Niemcy bliżej planu dla eurolandu

– Pracujemy nad stworzeniem unii fiskalnej w Europie. Będzie to jednak wymagało zmiany unijnych traktatów – stwierdziła w piątek w Bundestagu niemiecka kanclerz Angela Merkel. Co rozumie jako unię fiskalną?

Z jej przemówienia wynika, że jedynie zacieśnienie?kontroli nad budżetami państw?strefy euro. Merkel znowu wykluczyła emisję obligacji wspólnych dla państw eurolandu i zlewarowanie Europejskiego Funduszu Stabilności Finansowej pieniędzmi z Europejskiego Banku Centralnego, co postuluje wielu ekonomistów.

Przemówienie Merkel przeszło bez większego echa. Rentowność włoskich obligacji dziesięcioletnich spadła w piątek po południu o 15 punktów bazowych, do 6,5 proc., a hiszpańskich obniżyła się o 24 punkty bazowe, do 5,5 proc. Rentowność tych krajów spadała już kolejny dzień z rzędu, co dowodzi, że inwestorzy wciąż mają nadzieję, iż unijny szczyt z 9 grudnia przyniesie decyzje pozwalające zahamować kryzys w Europie. Na razie wiele wskazuje na to, że może być na nim osiągnięte porozumienie w sprawie zacieśnienia dyscypliny fiskalnej w eurolandzie. Francuski prezydent Nicolas Sarkozy jest skłonny je poprzeć i będzie o tym w poniedziałek rozmawiał z Merkel. Do omówienia mają takie sporne kwestie, jak sankcje dla państw łamiących dyscyplinę.

Berlin myśli też o nowych sposobach redukcji zmniejszenia długów krajów eurolandu.

– Państwa strefy euro mogłyby przekazywać część swojego zadłużenia przekraczającego 60?proc. PKB do specjalnych narodowych funduszy zarządzania długiem – proponuje Wolfgang Schaeuble, niemiecki minister finansów.

Propozycja Schaeublego jest na razie mało konkretna. Wskazał jedynie, że fundusze te byłyby podobne do stworzonego po zjednoczeniu Niemiec funduszu zarządzania długiem dawnej NRD. Miałyby za zadanie w ciągu 20 lat zlikwidować stopniowo przekazane im zadłużenie. Przerzucenie długu musiałoby być natomiast powiązane z działaniami hamującymi dalsze zadłużanie się państwa, czyli poważnymi oszczędnościami fiskalnymi.

Wcześniej podobną propozycję zgłosiła Rada Doradców Gospodarczych niemieckiego rządu. Różni się ona jednak w jednym ważnym punkcie od tego, co zgłosił Schaeuble. Rada przewiduje powołanie paneuropejskiego funduszu, do którego trafiałby nadmierny dług wszystkich państw strefy euro. Schaeuble chce natomiast, by poszczególne kraje tworzyły takie instytucje we własnym zakresie.

– Spodziewamy się, że w dalszym terminie niemiecki rząd może pogodzić się z tym, by elementem unii fiskalnej była wspólna odpowiedzialność za  zadłużenie państw strefy euro – wskazuje Thomas Harjes,?ekonomista z Barclays Capital.

W walkę z kryzysem może się również bardziej zaangażować Europejski Bank Centralny. Bloomberg nieoficjalnie podaje, że EBC i banki centralne państw strefy euro mogą pożyczyć pieniądze Międzynarodowemu Funduszowi Walutowemu. Mogłyby one posłużyć później do ewentualnego wsparcia Hiszpanii i Włoch. Tymczasem „Die Welt" donosi, że Merkel namawia EBC, by zwiększył zakupy długu państw strefy euro, jeśli unijny szczyt zdecyduje o zacieśnieniu dyscypliny fiskalnej w tych krajach.

– Sarkozy zbliża swoje stanowisko do poglądów Merkel i wraz z nadziejami na większe zaangażowanie EBC przyczynia się to do poprawy nastrojów na rynkach – wskazuje Elwin de Groot, analityk Rabobanku.

Paryż i Berlin nie mają jednak co liczyć na to, że na ratowanie strefy euro złożą się inwestorzy spoza Europy. Chiny zapowiedziały już, że nie użyją swoich rezerw walutowych (około 3,2?bln USD) do  wsparcia eurolandu.

– Rezerwy to nie fundusze, które mogą być użyte na doraźne potrzeby przez premiera czy ministra finansów. Chiny zrobiły już swoje, by pomóc Europie. Argument, że mogłyby ją uratować, nie wytrzymuje krytyki – twierdzi Fu Ying, chińska wiceminister spraw zagranicznych.