Fundusze są kluczowe dla giełdy

W ciągu ostatnich 20 lat fundusze inwestycyjne ugruntowały swoją pozycję na rynku kapitałowym. Pod względem obrotów akcjami przewyższają OFE

Od momentu uruchomienia pierwszego funduszu inwestycyjnego na naszym rynku minęło 20 lat. Dla Izby Zarządzających Funduszami i Aktywami okrągły jubileusz był okazją do podsumowania dwóch dekad istnienia rynku TFI w Polsce oraz spojrzenia w przyszłość podczas Forum Funduszy Inwestycyjnych, które odbyło się wczoraj.

Fundusze a giełda

Szczególną uwagę zwrócono na rolę funduszy inwestycyjnych w rozwoju rynku kapitałowego w Polsce. Udział TFI w obrotach giełdowych inwestorów instytucjonalnych wynosi nawet 45 proc. – ostatni raz sięgnął tego poziomu w I połowie 2010 roku. Tymczasem udział OFE w handlu akcjami nie przekroczył 25 proc., a ostatni raz osiągnął taki poziom w 2009 r.

Przewaga funduszy inwestycyjnych nad emerytalnymi jest jeszcze bardziej widoczna w przypadku alternatywnego rynku giełdowego. OFE nie odpowiadają za więcej niż parę proc. udziałów w obrotach inwestorów instytucjonalnych, podczas gdy fundusze inwestycyjne nawet za 25 proc. (na koniec ubiegłego roku – niecałe  20?proc.).

Pomiędzy opcjami a kontraktami terminowymi TFI zdecydowanie wybierają kontrakty – w pierwszej połowie 2008 r. fundusze odpowiadały za niecałe 40 proc. obrotu tymi instrumentami. – TFI zabezpieczały wtedy portfele przed spadkami na giełdzie – uważa Tomasz Wiśniewski, przewodniczący Komitetu Indeksów Giełdowych GPW.

Był to szczególny okres na rynku TFI – wypłacono z nich o 20 mld zł więcej niż do nich wypłacono, a aktywa branży spadły o 30 proc.

– Odkąd powstał w Polsce rynek funduszy, klienci wpłacali na górce i wypłacali podczas spadków, jedynie wzmacniając trend giełdowy. To się pewnie nigdy nie zmieni – twierdzi Marek Żytniewski, jeden z pionierów rynku funduszy w Polsce.

Dlatego, choć OFE mniej aktywnie od TFI handlują akcjami, w przeciwieństwie do funduszy inwestycyjnych mogą – przynajmniej w niewielkim stopniu – łagodzić zmienność giełdowych indeksów.

Giełda a gospodarka

Tomasz Wiśniewski zwrócił uwagę również na wpływ rynku kapitałowego na gospodarkę. – Możemy zaobserwować wyraźną korelację pomiędzy średnią wartością WIG, poziomem aktywów funduszy inwestycyjnych oraz zmianami PKB. W tym kontekście giełda jest dobrym barometrem gospodarczym, również w Polsce, gdzie sektor finansowy nie jest jeszcze tak rozwinięty jak w krajach Europy Zachodniej – podkreślił.

– Wbrew pozorom od Zachodu nie dzieli nas tak wiele. Tradycyjnie przyjmuje się, że giełda odgrywa ważną rolę w gospodarce, gdy jej kapitalizacja przekracza 50 proc PKB. W Polsce w 2011 r. sięgnęła 38 proc., jednak w 2007 r. była już na poziomie 50 proc. – zauważa Wiśniewski.

[email protected]