Strategie inwestycyjne funduszy akcji

W teorii najbardziej ryzykowne są fundusze rynków wschodzących, sektorowe oraz małych i średnich spółek. W praktyce wiele zależy od umiejętności i wiedzy zarządzającego.

Dużą popularnością wciąż cieszą się fundusze akcji małych i średnich spółek, skoncentrowane na polskim rynku. Chociaż w czasie hossy pozwalają najwięcej zarobić, to są również najbardziej ryzykowne. Ich średni wynik za ostatnie 12 miesięcy jest imponujący i wynosi aż 35 proc. Jednak w czasie bessy sytuacja diametralnie się zmienia i te fundusze zazwyczaj są liderami spadków. Dlatego eksperci apelują, aby portfel inwestycyjny dobrze zróżnicować.

Budowa portfela

– Na fundusze należy patrzeć z perspektywy wszystkich aktywów inwestora. Nie jest wskazane ograniczanie się do jednego rynku, jednej branży czy jednej klasy aktywów. W mojej ocenie dywersyfikacja jest najlepszym sposobem ograniczania ryzyka – mówi Błażej Bogdziewicz, wiceprezes Caspar TFI.

Większość analityków uważa, że w portfelu nadal warto przeważać akcje, a obecną korektę można jeszcze wykorzystać do ich akumulowania. Ich zdaniem w najbliższych miesiącach perspektywy dla akcji powinny być korzystne, bo polska gospodarka przyspiesza.

– Do najbardziej ryzykownych należą te fundusze, które koncentrują się na jednym sektorze czy kraju, dlatego początkujący inwestor powinien większość środków przeznaczyć na zakup jednostek funduszy szerokiego rynku, zdywersyfikowanych co do krajów czy branż gospodarki – twierdzi Marcin Malinowski, doradca inwestycyjny z Friedrich Wilhelm Raiffeisen. Jego zdaniem mniejszą część portfela mogą stanowić fundusze sektorowe czy krajowe, co do których inwestor – na bazie własnej, pogłębionej wiedzy – ma przekonanie, że będą zachowywać się lepiej od globalnych indeksów.

Marcin Malinowski uważa, że inwestorzy powinni unikać inwestycji, które wiążą się z ryzykiem płynności. A takie ryzyko jest charakterystyczne dla funduszy małych spółek. – Szczególnie silnie ujawnia się ono w okresach giełdowych spadków – podkreśla.

Natomiast zdaniem Błażeja Bogdziewicza inwestycje w fundusze małych spółek czy takie, które ograniczają się do jednego rynku wschodzącego, mają sens, o ile stanowią jedynie cześć aktywów inwestora.

Koniec sezonu na misie?

– Co do zasady – najmniej ryzykowne powinny być fundusze akcji typu value, czyli inwestujące w spółki o niższych wskaźnikach P/E (cena/zysk) czy P/BV (cena/wartość księgowa) lub o wyższych stopach dywidendy. Najbardziej ryzykowne są fundusze rynków wschodzących, nasze MiSie i fundusze sektorowe – mówi Sebastian Buczek, prezes Quercus TFI. I dodaje, że w praktyce bardzo dużo zależy od jakości zarządzania funduszami. Ważne jest to, czy zarządzający opiera się na analizie fundamentalnej, czy portfel jest odpowiednio zdywersyfikowany oraz jakie jest ryzyko płynności portfela. Quercus TFI zarządza funduszem akcji szerokiego rynku, którego portfel zwykle w znacznej części wypełniają małe i średnie spółki, ponieważ oferują one większy potencjał wzrostu.

– Na czysty fundusz MiŚS na razie się nie zdecydowaliśmy ze względu na potencjalne duże wyzwania związane z zarządzaniem płynnością, gdy sezon na MiSie dobiega końca – mówi Sebastian Buczek.

Funduszu koncentrującego się wyłącznie na segmencie MiŚS nie ma również Caspar TFI oraz Legg Mason TFI.

Natomiast z funduszy akcji rynków zagranicznych większym ryzykiem odznaczają się te, które inwestują na rynkach wschodzących, a mniejszym fundusze koncentrujące się na rynkach rozwiniętych.

– Warto wspomnieć również o ryzyku walutowym, które dotyczy funduszy wycenianych w obcych walutach. Jednak, paradoksalnie, może być ono sprzymierzeńcem polskiego inwestora, bo często kurs naszej waluty osłabia się w momencie wyprzedaży na globalnych giełdach – w związku z tym czynnik walutowy może amortyzować spadki cen papierów. W efekcie strata netto może być niższa niż skala giełdowej przeceny – wyjaśnia Marcin Malinowski.

[email protected]

Opinie

Jak ocenić ryzyko funduszu - Krzysztof Socha CFA, dyrektor inwestycyjny w Legg Mason TFI

Poziom ryzyka w funduszach akcji zależy od ich strategii oraz rynku, na którym działają. Należy przyjąć, że im szerszy (bardziej zdywersyfikowany) portfel funduszu, tym ryzyko (mierzone zmiennością jednostki) powinno być mniejsze. Zgodnie z tym założeniem, najmniej ryzykowne spośród funduszy akcji powinny być te, które obejmują globalny rynek akcji spółek z różnych krajów i branż. Nieco bardziej ryzykowne powinny być fundusze z portfelami ograniczonymi do poszczególnych regionów bądź krajów. Jeszcze bardziej te, które koncentrują się na wybranych branżach lub typach spółek (np. tylko małe). Warto też pamiętać o pewnych dodatkowych czynnikach mogących mieć wpływ na poziom ryzyka portfela, jak np. liczba spółek, zmienność kursów poszczególnych akcji czy poziom ich korelacji. Ryzyko portfela jest tym mniejsze, im w portfelu jest więcej składników i im mniej ich kursy są ze sobą skorelowane. Pewien wpływ na poziom ryzyka może mieć także przyjęta przez zarządzającego strategia. Wydaje się, że im bardziej aktywna, tym poziom ryzyka będzie większy. Z punktu widzenia inwestora indywidualnego, chcącego wybrać fundusz akcji, należy przyjąć, że im szerszy rynek obejmuje dany fundusz, tym będzie mniej ryzykowny i prawdopodobnie będzie bardziej odpowiedni dla początkującego inwestora.

Zadbaj o różnorodność inwestycji - Paweł Homiński, członek zarządu Noble Funds TFI

Przy inwestowaniu w jedną klasę aktywów (np. akcje) najważniejsze są dywersyfikacja i uwzględnienie w portfelu akcji spółek o różnej wielkości, reprezentujących różne sektory gospodarki, a nawet różne kraje. Z tego względu uniwersalne fundusze akcji zawsze oferować będą większą dywersyfikację i w związku z tym z reguły cechować się mniejszym ryzykiem inwestycyjnym niż fundusze sprofilowane pod konkretne sektory i regiony geograficzne, czy też – jak w przypadku popularnych funduszy małych i średnich spółek – pod wartość kapitalizacji spółek, w które fundusz inwestuje.

Oczywiście można wyobrazić sobie fundusz sektorowy, który będzie charakteryzować się zmiennością (to jedna z głównych miar ryzyka) mniejszą niż zmienność szerokiego rynku akcji – dobrym przykładem jest na przykład fundusz akcji spółek telekomunikacyjnych – ale nie chroni to inwestora przez zdarzeniami typowymi dla danej branży (np. zmiana podejścia do branży przez europejskiego regulatora). Wpływ takich wydarzeń, specyficznych dla danej spółki, branży czy kraju, będzie z punktu widzenia inwestora ograniczony, gdy zainwestujemy w typowy uniwersalny fundusz akcji.

Rady dla początkujących inwestorów

1. Określ cel i czas inwestycji

Zanim kupimy jednostki funduszy, powinniśmy określić, jak długo zamierzamy oszczędzać i ile pieniędzy możemy na ten cel przeznaczyć oraz jaki jest nasz profil ryzyka. Dopiero na tej podstawie można opracować strategię i dobrać odpowiednie fundusze. Im dłużej będziemy oszczędzać i im mniej boimy się okresowych strat, tym bardziej ryzykowne produkty możemy wybrać. W funduszach agresywnych (z dużym udziałem akcji) warto trzymać tylko część środków, ponieważ z góry trzeba założyć, że w najbliższych latach nie będziemy ich wydawać. Chodzi o to, by wycofać je z inwestycji w sprzyjającym momencie, a nie z powodu bieżących potrzeb. Poza tym wraz z wydłużaniem czasu inwestycji maleje ryzyko.

2. Oszczędzaj systematycznie

Kupując co miesiąc za określoną kwotę jednostki funduszy akcji czy mieszanych, minimalizujemy ryzyko, że zainwestujemy dużą część oszczędności w nieodpowiednim momencie, gdy ceny na rynku będą bardzo wysokie. Warunkiem powodzenia tej strategii jest systematyczne inwestowanie bez względu na to, co się dzieje na giełdach. Emocje trzeba trzymać na wodzy i konsekwentnie realizować plan.

3. Postaw na różnorodność

Bezpieczniejszym rozwiązaniem jest ulokowanie oszczędności w kilku funduszach o różnej polityce inwestycyjnej i prowadzonych przez różne TFI. Za część oszczędności można kupić jednostki np. funduszy obligacji i pieniężnych, a za resztę produkty bardziej ryzykowne, np. fundusze akcji czy surowcowe. Warto mieć w portfelu również fundusze operujące na zagranicznych rynkach. Takie zróżnicowanie portfela zmniejsza ryzyko. Jeśli jedna inwestycja przyniesie straty, zyski z innej choćby częściowo je zniwelują. To, jakie będą proporcje między inwestycjami agresywnymi i bezpiecznymi, zależy od  naszej skłonności do ryzyka, a także od czasu, na jaki zamierzamy zamrozić środki.