Było to zgodne z ówczesnym podejściem do inwestycji, które zakładało racjonalność i pełną informacyjność rynku. Jednak od tego czasu nastąpiła istotna zmiana. Współczesne badania wskazują, że obecnie aż 80 proc. decyzji inwestycyjnych bazuje na danych innych, niż dane finansowe. W szczególności pod uwagę bierze się takie czynniki jak reputacja firmy, kultura organizacyjna, a także aspekty behawioralne i psychologiczne inwestorów. Ta transformacja odzwierciedla rosnącą złożoność rynku oraz potrzebę uwzględniania długoterminowych ryzyka i szans, które nie są widoczne w tradycyjnych sprawozdaniach finansowych.
Inwestorzy, regulatorzy i konsumenci oczekują od firm nie tylko wyników finansowych, ale również odpowiedzialności za wpływ, jaki wywierają na otoczenie. W tym kontekście szczególnego znaczenia nabierają kwestie społeczne, takie jak warunki pracy, równość szans, rozwój zawodowy czy dobrostan psychiczny pracowników. Coraz więcej dowodów wskazuje na to, że firmy, które inwestują w ludzi, osiągają lepsze wyniki w długim okresie, są bardziej odporne na kryzysy i cieszą się większym zaufaniem interesariuszy.
Odpowiedzią na te zmiany jest nowy indeks giełdowy, który planuje w najbliższym czasie wprowadzić giełda japońska. Zgodnie z przyjętymi założeniami jego celem jest wyróżnienie tych spółek notowanych na japońskiej giełdzie, które w sposób szczególny inwestują w kapitał ludzki i traktują pracowników jako strategiczny zasób, a nie tylko koszt operacyjny. Indeks ten będzie stanowił nową jakość w podejściu do oceny wartości przedsiębiorstw, koncentrując się na jakości zarządzania zasobami ludzkimi.
Autorzy indeksu założyli, że jego portfel będą tworzyć akcje 100 spółek wchodzących w skład indeksu JPX-Nikkei 400. Selekcja opiera się na specjalnie opracowanej punktacji Human Capital Score, która ocenia firmy pod kątem takich aspektów jak transparentność raportowania danych o zatrudnieniu, inwestycje w rozwój kompetencji, polityka równości i różnorodności, zarządzanie talentami oraz działania na rzecz zdrowia i dobrostanu pracowników. Pierwsza publikacja indeksu będzie miała miejsce w lipcu, a jego wartości zostaną przeliczone wstecz od 2017 r. Skład indeksu będzie regularnie aktualizowany, aby odzwierciedlać zmieniające się praktyki i wyniki firm w zakresie zarządzania kapitałem ludzkim.
Projekt giełdy w Tokio wpisuje się w globalny trend pomiaru kapitału ludzkiego. Warto zaznaczyć, że to pojęcie odnoszące się do zasobów wiedzy, umiejętności, doświadczenia, zdrowia i zdolności pracowników, które mają wpływ na ich produktywność i wartość dla organizacji oraz gospodarki. W odróżnieniu od kapitału fizycznego (np. maszyn czy budynków), kapitał ludzki jest niematerialny, trudno definiowalny, ale stanowi kluczowy czynnik wzrostu gospodarczego i innowacyjności.
