Powstanie spółkii przedmiot działalnościPolski Koncern Naftowy powstał 7 września 1999 r. w wyniku fuzji Petrochemii Płock z Centralą Produktów Naftowych. W kwietniu br. NWZA spółki zgodziło się na dodanie do jej nazwy członu Orlen. Kapitał akcyjny PKN w dniu wejścia na giełdę składał się z 420,17 mln akcji serii A, B i C o wartości nominalnej 1,25 zł każda. W tym roku akcjonariusze zgodzili się na emisję obligacji zamiennych na akcje serii D w ramach programu motywacyjnego dla kadry kierowniczej. Akcje serii D stanowią około 3% kapitału akcyjnego.PKN Orlen jest największym w Polsce producentem paliw (przerabia ponad 75% ropy naftowej sprowadzanej do Polski). Pochodną przerobu ropy są także tworzywa sztuczne, np. polipropylen (rafineria w Płocku jest jego największym w Polsce producentem).Spółka jest także największym sprzedawcą paliw w hurcie ? ma około 60% rynku. Spółka kontroluje również ponad 30% rynku detalicznego paliw ? ma ponad 2 tys. stacji benzynowych. Poza rafinerią w Płocku, która jest jedną z najbardziej zaawansowanych technologicznie instalacji tego typu w Europie, PKN Orlen posiada także kontrolne pakiety akcji rafinerii w Jedliczu i Trzebini.Oferty publicznePKN jest pierwszą w historii powojennego rynku kapitałowego w Polsce spółką, której akcje Skarb Państwa sprzedawał w dwóch ofertach publicznych. Obie zakończyły się pełnym sukcesem, zainteresowanie akcjami wykazywali zaś przede wszystkim drobni inwestorzy indywidualni. Pierwszą ofertę przeprowadzono w listopadzie 1999 r. Zależna od MSP Nafta Polska zaoferowała wówczas 126 mln akcji w transzach inwestorów indywidualnych oraz instytucjonalnych (krajowych i zagranicznych). Cenę sprzedaży akcji ustalono na 19,5 zł. Ze względu na stworzony system zachęt, inwestorzy indywidualni mogli obejmować papiery o 10 i 4% taniej niż inwestorzy instytucjonalni.Druga oferta publiczna odbyła się pod koniec czerwca br. (zgodnie z założeniami, nie mogła być ona przeprowadzona przed upływem 180 dni od zakończenia pierwszej oferty). Tym razem zaoferowano 109,2 mln akcji, cenę sprzedaży zaś ustalono na 20,5 zł. Podobnie jak w listopadzie 1999 r., inwestorzy indywidualni mogli korzystać z dyskonta (obejmowali akcje po 18,45 i 19,7 zł).Po zakończeniu drugiej oferty publicznej w rękach Nafty Polskiej i MSP pozostało 28% akcji spółki. Resort skarbu nie wyklucza, że będzie chciał się pozbyć w przyszłym roku tego pakietu. Niewykluczone jednak, że akcje te mogą zostać zaoferowane inwestorowi (jest to jedna z opcji).Przebieg notowańPierwsze notowanie odbyło się 26 listopada 1999 r. Kurs na fixingu wyniósł 22,2 zł. Przez następne tygodnie akcje stopniowo drożały, osiągając 13 stycznia 27,5 zł. Od tego czasu walory PKN spadały aż do 13 października, kiedy osiągnęły swoje historyczne minimum ? 15,65 zł. Średni dzienny wolumen obrotu za ostatni rok wyniósł prawie 900 tys. akcji.PKN Orlen jest drugą pod względem kapitalizacji spółką na warszawskim parkiecie, ale jednocześnie najbardziej płynną (free float wynosi 72%). Poza Naftą Polską i MSP, żaden podmiot nie posiada więcej niż 5% akcji.Przebieg notowań PKN Orlen w ostatnim roku można podzielić na trzy etapy. Pierwszy okres wzrostów, do połowy stycznia, był dość dużym zaskoczeniem dla wielu obserwatorów. Spodziewano się bowiem raczej spadku kursu (ze względu na oczekiwany wysyp akcji ze strony inwestorów indywidualnych). Podaż ta została jednak skutecznie wchłonięta przez inwestorów instytucjonalnych.Dużo większym zaskoczeniem dla rynku była jednak późniejsza bessa na PKN, której nie były w stanie powstrzymać nawet najbardziej optymistyczne raporty. Początkowo spadki tłumaczono zapowiedzią kolejnej oferty. Jednak po jej zakończeniu kurs spadał dalej. Stało się jasne, że akcje Orlena nie będą zyskiwać na wartości bez większego zainteresowania polskim rynkiem ze strony inwestoróch. Firma otrzymywała w tym czasie bardzo dużo rekomendacji kupna, zachodnie instytucje finansowe zaś wyceniały dość zgodnie jeden walor na 26?30 zł.Trwający od połowy października trend wzrostowy na PKN Orlen tłumaczy się wzrostem zainteresowania inwestorów (zarówno polskich, jak i zagranicznych) blue chipami.Analiza średnio-i długoterminowaDo końca października br. akcje PKN Orlen poruszały się w długoterminowym trendzie spadkowym. Na początku listopada kurs zdołał się jednak wybić górą z tej tendencji, generując tym samym silny sygnał kupna. Zmianę trendu zaczynają też sygnalizować długoterminowe średnie kroczące, które powoli zmieniają kierunek na wzrostowy. Zasięg wzrostu po wybiciu z kanału spadkowego można wyznaczyć na około 23 zł, czyli 15% powyżej obecnej wartości akcji. Rolę wsparcia przed ewentualnymi spadkami pełni w okolicach 18 zł pokonana linia trendu spadkowego. Także w ujęciu średnioterminowym pojawił się sygnał kupna. W ciągu ostatnich 4 miesięcy na wykresie PKN utworzyła się zapowiadająca wzrosty formacja odwróconej głowy z ramionami. Linia szyi poprowadzona przez szczyty z końca sierpnia i początku listopada znajduje się na wysokości 19,4 zł (wsparcie). W tym przypadku zasięg wzrostów można wyznaczyć na około 23,5?24 zł.Analiza krótkoterminowaW krótkim terminie akcje PKN Orlen poruszają się w silnym trendzie wzrostowym, potwierdzanym przez wolumen. Linia trendu wyznaczająca wsparcie znajduje się na wysokości 19,7 zł. Zaledwie 1% niżej przed spadkami bronić będzie też zwyżkująca średnia z 15 sesji. Opór wyznaczają w okolicach 21 zł lokalne szczyty z przełomu sierpnia i września. Zwyżki kursu były do tej pory potwierdzane przez wskaźniki techniczne, jednak ostatnio pojawiły się niewielkie negatywne dywergencje, co w połączeniu z wysokimi wartościami szybkich oscylatorów może zapowiadać korektę.Wyniki finansowePomimo nie zakończonego procesu restrukturyzacji, zaczynają pojawiać się już pierwsze efekty fuzji Petrochemii Płock z CPN (spółka planuje, że oszczędności z tego tytułu wyniosą w ciągu trzech lat 500 mln zł).Analityków zaskoczyły wyniki finansowe za III kwartał br. ? znacznie wyższe, niż powszechnie oczekiwano. Spółka osiągnęła w tym okresie 337,4 mln zł zysku netto, wobec 141,3 mln zł w III kwartale 1999 r. Przychody wyniosły 6,78 mld zł, w porównaniu z 4,69 mld zł w tym samym okresie ubiegłego roku. Na nieco gorsze niż rok wcześniej wyniki I półrocza 2000 r. wpłynęła przede wszystkim kara 40 mln zł nałożona na przez Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów, na poczet której zawiązano rezerwę.Bardzo duży wzrost przychodów PKN Orlen jest głównie efektem wzrostu cen ropy i umocnienia się dolara wobec złotego. Ale nie tylko. Przychody PKN Orlen rosną ostatnio także z powodu zwiększenia ilości przerabianej ropy oraz zwiększenia udziału tzw. produktów białych (o większym stopniu przetworzenia) w całości produkcji koncernu. W 2000 r. wpływ na kondycję finansową PKN mają w dużej mierze zewnętrzne czynniki niezależne od spółki (ropa i dolar). Konieczność wydawania większych sum na zakup paliw zmusza PKN Orlen do poszukiwania nowych źródeł finansowania. Posiłkowanie się długiem jest również efektem realizowanego programu inwestycyjnego. Kilka tygodni temu spółka zaciągnęła np. kredyt konsorcjalny w wysokości 200 mln USD lub równowartości tej sumy w euro lub złotych (organizatorem jest ABN Amro). Kredyt ma zostać przeznaczony przede wszystkim na restrukturyzację struktury zadłużenia, tj. zwiększenie udziału zobowiązań długoterminowych. Wskaźnik całkowitych zobowiązań do kapitałów własnych PKN Orlen wynosi obecnie około 35%.Strategia i planyPKN Orlen zamierza pozostać dominującym graczem na rynku paliwowym w Polsce. Niewykluczone że spółka rozpocznie niebawem współpracę z innymi firmami petrochemicznymi z Europy Środkowowschodniej (MOL i OMV). Szczegóły ? możliwe są związki kapitałowe ? ogłoszone zostaną w styczniu 2001 r.W ciągu dwóch lat PKN Orlen przeznaczy na inwestycje ponad 3 mld zł. Największa część tej sumy, około 1,8 mld zł, zostanie wydana do końca 2001 r. na rozbudowę i unowocześnienie sieci stacji paliw.Do najważniejszych inwestycji realizowanych przez spółkę zalicza się rurociąg paliwowy z Płocka do Ostrowa Wlkp., budowa bazy w Ostrowie oraz adaptacje kawern w dawnych Inowrocławskich Kopalniach Soli na magazyny paliw.
GRZEGORZ BRYCKIGRZEGORZ URAZIŃSKI
