Francja zamierza ratować swoje opłakane finanse publiczne

Premier Francji Francois Bayrou zaproponował zniesienie dwóch świąt państwowych, zamrożenie emerytur i świadczeń socjalnych oraz opodatkowanie najwyższych dochodów w ramach cięć budżetowych o wartości 43,8 mld euro.

Foto: parkiet.com

Plan Bayrou zakłada zamrożenie wydatków socjalnych i progów podatkowych w 2026 roku na poziomie z 2025 roku, bez uwzględnienia inflacji, co spotkało się z natychmiastową krytyką polityków lewicowych i skrajnie prawicowych. Wydatki na obronę jednak wzrosną. A płatności odsetkowe osiągną 100 miliardów euro w 2029 roku (3 proc. PKB)

Kontrowersyjny plan ratowania finansów Francji

Deficyt budżetowy Francji osiągnął w zeszłym roku 5,8 proc. produktu krajowego brutto, prawie dwukrotnie przekraczając oficjalny limit UE wynoszący 3 proc. PKB. Kryzys polityczny sparaliżował cztery kolejne rządy i uniemożliwił im drugi rok z rzędu radzenie sobie z nieoczekiwanym spadkiem dochodów podatkowych i gwałtownym wzrostem wydatków.

– Wszyscy będą musieli dołożyć starań – powiedział Bayrou na dwugodzinnej konferencji prasowej z udziałem dziennikarzy, parlamentarzystów i ministrów ostrzegając, że dług publiczny stanowi „śmiertelne zagrożenie” dla Francji i należy się z nim zmierzyć.

Zamrożenie wydatków socjalnych prawdopodobnie spotka się z równie negatywnym odbiorem wśród wielu wyborców, co zniesienie dwóch świąt państwowych – prawdopodobnie Poniedziałku Wielkanocnego i 8 maja, upamiętniającego koniec II wojny światowej w Europie.

– W maju jest po prostu za dużo świąt państwowych i Francuzi muszą wrócić do pracy w tym miesiącu –  powiedział Bayrou dodając, że oznaczałoby to kilka miliardów euro dodatkowych dochodów dla państwa, ponieważ wszyscy pracowaliby więcej i produkowali więcej.

– Ten rząd woli atakować Francuzów, pracowników i emerytów, niż eliminować marnotrawstwo – powiedziała w programie X liderka skrajnie prawicowego Zjednoczenia Narodowego Marine Le Pen.

– Jeśli François Bayrou nie zrewiduje swoich planów, zagłosujemy przeciwko niemu za wotum nieufności.

Partie lewicowe również wyraziły swoje niezadowolenie. Lider socjalistów Oliver Faure, którego partia pomogła Bayrou uchwalić budżet na 2025 rok, powiedział: „To nie jest plan odbudowy, to plan zniszczenia francuskiego (socjalnego) modelu”.

Bayrou, doświadczony polityk centrowy, musi przekonać opozycję w podzielonym parlamencie Francji, aby przynajmniej tolerowała jego cięcia, albo zaryzykuje wotum nieufności, podobne do tego, które w grudniu doprowadziło do odsunięcia jego poprzednika od władzy w sprawie budżetu na 2025 r. Ryzyko wotum nieufności pojawi się prawdopodobnie dopiero, gdy szczegółowy projekt ustawy budżetowej trafi do parlamentu w październiku.

Bayrou zamierza zmniejszyć deficyt budżetowy

Prezydent Emmanuel Macron powierzył Bayrou zadanie naprawy finansów publicznych za pomocą budżetu na 2026 rok po tym, jak jego własna decyzja o rozpisaniu przedterminowych wyborów parlamentarnych w zeszłym roku doprowadziła do zawieszenia parlamentu, który jest zbyt podzielony, by poradzić sobie z rosnącymi wydatkami kraju.

Jeśli mu się to nie uda, kolejny kryzys polityczny może spowodować następne obniżki ratingów kredytowych i wzrost kosztów spłaty odsetek, które i tak staną się największym obciążeniem dla budżetu, przekraczając 60 miliardów euro.

W ostatnich dwóch latach jego drugiej kadencji drastyczne pogorszenie stanu finansów publicznych, które doprowadziło do największego deficytu budżetowego we Francji w strefie euro, może nadszarpnąć dziedzictwo Macrona.

Wówczas polityczny outsider, został po raz pierwszy wybrany w 2017 roku, obiecując przełamanie podziału na lewicę i prawicę oraz modernizację drugiej co do wielkości gospodarki strefy euro poprzez sprzyjające wzrostowi cięcia podatkowe i reformy.

Kolejne kryzysy – protesty, pandemia COVID-19 i galopująca inflacja – pokazały jednak, że nie udało mu się zmienić nawyków kraju związanych z nadmiernymi wydatkami.

Bayrou zamierza zmniejszyć deficyt budżetowy z 5,4 proc. PKB w tym roku do 4,6 proc. w 2026 roku, a ostatecznie osiągnąć unijny limit deficytu fiskalnego na poziomie 3 proc. do 2029 roku.

– To ostatni przystanek przed przepaścią, zanim zostaniemy zmiażdżeni przez dług – powiedział Bayrou.