Wyrok niemieckiego sądu ws. polityki EBC jak na dłoni pokazuje potężne wyzwania, przed jakimi staje wychodząca z pandemii Europa.
Bardzo hojne programy pomocowe sprawiają, że rządy w tym roku notować będą ogromne deficyty. Ponieważ większość krajów rozwiniętych już wcześniej była bardzo zadłużona, poziom długu do PKB wzrośnie do niespotykanych wcześniej wartości. Ponieważ jest jasne, że takiego długu nie da się opanowani jedynie przy pomocy polityki fiskalnej, do gry wkraczają banki centralne, które już bez zbędnego udawania finansują nowy rządowy dług. Oczywiście ma to swoje konsekwencje. Taka polityka oznacza wiele lat ujemnych realnych stóp procentowych, a zatem transfer majątku od tych którzy go mają, a nie chcą lub nie mogą podejmować dużego ryzyka inwestycyjnego. W USA odbywa się to w ramach jednego państwa, jednak w strefie euro transfer ma miejsce od obywateli bogatszych państw na południe. Choć nie zgodzono się na pomysły w rodzaju wspólnych obligacji, polityka EBC de facto jest obecnie substytutem takiego rozwiązania, bez niej Włosi czy Hiszpanie nie mogliby pożyczać tak tanio (o ile w ogóle byliby w stanie pokryć potrzeby pożyczkowe). Niemiecki sąd orzekł wczoraj, że nie wszystkie działania EBC są zgodne z niemieckim prawem i jeśli nie zostaną dostosowane w ciągu trzech miesięcy Bundesbank wycofa się ze wspólnych operacji. Taki scenariusz wydaje mi się mało realny, EBC znajdzie kompromis. Bardziej chodzi o obawy co do jednomyślności w kwestii prowadzonej polityki gospodarczej. Wyrok jest mocnym głosem, który będzie wykorzystywany przez przeciwników finansowania polityki gospodarczej na poziomie europejskim, może też ciążyć EBC w sytuacji, gdy chciałby wprowadzać kolejne nieszablonowe działania.
Działania natomiast zapewne będą niezbędne patrząc na obecną skalę zapaści europejskiej gospodarki. Zamówienia w niemieckim przemyśle już w marcu spadły o ponad 15% - znacznie więcej niż oczekiwano, indeksy PMI dla usług pokazują fatalną sytuację w kwietniu. Oczywiście spora część tej aktywności wróci w naturalny sposób. Szef VW w Chinach podał, że w kwietniu sprzedaż była nieznacznie większa niż rok temu, co oznacza, że sytuacja gospodarcza w tym kraju dość szybko wraca do normy (choć po części może to być efekt odłożonych zakupów z okresu, kiedy ich wykonanie nie było możliwe). Airbnb podała, że widzi wzrost wyszukiwań miejsc noclegowych w takich krajach jak Dania czy Holandia. Dlatego rynki na obecne dane patrzą trochę przez palce, tak naprawdę dopiero raporty w trzecim kwartale, kiedy życie – miejmy nadzieję – wróci do normy i z danych znikną efekty statystyczne, będzie można lepiej ocenić w jakim stanie jest globalna gospodarka. Z tego też względu dzisiejszy raport ADP (szacujący zmianę zatrudnienia w USA w sektorze prywatnym) nie musi wywołać wielkiej reakcji rynku, mimo że zakłada się spadek miejsc pracy o... 20 milionów. Dane poznamy o 14:15. Tymczasem o 9:25 euro kosztuje 4,5317 złotego, dolar 4,1832 złotego, frank 4,2998 złotego, zaś funt 5,2070 złotego.
dr Przemysław Kwiecień CFA
Główny Ekonomista XTB
