Kto handlował akcjami PZU po cenie dalekiej od rynku

W ostatnim dniu września na giełdzie nie brakowało zaskakujących transakcji. Wiele wskazuje na to, że za „dekorowanie okienek” odpowiedzialny mógł być fundusz emerytalny Polsat

Ostatniego dnia września na GPW zawarto dużą transakcję pakietową akcjami PZU. Właściciela zmieniło ponad 112,1 tys. walorów. Identyczna liczba papierów była przedmiotem transakcji pakietowej w poniedziałek, na pierwszej sesji w październiku.

Zaskakujące ceny w transakcjach

Niezwykłe były ceny, przy jakich zawarto obie transakcje. 30 września za papiery PZU płacono 377,4 zł, niemal o 20 proc. więcej, niż wynosił kurs sesyjny. W poniedziałek walory odkupowane były po 376,4 zł, o 23 proc. powyżej poziomu rynkowego. Pakiet, jakim wymienili się inwestorzy, wart był 42,3 mln zł.

GPW pozwala na takie odchylenia od kursu rynkowego,?tylko jeżeli do transakcji dochodzi poza sesją. Inaczej różnica nie może przekraczać 10 proc.

Nie tylko pakietówki

Do anomalii dochodziło także w grupie mniejszych spółek. W przypadku mało zwykle płynnych walorów Kruszwicy, Kęt, Mondi-Świecia, Koelnera i Seco Warwick na otwarciu piątkowej sesji zrealizowano spore zlecenia. W przypadku Kruszwicy doprowadziło to do wywindowania kursu o 7 zł, do 79 zł. Wolumen wyniósł tego dnia 35 tys. sztuk akcji, najwięcej od października 2010 r. W przypadku Kęt (wolumen 21 tys. sztuk, najwięcej od sierpnia) kurs podskoczył?o 3,55 zł, do 100 zł; Mondi-Świecia (wolumen 109 tys. sztuk) – o 7,95 zł, do 79 zł, Koelnera (427 tys. sztuk) – o 1,2 zł, do 14,2 zł, a Seco Warwick (wolumen 138,5 tys. sztuk, najwięcej od I połowy 2009 r.) – o 3,2 zł, do 35,3 zł. W tym ostatnim przypadku wzrost kursu był jedynie chwilowy.

– Nie pamiętam takiej skali obrotów akcjami Seco Warwick – mówi jeden z zarządzających OFE.

Zdaniem maklerów we wszystkich tych przypadkach ewidentnie mogło chodzić o tzw. window dressing, czyli poprawianie stopy zwrotu na koniec miesiąca lub kwartału. Sprzedając akcje PZU we wrześniu 20 proc. drożej, niż wynosił kurs rynkowy, inwestor instytucjonalny, posiadacz akcji, mógł wykazać spory zysk wpływający na ogólny wynik i pozycję w rankingach.

Chodzi o Polsat?

Za transakcjami może stać fundusz emerytalny Polsat. Świadczyć o tym może fakt, że w miniony piątek wartość jednostki rozrachunkowej OFE?Polsat zwiększyła się o 20 groszy, gdy innych funduszy zmniejszyła się o kilka groszy. Z kolei w poniedziałek jednostka OFE?Polsat potaniała o 45 groszy, w przypadku innych OFE?spadki były mniejsze.

– Dobry wynik inwestycyjny 30 września jest następstwem różnic w składzie części akcyjnej naszego portfela wobec konkurencyjnych OFE – tłumaczy Anna Horsecka, prezes PTE Polsat.

Ten argument nie przekonuje konkurencji. – To była sesja cudów – zgodnie mówią przedstawiciele funduszy emerytalnych o piątkowej sesji. Według przedstawicieli OFE pierwszy raz doszło do takiej sytuacji w historii ich działalności. – Zdarzały się wcześniej zaskakujące zwyżki wartości jednostek i można było wnioskować, że chodziło o ich wywindowanie, ale nigdy na taką skalę – mówi jeden z zarządzających.

Informacje o wszystkich transakcjach zawieranych przez fundusze emerytalne ma Komisja Nadzoru Finansowego. OFE raportują je każdego dnia.

– Standardowo identyfikujemy strony wszystkich transakcji pakietowych – mówi Łukasz Dajnowicz, rzecznik KNF. – Standardowo zajmujemy się także dużymi wahaniami wartości jednostek rozrachunkowych. Są dla nas interesujące – przyznaje Dajnowicz.

Lepsze miejsce w rankingu – udział w losowaniu

Jaki może być powód takich transakcji w przypadku OFE Polsat? Lepsza pozycja w zestawieniu stóp zwrotu OFE za trzy lata. Taki ranking nadzór publikuje dwa razy w roku. Jeśli fundusz ma wynik poniżej średniej rynkowej, jest uprawniony do udziału w losowaniach osób, które same nie wybiorą OFE.

Dla funduszu Polsat zdobywanie nowych klientów ma tym większe znaczenie, że jest oficjalnie wystawiony na sprzedaż. Większa liczba klientów zwiększa zaś jego wartość.

Nowy serwis specjalistyczny Moja Emerytura