE ostro w górę. A rachunki?

Jedne opłaty na rachunku wzrosną, inne znikną, a jeszcze inne pozostaną bez zmian.

Rachunek za energię elektryczną składa się z dwóch największych opłat: za pozyskanie samej energii i za jej przesył. W ramach tej drugiej wchodzi coraz więcej dodatkowych opłat wynikających z transformacji energetycznej. Z drugiej strony dzięki tej transformacji spada koszt pozyskania samej energii. O przyszłorocznych stawkach za energię i jej dystrybucję dla gospodarstw domowych przekonamy się najdalej 17 grudnia, kiedy Prezes Urzędu Regulacji Energetyki (URE) zatwierdzi wnioski taryfowe czterech największych sprzedawców energii w Polsce na samą energię elektryczną (stanowi ponad 50 proc. wartości rachunku za prąd) i na przesył. Obecnie taryfa za samą energię wynosi 572 zł za MWh. Jej nie płacimy, bo nadal mamy stawki mrożone na poziomie 500 zł. Intencją Ministerstwa Energii jest, aby stawki spółek wyniosły na 2026 r. właśnie 500 zł. Będzie o to bardzo trudno. Jest to póki co największa i najważniejsza niewiadoma naszego rachunku.

Wiemy jednak już, że wzrosną składowe rachunku za dystrybucję, a więc opłata OZE i opłata mocowa, które urosną o 50 proc., z drugiej strony opłata kogeneracyjna (umożliwia wspieranie rozwoju elektrociepłowni) zostanie utrzymana na dotychczasowym poziomie (3 zł za MWh), a opłata przejściowa zniknie (służyła rekompensacie dla wytwórców energii w związku z przedterminowym rozwiązaniem Kontraktów Długoterminowych (KDT). Resort energii wycofał się więc z przewidzianej wcześniej podwyżki opłaty kogeneracyjnej na przyszły rok (do 4,36 zł/MWh). Co wiemy już o przyszłych rachunkach za prąd?

Moc coraz droższa

W ostatnich tygodniach najwięcej uwagi skoncentrowało się wokół wzrostu stawek opłaty mocowej na 2026 r. Wynika to ze znaczącego zwiększenia całkowitych kosztów rynku mocy przyjętego do kalkulacji stawek, na podstawie danych przekazanych przez Polskie Sieci Elektroenergetyczne i Zarządcę Rozliczeń. Całkowity koszt rynku mocy na 2026 r. wynosi 9,9 mld zł i jest większy o 55 proc. w porównaniu do 2025 r. – Opłata mocowa pokrywa koszty związane z funkcjonowaniem rynku mocy i pokrywa koszty funkcjonowania elektrowni, które są albo nowo budowane, albo modernizowane, a ich działanie bez wsparcia rynku mocy byłoby nieopłacalne. Przez fakt, że ich praca w ciągu dnia jest krótka, ale nadal potrzebna i zależna od potrzeb sieci, takie elektrownie nie są w stanie na siebie same zarabiać. Stabilność i bezpieczeństwo dostaw energii elektrycznej wymaga więc dodatkowego ich dotowania – wyjaśnia Łukasz Batory z kancelarii Modrzejewski i Wspólnicy.

Podstawową przyczyną wzrostu kosztów na 2026 r. jest wzrost kosztów aukcji przeprowadzonych przez PSE. Koszt aukcji głównej wzrósł o 27 proc. (z 4,9 mld zł na 2025 r. do 6,2 mld zł na 2026 r.) i uzupełniającej na 2026 r. (2,6 mld zł), a także uwzględnienie waloryzacji cen w wieloletnich umowach mocowych.

Więcej na OZE

W przyszłym roku wzrośnie także koszt opłaty OZE (pokrywa koszty wsparcia dla producentów zielonej energii). Wzrośnie rok do roku o 3,8 zł/MWh netto, z 3,50 zł/MWh w 2025 r. na 7,30 zł/MWh w 2026 r. Biorąc pod uwagę te stawki, podobnie jak w przypadku opłaty mocowej, ta opłata nie waży dużo na rachunku za prąd. Przyczyną wzrostu opłaty OZE jest m.in. zwiększenie liczby instalacji generujących energię elektryczną z odnawialnych źródeł energii, objętych wsparciem w ramach systemu aukcyjnego, systemów taryfy gwarantowanej (FIT: feed-in-tariff) oraz dopłat do ceny rynkowej (FIP: feed-in-premium). – Opłata OZE jest opłatą zmienną, więc jej wpływ na wysokość rachunku jest zależny od zużycia przez dany podmiot określonego wolumenu energii elektrycznej. Przykładowo gospodarstwo domowe zużywające w ciągu całego roku 1,2 MWh energii w związku ze wzrostem opłaty OZE zapłaci przez cały rok więcej o 4,56 zł netto (roczna opłata OZE w 2026 r. dla takiego zużycia wyniesie 8,76 zł w porównaniu do 4,2 zł w 2025 r.) – wyjaśnia URE. Udział procentowy opłaty OZE w rachunku za prąd jest uzależniony od taryfy danego podmiotu, jest to natomiast jedna z najmniejszych opłat.

Oszacowanie wpływu wzrostu wspominanych opłat na przyszłoroczne rachunki za energię jest obecnie trudne, ponieważ nie są znane jeszcze pozostałe elementy wpływające na wysokość rachunków. – Cena energii jest tylko jedną ze składowych rachunku. Musimy mieć na względzie, że składają się na niego także dodatkowe opłaty – wyjaśnia prezes URE Renata Mroczek. Mowa o stawkach opłaty sieciowej stałej, sieciowej zmiennej, opłaty jakościowej, abonamentowej i opłaty kogeneracyjnej. URE odsłoni karty – na bazie wniosków taryfowych sprzedawców – 17 grudnia.