Reklama

Czy polskie spółki są świadome klimatycznie?

Publikacja: 13.12.2024 15:55

Magdalena Raczek-Kołodyńska Wiceprezeska Zarządu Stowarzyszenia Emitentów Giełdowych  Prezeska Funda

Magdalena Raczek-Kołodyńska Wiceprezeska Zarządu Stowarzyszenia Emitentów Giełdowych Prezeska Fundacji Standardów Raportowania

Foto: materiały prasowe

Joanna Adamczyk Starszy Konsultant ds. zrównoważonego rozwoju w Bureau Veritas Polska

Joanna Adamczyk Starszy Konsultant ds. zrównoważonego rozwoju w Bureau Veritas Polska

Foto: materiały prasowe

Marta Kęsik, Sustainability Manager, MATERIALITY

Marta Kęsik, Sustainability Manager, MATERIALITY

Foto: materiały prasowe

Jaka jest idea badania CCA?

Badanie Spółek Świadomych Klimatycznie CCA (ang. corporate Climate Crisis Awareness study) zostało stworzone w 2019 roku przez Fundację Standardów Raportowania, Stowarzyszenie Emitentów Giełdowych i Bureau Veritas, aby zweryfikować, w jaki sposób spółki objęte obowiązkowymi ujawnieniami niefinansowymi wprowadzonymi przez dyrektywę NFRD radzą sobie z raportowaniem kwestii klimatycznych. Chcieliśmy obudzić spółki, które do tej pory niewiele raportowały w tym obszarze, i zmotywować je do działania, a równocześnie nagrodzić firmy najlepiej raportujące. Spółki, które w tegorocznej 6. edycji badania uzyskały powyżej 9 pkt i zakwalifikowały się do grona liderów, w sposób kompleksowy ujawniają swoje podejście do kwestii klimatycznych. Co roku każda przebadana spółka może bezpłatnie poznać swoją punktację i dopytać o metodologię badania, co ma zmotywować do pogłębiania wiedzy i budowania większej świadomości klimatycznej.

Warto dodać, że przyjęte kryteria były inspirowane wydanymi w 2019 roku Wytycznymi KE ws. raportowania niefinansowego poświęconymi ujawnieniom związanym z klimatem. Chociaż dokument nie był obligatoryjny i traktowano go jedynie jako podpowiedź dla raportujących, jak należy ująć kwestie klimatyczne, po latach widzimy, że kierunek ten został utrzymany w nowych regulacjach. Spółki, które wypełniają kryteria badania, są równocześnie w znacznym stopniu gotowe do ujawnień klimatycznych, których będą wymagały Dyrektywa CSRD i Europejskie Standardy Raportowania Zrównoważonego Rozwoju (ESRS).

Foto: GG Parkiet

Reklama
Reklama

Jak kształtowały się wyniki w sześciu edycjach?

W 2024 roku w ramach 6. edycji badania FSR, SEG, Bureau Veritas Polska we współpracy z firmami partnerskimi MATERIALITY i Energopomiar przeanalizowali 163 raporty spółek. Sumarycznie przez 6 edycji badania ponad 1000 raportów zostało wziętych pod lupę ekspertów. Jakie są z tego wnioski?

  • Porównując średni wynik w 6. edycji – 4,31 pkt (43,1% oceny maksymalnej) do średniej oceny z pierwszej edycji ( 1,03 pkt), widzimy wyraźny progres.
  • Największy skok w średniej punktacji został zaobserwowany po analizie raportów za rok 2022 (wzrost z poziomu 2,71 pkt do 4,02 pkt), co prawdopodobnie wiązało się z pojawieniem się ujawnień zgodnych z Taksonomią Sustainable Finance.
  • Przez wszystkie edycje projektu najwyższe średnie ocen otrzymywały spółki z sektora paliw i energii ( w 2024 roku średnia wyników to 6,92 pkt). Co więcej, raporty spółek z tego sektora za rok 2017 uzyskały wyższą średnią punktów niż spółki z sektora ochrony zdrowia za rok 2023. Sektor ochrony zdrowia zrobił najmniejszy progres podczas trwania sześć lat projektu.
  • W pierwszej edycji projektu najgorzej wypadły spółki z sektorów handel i usługi i finanse, natomiast z roku na rok ich poziom raportowania był coraz lepszy. Spółki z sektora finansów w badaniu raportów za rok 2023 miały lepszą średnią od całej populacji. Zmiany w tym sektorze można wiązać z wejściem w życie Rozporządzenia SFDR i rosnącą świadomością znaczenia kwestii klimatycznych.
  • W raporcie za rok 2022 po raz pierwszy przyznano maksymalną liczbę punktów. W 6. edycji 14 spółek osiągnęło ponad 90% punktów, zdobywając tytuł Liderów, w tym CCC SA i LPP SA otrzymały maksymalną liczbę punktów.
Reklama
Reklama
  • W pierwszej edycji badania 46% spółek nie uzyskało żadnych punktów. W 6. edycji widać wyraźną poprawę – raportów ocenianych na zero punktów było 13%. Progres ten cieszy połowicznie, ponieważ mowa tu o spółkach, które od sześciu lat muszą publikować swoje obowiązkowe ujawnienia w obszarze ESG, a nadal nie raportują swojego wpływu na klimat. Ta grupa ma przed sobą największą pracę do wykonania, aby zmierzyć się ze standardem ESRS E1.

Warto podkreślić, że eksperci w sześciu edycjach badania opierali się jedynie na informacjach znalezionych w raportach rocznych spółek, zakładając rzetelność i wiarygodność przedstawionych danych. Bardzo rzadko ujawnienia te były poddawane zewnętrznej atestacji i potwierdzane przez niezależną instytucję. Dopiero kiedy wraz z wejściem w życie Dyrektywy CSRD ujawnienia dotyczące zrównoważonego rozwoju będą polegały obowiązkowemu audytowi, będzie można powiedzieć „sprawdzam” i w pełni ocenić rzetelność przedstawianych danych.

Jaka jest przyszłość badania?

Historia badań dotyczących ujawnień niefinansowych, które prowadzi SEG, jest dłuższa niż ustawowy wymóg raportowania w tym zakresie. W ramach pierwszego badania „Analiza ESG spółek w Polsce” prowadzonego wspólnie z partnerami w latach 2012–2017 rokrocznie sprawdzane były ujawnienia niefinansowe wszystkich spółek notowanych na GPW i rynku NewConnect. Poprzez prezentacje wyników na konferencji oraz wydawane co roku publikacje podsumowujące staraliśmy się zwrócić uwagę emitentów, jak ważne jest ujawnianie kwestii zrównoważonego rozwoju z punktu widzenia budowania relacji z inwestorami i swojej przewagi konkurencyjnej.

Po wejściu w życie Dyrektywy NFRD naturalną kontynuacją było stworzenie z partnerami badania CCA, którego celem było budowanie świadomości klimatycznej. Wszystkie projekty mają wspólne założenia – ich celem jest edukacja emitentów i otoczenia giełdowego w zakresie raportowania kwestii zrównoważonego rozwoju, pokazanie trendów raportowania oraz stworzenie szansy na indywidualny dialog i poznanie własnej oceny.

Wspólnie z partnerami pracujemy nad kryteriami kolejnej odsłony projektu, który na pewno w pełni będzie opierał się na nowych ramach raportowania i równocześnie będzie spójny z dotychczasowymi założeniami naszych przedsięwzięć badawczo-edukacyjnych.

Jakie kryteria poszły najlepiej w szóstej edycji?

Badanie świadomości klimatycznej spółek przeprowadzono na podstawie analizy 163 raportów zrównoważonego rozwoju publikowanych przez spółki notowane na Giełdzie Papierów Wartościowych. Analiza wyników badania nie pozwala jednoznacznie wskazać jednego kryterium, które osiągnęło najlepszy rezultat, dlatego poniżej przedstawiam kilka kryteriów o najwyższych ocenach.

Reklama
Reklama

Pierwszym z nich jest kryterium dotyczące posiadania polityki lub strategii klimatycznej bądź ujęcia zarządzania wpływem na klimat w strategii biznesowej. Maksymalną punktację można było uzyskać za wskazanie w raporcie odniesienia do publicznie dostępnej strategii lub polityki, w której ujęte są aspekty zarządzania klimatem, bądź za opisanie w raporcie istotnych elementów takiego dokumentu. Wymóg ten spełniło 41 proc. ocenianych spółek, jest to wzrost o 4 proc. względem roku ubiegłego. Ocenę pośrednią otrzymało 23 proc. spółek, natomiast 0 punktów uzyskało 36 proc. spółek. Jest to wyraźna poprawa jakości publikowanych informacji, co może być efektem przygotowań spółek do raportowania zgodnego z wymogami ESRS.

Foto: GG Parkiet

Kolejnym kryterium jest kryterium odnoszące się do identyfikacji ryzyk i szans związanych z klimatem. W tegorocznej edycji zauważam poprawę raportowania możliwości związanych ze zmianami klimatu. Maksymalną ocenę uzyskało 19 proc. spółek, czyli o 6 proc. więcej w porównaniu z rokiem ubiegłym. Spółki coraz bardziej profesjonalnie podchodzą do identyfikacji, oceny i raportowania kluczowych ryzyk i szans związanych z ich działalnością. Raporty zawierają bardziej szczegółowe i wiarygodne informacje na temat potencjalnych zagrożeń i możliwości, które oparte są na solidnej analizie, wykonanej z wykorzystaniem zaawansowanych narzędzi i metodyki, takich jak analizy scenariuszowe czy mapy ryzyka. O 7 proc. wzrosła również liczba spółek publikujących ryzyko lub szanse związane ze zmianami klimatu, bez wskazywania konkretnych działań zarządzania nimi.

Foto: GG Parkiet

Kolejna grupa kryteriów, w której odnotowano postęp, dotyczy raportowania śladu węglowego. Coraz więcej spółek publikuje ślad węglowy w trzech zakresach, ze wskazaniem kategorii zawartych w Zakresie 3, co pozwala im zdobyć maksymalną liczbę punktów. W tym roku osiągnęło to 26 proc. spółek, o 4 proc. więcej niż rok wcześniej.

Reklama
Reklama

Foto: GG Parkiet

Ponadto ponad połowa spółek (53 proc.) w swoich raportach jasno określa standard, na podstawie którego obliczono emisje gazów cieplarnianych (GHG).

Foto: GG Parkiet

Zwiększyła się również liczba spółek publikujących informację na temat źródeł wskaźników oraz współczynników GWP (Global Warming Potential) wykorzystanych do kalkulacji. Maksymalną liczbę punktów w tym kryterium otrzymało 44 proc. spółek, o 8 proc. więcej niż w roku ubiegłym.

Foto: GG Parkiet

Reklama
Reklama

Dzięki temu, iż spółki corocznie przeprowadzają kalkulację emisji GHG, wzrosły noty kryterium odnoszące się do publikacji wyników na przestrzeni lat. 28 proc. spółek otrzymało maksymalną liczbę punktów, publikując wyniki za co najmniej trzy lata. Jednocześnie więcej spółek (33 proc.) zaprezentowało zmiany w swoim śladzie węglowym na przestrzeni ostatnich dwóch lat, co stanowi wzrost o 5 proc. w porównaniu z rokiem ubiegłym.

Kolejnym istotnym kryterium związanym ze śladem węglowym jest kryterium 9, dotyczące publikacji emisji GHG w formie wskaźnika intensywności. W tym roku informację tą opublikowało 45 proc. spółek, o 6 proc. więcej niż w roku ubiegłym.

Ostatnim kryterium, w którym odnotowano wzrost liczby spółek publikujących informacje, jest kryterium 10 odnoszące się do określenia celów redukcyjnych. Wraz ze wzrostem liczby spółek obliczających emisje GHG zauważalna jest rosnąca tendencja do podejmowania działań na rzecz ograniczenia emisji GHG. Udział spółek określających skwantyfikowane cele redukcji wzrósł o 1 proc., dodatkowo zwiększył się udział spółek, które określają cele na podstawie intensywności emisji GHG. Coraz więcej spółek rozpoczyna także drogę dekarbonizacji, definiując planowane działania redukcyjne, choć jeszcze bez precyzyjnych wskaźników.

Które branże radzą sobie najlepiej z raportowaniem klimatycznym?

Zestawiając wyniki w podziale na makrosektory, można zauważyć kilka sektorów wyróżniających się na tle wszystkich organizacji. Spółki z sektora dóbr konsumpcyjnych osiągnęły najlepsze wyniki, zdobywając maksymalną liczbę punktów w kluczowych kryteriach. W przypadku średniej noty sektorowej najlepiej wypadł sektor paliwa i energii s(6,92), zaraz za nim sektor finansowy (5,11). Sektor paliw i energii notuje również największe postępy od początku badania CCA (czyli od roku 2019). Znaczącą poprawę widzimy także w sektorze technologii oraz handlu i usług.

Spółki giełdowe poświęcają coraz więcej uwagi raportowaniu, częściowo uwzględniając nowe wytyczne ESRS (European Sustainability Reporting Standards). W tegorocznym badaniu zauważalny jest wzrost świadomości spółek oraz działań realizowanych przez spółki, celem zbadania wpływu organizacji na klimat oraz zarządzania nim w sposób zrównoważony. W raportach pojawiają się nowe sekcje, wzrasta ich przejrzystość, a tym samym ich odbiór staje się łatwiejszy.

Reklama
Reklama

Czy kryteria badania CCA pokrywają się z wymogami ESRS E1?

W standardzie raportowania ESRS E1 Zmiana klimatu na firmy nałożony został obowiązek ujawnień związanych z zagadnieniami, które były do tej pory także przedmiotem badania Climate Crisis Awareness. W zasadzie wszystkie kryteria oceniane w badaniu CCA znajdują swój odpowiednik w standardach ESRS.

W ramach badania CCA raporty spółek analizowane były pod kątem istnienia polityki, strategii, celów i planów działań w odniesieniu do zmiany klimatu. Bardzo podobne zagadnienia, lecz dokładniejsze w swoich wymogach odnośnie do treści ujawnienia, są przedmiotem obowiązkowego raportowania pod ESRS-ami. Spółki są zobowiązane do raportowania o politykach, celach i planach działań związanych z zagadnieniami zmiany klimatu, w tym w szczególności kwestii związanych z mitygacją, adaptacją i energią, które powinny być szczegółowo opisane, zgodnie z ujawnieniami MDR-P i MDR-T oraz dodatkowymi wymogami w odniesieniu do planu transformacji, polityki i celów.

Jeśli chodzi o zarządzanie zagadnieniami klimatu, to odniesienie do tego obszaru odnajdujemy w ESRS 2 w ujawnieniu GOV-1, w ramach którego zobowiązani jesteśmy do opisania roli i obowiązków oraz dostępu do wiedzy fachowej i umiejętności zarządu i rady nadzorczej w odniesieniu do kwestii związanych ze zrównoważonym rozwojem, w tym w szczególności odpowiedzialności za nadzór nad istotnymi wpływami, ryzykami i szansami, które związane są z istotnymi zagadnieniami zrównoważonego rozwoju, w tym ze zmianą klimatu.

Informacje ilościowe, a więc dane dotyczące emisji gazów cieplarnianych wraz z opisem standardu kalkulacji, granic raportowania, a także źródeł przyjętych wskaźników to kwestie, które porusza ESRS E1-6. Zobowiązuje on spółki do raportowania emisji brutto we wszystkich trzech zakresach. W przypadku tego ujawnienia mamy jedno zwolnienie, które nie dotyczy wszystkich spółek, ale tych które zatrudniają średnio poniżej 750 pracowników. Są one zwolnione z ujawnienia informacji o emisjach w zakresie 3 oraz całkowitych emisjach gazów cieplarnianych w pierwszym roku raportowania. Jeśli chodzi o standard raportowania to zarówno kryteria CCA, jak i wymogi ESRS, odnoszą się do najbardziej popularnego standardu GHG Protocol Corporate Standard oraz normy ISO 14064.

Również kontekst granic raportowania, oceniany w ramach badania CCA, jest przedmiotem ujawnień w ramach ESRS E1, gdzie niezwykle istotna jest analiza granic raportowania i włączenie w ten proces kwestii kontroli operacyjnej. Na szczęście z pomocą w celu zrozumienia tego tematu przychodzą nam Implementation Guidance wydane niedawno przez EFRAG, w których w IG2 dot. łańcucha wartości w sekcję 2.3. oraz FAQ 5 mamy wyjaśnienia odnośnie do poszczególnych rodzajów spółek oraz ich kontroli finansowej i operacyjnej.

Czy na bazie wyników badania można uznać, że spółki są gotowe do raportowania pod ESRS kwestii klimatycznych?

Jak wspomniano wcześniej, większość zagadnień, która objęta była kryteriami analizowanymi w ramach badania CCA jest przedmiotem ujawnień w oświadczeniu o zrównoważonym rozwoju w ESRS E1 Zmiana klimatu. Oświadczenia o zrównoważonym rozwoju będą podlegały obowiązkowemu audytowi, więc dla spółek raportujących pod ESRS-ami kluczowe jest odpowiednie przygotowanie się do tego procesu oraz zebranie właściwych danych oraz śladu audytowego. Oczywiście zakres raportu wyznaczany jest przez badanie istotności, jednak kwestie zmiany klimatu są istotne dla znaczącej większości podmiotów raportujących.

Oceniając wyniki badania CCA możemy zaobserwować, że coraz więcej spółek (w tym roku prawie 1/3) uzyskuje wynik powyżej 7 punktów, a więc tytuł spółki świadomej klimatycznie. Oznacza to, że zagadnienia raportowania klimatycznego stają się dla nich codziennością. Spółki te prezentują coraz większe zaawansowanie w kwestiach liczenia śladu węglowego, ale też zarządzania zagadnieniami związanymi z klimatem, tworzą dokumenty strategiczne i wyznaczają cele redukcyjne.

Nie zmienia to jednak faktu, że gros spółek, które będą zobowiązane do ujawnienia szeregu informacji o kwestiach klimatycznych w raportach za rok 2024, nie podjęło jeszcze tego tematu. Jest to niepokojące, w szczególności w odniesieniu do kwestii kalkulacji emisji gazów cieplarnianych. Co prawda raportowanie o zakresie 1 i 2 jest już przedmiotem ujawnień 67 proc. spółek, jednak emisje w zakresie 3 ujawnia jedynie 34 proc. podmiotów ocenianych w badaniu CCA. Trzeba zdawać sobie sprawę, że kalkulacja emisji w zakresie 3 jest procesem złożonym i czasochłonnym. Wymaga ona identyfikacji źródeł danych, wskaźników, a następnie przeliczenia często dużych zbiorów danych.

Podobnie jest z kwestiami polityk, celów i działań oraz zarządzania zagadnieniami związanymi ze zmianą klimatu. Coraz więcej spółek przygotowuje rodzaje polityki, w których odnosi się do kwestii klimatycznych, ustanawia cele redukcyjne oraz ujawnia konkretne działania realizowane na rzecz mitygacji oraz adaptacji do zmian klimatu. Nie jest to jednak niestety trend powszechny.

Podsumowując, w kontekście raportowania o zmianie klimatu mamy liderów, którzy wywodzą się z branż dóbr konsumpcyjnych, paliwa i energia, czy tez finanse, patrząc jednak na całą populację spółek, które będą ujawniać za rok 2024 informacje dotyczące zagadnień klimatycznych, spółki mają jeszcze dużo pracy, na którą zostało niestety niewiele czasu.

Artykuł zawiera fragmenty infografiki opracowanej przez BureauVeritas Polska,

Niniejsza infografika ma charakter informacyjno-edukacyjny, autorzy nie ponoszą odpowiedzialności za decyzje podjęte na podstawie zawartych w niej treści.

Zachęcamy spółki do samodzielnej weryfikacji raportów względem przedstawionych kryteriów badania.

Każda spółka, która podlegała badaniu, może uzyskać bezpłatnie informację o uzyskanej punktacji

Zapraszamy do kontaktu: [email protected]

Inwestycje
Michał Krajczewski, BM BNP Paribas: Giełdy akcji. Trend wzrostowy obowiązuje
Inwestycje
Gal, hafn, ren, iryd może już kupić każdy Polak
Inwestycje
Kamil Cisowski, DI Xelion: Teraz bardziej GPW niż Wall Street
Inwestycje
Polacy kupią rekordową ilość złota, ale do łask wraca srebro
Inwestycje
Jarosław Niedzielewski, Investors TFI: Bańka na AI szybko nie pęknie. WIG na nowych szczytach w 2025 r.
Inwestycje
Złoto: to raczej pauza we wzrostach niż zakończenie trendu
Reklama
Reklama
REKLAMA: automatycznie wyświetlimy artykuł za 15 sekund.
Reklama
Reklama