Krajowy Plan Odbudowy – elementy podatkowe

Pyta: Mirosław Kachniewski, prezes zarządu, Stowarzyszenie Emitentów Giełdowych Odpowiada: PIOTR WYSOCKI partner, Baker McKenzie

Piotr Wysocki, partner, Baker McKenzie

Foto: materiały prasowe

Czym jest Krajowy Plan Odbudowy?

Krajowy Plan Odbudowy to plan opracowywany przez Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej, który ma być podstawą do uzyskania środków unijnych z Instrumentu na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności (tj. funduszu służącego odbudowie gospodarki UE po pandemii). Ponadto, rząd pracuje nad tzw. Nowym Ładem – czyli szerokim programem społeczno-gospodarczym obejmującym m.in. wydatkowanie środków publicznych, wspieranie wytypowanych sektorów gospodarki i zmiany legislacyjne, który ma obejmować m.in. takie filary, jak wspieranie inwestycji, służba zdrowia oraz zmiany w systemie podatkowym. Jeżeli chodzi o elementy podatkowe, to stanowić one mają istotny element Nowego Ładu. Najistotniejsze wydają się być zmiany w opodatkowaniu pracy, których istotą ma być zmniejszenie opodatkowania osób najmniej zarabiających. Pomysł sprowadza się do wprowadzenia kwoty wolnej od podatku w kwocie 30 tys. zł rocznie. Oznaczałoby to m.in. emeryturę bez podatku do kwoty 2,5 tys. zł. Ponieważ zmiana ta oznaczałaby obniżenie obciążeń podatkowych dla ogółu podatników, jej koszty dla państwa (i samorządów) byłyby jednak bardzo wysokie.

Czy te koszty byłyby poniesione przez budżet, czy będzie to oznaczać dodatkowe koszty dla innych podatników?

Niewątpliwie tak istotne koszty będą musiały znaleźć odzwierciedlenie również po stronie przychodowej Skarbu Państwa i mają oznaczać podwyższenie obciążeń dla lepiej zarabiających. Zwiększenie obciążeń ma odbywać się poprzez podwyżkę składki na ubezpieczenia zdrowotne. W tym zakresie pojawiają się dwa pomysły: po pierwsze zniesienie limitu składki dla osób prowadzących działalność gospodarczą, czyli 9-proc. składka ma nie być wyliczana od stosunkowo niskiej kwoty ryczałtowej, lecz od realnego dochodu, przy czym kwota ryczałtowa byłaby wartością minimalną. Drugi pomysł dotyczy zarówno osób prowadzących działalność gospodarczą, jak i osób będących na umowach o pracę i umowach cywilnoprawnych. Polega on na zmniejszeniu prawa do odliczenia składki zdrowotnej od podatku dochodowego. Obecnie 7,75 proc. z 9 proc. składki podlega odliczeniu od podatku PIT, w związku z czym efektywny ciężar składki wynosi 1,25 proc. ponad podatek PIT. Zmniejszenie kwoty odliczenia będzie skutkować istotnym zwiększeniem obciążenia składkowego. Szacuje się, że taka zmiana dotknie nawet około 2 mln osób.

Czy będą zmiany w kontekście opodatkowania biznesu?

Tak. Jedno z haseł tego programu, które pojawia się w przestrzeni publicznej, to: „dobry klimat dla firm". W jego ramach pojawia się wiele interesujących pomysłów, które mają służyć poprawie warunków prowadzenia biznesu. Rząd deklaruje potrzebę uatrakcyjniania otoczenia fiskalnego prowadzenia działalności gospodarczej i przyciągania projektów inwestycyjnych. Pierwszy obszar, tj. wspieranie tzw. innowacyjnej transformacji. Pierwsze pomysły, tj. ulga na prototypy czy ulga na robotyzację, przedstawiało już pod koniec zeszłego roku Ministerstwo Rozwoju. Mówi się również o uldze w podatku PIT na zatrudnienie innowacyjnych pracowników – instrument ten skierowany byłby do pracowników z wyższym wykształceniem i może mieć znaczenie np. w sytuacji notowania strat i niemożności innych odliczeń. Kolejnym elementem byłoby łączenie ulgi R&B z ulgą IP box, czyli preferencyjnym opodatkowaniem dochodów z własności intelektualnej.

Drugi obszar to preferencje nakierowane na przyciąganie dużych projektów inwestycyjnych. Rozważany jest m.in. tzw. paszport VIP, czyli szybka ścieżka obsługi najważniejszych projektów (od pozwolenia na budowę przez wsparcie relokacji pracowników czy legalizację ich pobytu) i wsparcie od strony podatkowej przez centrum obsługi inwestora w ramach Ministerstwa Finansów. Drugi pomysł to interpretacja 590, która oznacza, że inwestor z odpowiednim projektem inwestycyjnym będzie mógł otrzymać interpretację dotyczącą jego przyszłej sytuacji podatkowej wynikającej z inwestycji. Mają również zostać wprowadzone uproszczenia w rozliczaniu cen transferowych dla holdingów inwestujących w Polsce.

Poza tym jest pomysł wprowadzenia grup VAT – prace nad nim de facto już się toczą i są przedmiotem dyskusji na poziomie UE. Inny pomysł dotyczący podatku VAT to wprowadzenie opcji opodatkowania VAT dla instytucji finansowych w celu zachęcenia sektora finansowego do lokowania inwestycji w Polsce.

Obszar trzeci to wsparcie rozwoju mikro-, małych i średnich firm. Obejmuje on zmiany, które już weszły w życie, lub prace (np. podwyższenie limitu ryczałtu ewidencjonowanego do 2 mln euro), lub projekty, którym został już nadany bieg (ustawa o fundacji rodzinnej mającej służyć zapewnieniu wielopokoleniowej sukcesji biznesu i akumulacji rodzimego kapitału). Prowadzone są również analizy odnośnie poszerzenia tzw. estońskiego CIT (tj. modelu opodatkowania dochodów polegającego na przesunięciu momentu opodatkowania zysków spółki do czasu ich wypłaty) na większą liczbę firm. Planowane jest również wprowadzenie nowych mechanizmów, takich jak podatkowe wsparcie ekspansji zagranicznej (poprzez możliwość uwzględnienia wielu kosztów pośrednich) czy też ulga na IPO mająca wpłynąć na zmniejszenie bariery kosztowej wejścia firm na giełdę.