Spożywka w tarapatach. Czeka nas fala przejęć?

Wyceny akcji przedstawicieli branży topnieją. Drogie surowce i agresywna polityka sieci handlowych szkodzą wynikom spółek. Część z nich może w tym roku zmienić właściciela.

Akcje większości spółek spożywczych notowanych na GPW radzą sobie gorzej niż rynek. W kolejnych miesiącach na dynamiczne zwyżki nie należy liczyć, bo sytuacja w branży wciąż jest trudna. Wprawdzie ceny surowców nie rosną już tak szybko jak w 2012 r., ale wciąż są na wysokim poziomie. Tymczasem firmom jest trudno przerzucać wyższe koszty na odbiorców ze względu na dużą presję ze strony dyskontów. Żeby wykorzystać efekty skali i obniżać koszty muszą konsolidować rynek.

Problematyczne wyceny

Zdaniem ekspertów w tym roku będziemy świadkami wielu transakcji, ale na prawdziwą falę konsolidacji trzeba jeszcze poczekać.

– Teoretycznie okres słabszej koniunktury może być dobry dla fuzji i przejęć. Praktyka jednak pokazuje, że bardzo często postrzeganie makroekonomicznej i biznesowej rzeczywistości przez kupujących i sprzedających jest diametralnie różne, co czasem prowadzi do potężnych rozbieżności w zakresie wyceny biznesu. Nie można oczekiwać, że 2013 r. będzie w tej kwestii inny niż lata poprzednie – mówi Krzysztof Badowski, partner zarządzający Roland Berger Strategy Consultants.

Z kolei Monika Kalwasińska, analityk DM PKO BP, podkreśla, że na trudnym rynku przejęcie firmy z problemami generuje ryzyko niewypracowania zakładanych efektów synergii oraz pogorszenia sytuacji finansowej całej grupy. – Dlatego też będą poszukiwane spółki ze zdefiniowaną strategią, przewagami konkurencyjnymi i umiarkowanym zadłużeniem. Problem polega na tym, że takie spółki mogą być niechętne do zaakceptowania niskich wycen, co będzie utrzymywało stagnację w zakresie przejęć i fuzji na rynku spożywczym – mówi.

Roszady w branży mięsnej

Przejęcia zapowiada gros firm notowanych na warszawskim parkiecie. – O możliwości akwizycji wielokrotnie mówili już przedstawiciele PKM Duda i ZM Kania, ale niewykluczone, że ich zarządy czekają na obniżenie oczekiwań sprzedających. Graal wycofał się z transakcji sprzedaży Superfisha z powodu niesatysfakcjonującej wyceny, jednak niewykluczone są kolejne próby sprzedaży tej firmy. Gotówka ze sprzedaży Superfisha mogłaby posłużyć do sfinansowania następnych akwizycji – mówi Adam Kaptur, analityk Millennium DM.

W gronie firm, których papiery w ostatnich latach dotknęła mocna przecena, są Makarony Polskie. Zdaniem ekspertów to właśnie ta firma może być celem przejęcia.  – Spółka w ostatnim czasie miała rentowność, która była niższa niż wcześniej zapowiadano. Wraz z tym spadała cena akcji. Firmie przydałby się strategiczny inwestor, który mógłby wspomóc ten biznes i podnieść jego rentowność – mówi Wojciech Zych, zarządzający z Quercus TFI. Od początku stycznia kurs Makaronów Polskich odrobił część strat, co pokazuje, że zainteresowanie spółką rośnie.

Wśród firm z GPW, które mogą zmienić właściciela, jest też wspomniany już PKM Duda. Analitycy przypominają, że prezes tej spółki niedawno wspominał, że może ona zarówno przejmować, jak i zostać przejęta. Właściciela może też zmienić rybne Wilbo, które stara się o układ z wierzycielami.

Ważna struktura akcjonariatu

Łakomym kąskiem dla potencjalnych inwestorów mogłyby być systematycznie poprawiające wyniki spółki cukiernicze. Jednak zdaniem ekspertów tam roszad właścicielskich nie będzie. Dlaczego? – Producenci słodyczy mają znaczących akcjonariuszy, którzy realizują założone strategie. W tych firmach  nie  należy raczej się spodziewać dużych zmian właścicielskich w najbliższym czasie – mówi Zych. Podobnego zdania jest Kaptur. – Colian zajmuje się teraz akwizycją Solidarności, trwa integracja grupy Mieszko po ostatnich przejęciach, a Wawel tradycyjnie koncentruje się na rozwoju organicznym – wymienia.

Tymczasem kilka tygodni temu pojawiły się spekulacje, że właściciela może zmienić większościowy pakiet rybnej spółki Seko. Zniesiono bowiem uprzywilejowanie tych akcji. Kazimierz Kustra, prezes i pośrednio wiodący udziałowiec Seko, zapewnił wtedy, że nie zamierza wychodzić z inwestycji, ale chce jedynie otworzyć drogę do potencjalnych zmian w przyszłości.

Szansa dla funduszy PE

Piotr Grauer, ekspert KPMG, zwraca uwagę, że już od paru lat widać rosnącą skłonność właścicieli firm do rozmów na temat przyszłości ich przedsiębiorstw i ewentualnego pozyskania nowego partnera. – Wynika to ze spowolnienia gospodarczego oraz z faktu, że wielu właścicieli zbliża się do wieku emerytalnego i nie widzą potomków w rodzinie, mogących z sukcesem dalej poprowadzić firmę – mówi.

Zdaniem ekspertów w najbliższych miesiącach będziemy obserwować rosnącą aktywność funduszy private equity. Ubiegłoroczna rywalizacja Adventu i Mid Europy o Eko Holding pokazała, że są inwestorzy finansowi mocno zdeterminowani, żeby realizować swoje plany. – W portfelach funduszy pozostają wciąż gracze z branży spożywczej, na przykład Kofola czy Hortex. Fundusze będą z nich wychodzić prędzej czy później lub podejmowały już takie próby – mówi Badowski. Z kolei Kaptur zwraca uwagę że jeśli chodzi o spółki z GPW to pojawia się pytanie, czy dominujący udziałowcy będą skłonni sprzedawać akcje po obecnych wycenach. – Chyba że przejmujący, np. fundusz private equity, zapłaciłby bardzo dużą premię – mówi.

Ostatnio daje się zauważyć, że firmy coraz częściej mówią o nawiązywaniu współpracy z innymi podmiotami lub przejmowaniu rynku po spółkach w słabszej kondycji. – Współpraca na poziomie operacyjnym czy też przejmowanie rynku to bezpieczniejsza strategia. Dlatego też takich przykładów może być coraz więcej - uważa Kalwasińska.

[email protected]

[email protected]

Opinie

Marcin Stebakow, analityk Domu Maklerskiego Banku BPS

Rynek fuzji i przejęć w najbliższym czasie może się ożywić ze względu na spadające wyceny spółek. Ciężko wytypować konkretne segmenty branży spożywczej, jednak presja wynikająca ze znacznego rozdrobnienia producentów przy rosnącej sile przetargowej odbiorców (sieci handlowe) sprawi, iż proces konsolidacji może przyspieszyć. Polski rynek z liczbą 38 mln konsumentów i dogodną pozycją w Europie od dawna znajduje się na celowniku koncernów zagranicznych (Smithfield Foods, Lotte Group, Eva Grupe). Konsolidacja podmiotów jest nieunikniona, a przy mocno rozdrobnionym rynku o osiągnięciu pozycji dominującej, która mogłaby być ewentualnie zablokowana przez UOKiK, nie będzie mowy.

Witold Hruzewicz, partner w firmie Azimutus

W 2012 r. miało miejsce ok. 40 transakcji kapitałowych w sektorze spożywczym. W tym roku można się spodziewać kontynuacji takiej aktywności. Wiele segmentów znalazło się pod dużą presją. Wymusza to konsolidację, która będzie szczególnie widoczna w przetwórstwie mięsnym oraz kontynuowana w sektorze mleczarskim. W branży mięsnej walka o konsolidację sektora i przetrwanie na rynku rozegra się między graczami o rocznych przychodach powyżej 300 mln zł. Właściciel ZM Henryk Kania ogłosił właśnie plan przyłączenia dwóch dużych zakładów mięsnych. Z kolei ostatnia rywalizacja funduszy Advent i Mid Europa o zakup Eko Holdingu pokazuje, że sektor dystrybucji spożywczej także ma duży potencjał transakcyjny.

Krzysztof Kozieł, analityk Biura Maklerskiego BGŻ

Słaba sytuacja gospodarcza prowadzi do spadku wycen firm i mniejszej aktywności na rynku przejęć. Ze względu na jeszcze gorsze perspektywy na bieżący rok nie wydaje mi się, że coś się w tej kwestii zmieni. Zwłaszcza że obniżenie stóp procentowych pozwala złapać oddech słabszym lub bardziej zadłużonym podmiotom. Ze względu na brak ofert sprzedaży ze strony właścicieli dużych firm aktywność zagranicznych koncernów może być ograniczona. Ewentualne przejęcia będą inicjowane przez graczy krajowych lub zagranicznych, którzy są już obecni na naszym rynku. Największej aktywności spodziewam się w branżach, w których dzieje się najgorzej, a rynek jest rozdrobniony – czyli produkcji mięsa i przetwórstwa rybnego.