Polski Santander przechodzi w ręce austriackiej Grupy Erste

Przejęcie Santander Bank Polska za 7 mld euro, czyli ok. 30 mld zł, to rekordowo duża transakcja w polskim sektorze finansowym. Jakie niesie to konsekwencje dla rynku, klientów i akcjonariuszy?

Do końca tego roku Santander Bank Polska, który jest trzecim pod względem wielkości bankiem w Polsce, ma zmienić właściciela – wynika z umowy zawartej w poniedziałek między hiszpańskim Banco Santander i austriacką Erste Group Bank AG. Erste kupi 49 proc. udziałów w Santander BP (i praktycznie przejmie w nim kontrolę), a także 50 proc. udziałów w Santander TFI.

Jaka cena za Santandera

Strony ogłosiły, że łączna wartość transakcji to ok. 7 mld euro, czyli w przeliczeniu po kursie 4,28 zł za euro – ok. 30 mld zł. I będzie to rekordowo duża kwota (pod względem nominalnym) wyłożona za zakup polskiego banku. Sam Santander swojego czasu kupił ówczesny BZ WBK za ok. 4,1 mld euro.

Za jedną akcję Austriacy zapłacić mają 584 zł, co zdaniem analityków jest dosyć wysoką ceną. – To cena zbliżona do wartości rynkowej, co pokazuje, że Grupa Erste jest zdeterminowana, by szybko wejść do Polski, choć moim zdaniem akurat w tej chwili perspektywy rynku nieco się pogorszyły – komentuje Marcin Materna, analityk BM Banku Millennium. Jeszcze w piątek, przed ogłoszeniem o zamiarze przejęcia, kurs Santander BP na GPW wynosił niemal 590 zł, a rekord notowań (który padł ledwie kilka dni temu) to 630 zł za akcję.

Z drugiej strony, jak zauważa Michał Sobolewski, analityk DM BOŚ, wydaje się, że cena nie zawiera premii za przejęcie praktycznej kontroli nad silnym bankiem w Polsce, mimo zakupu mniej niż 50 proc. udziałów.

Jakie plany ma w Polsce ma Erste Group

Władze Grupy Erste wydają się zadowolone z efektów negocjacji. – Dzięki proponowanemu przejęciu kontrolnego udziału w Santander BP realizujemy nasz długoterminowy cel strategiczny – komentował Peter Bosek, CEO Erste Group. – Jako wiodący pożyczkodawca w Europie Środkowo-Wschodniej nadal poszerzamy naszą obecność w regionie i rozszerzamy ją na jednym z najbardziej dynamicznych i dochodowych rynków bankowych w Europie – wyjaśniał. Grupa Erste ma obecnie 16 mln klientów, w siedmiu krajach regionu: Austrii, Czechach, Słowacji, Rumunii, Węgrzech, Chorwacji i Serbii. Przejęcie Santander Bank Polska to dla Austriaków dobra okazja, by wejść do Polski, uzyskując od razu silną pozycję rynkową. Santander BP zajmuje bowiem trzecią pozycję pod względem liczby klientów (detalicznych jest ok. 5,4 mln), udziału w rynku kredytów oraz udziału w rynku depozytów.

Będzie potrzebna zgoda KNF

– Komisja Nadzoru Finansowego z satysfakcją odbiera transakcje świadczące o pozytywnym odbiorze sektora bankowego w Polsce przez inwestorów i optymistycznej ocenie perspektyw jego dalszego rozwoju – skomentował Jacek Jastrzębski, przewodniczący KNF na portalu LinkedIn. – Uważamy też, że pojawianie się na rynku bankowym nowych inwestorów może przyczynić się do wzrostu konkurencyjności tego sektora, wzbogacenia lub udoskonalenia oferty dla jego klientów.

Szef KNF przyznał przy tym, że komisja z wyprzedzeniem była informowana o planowanej transakcji. To o tyle istotne, że KNF, podobnie jak wiele innych instytucji, musi wyrazić zgodę, by do transakcji ostatecznie doszło.

Inna sprawa, czy pojawienie się nowego inwestora rzeczywiście dużo namiesza na polskim rynku bankowym. Zdaniem analityków niekoniecznie, i to z różnych powodów. Po pierwsze, Erste kupuje już „gotowy produkt”, nie musi rozwijać się or­ganicznie, zdobywając klientów jakąś nową innowacyjną ofertą.

Co zmienia się na polskim rynku

Po drugie, z poniedziałkowego komunikatu można wyczytać, że strategia Austriaków w Polsce może być raczej konserwatywna i dosyć zachowawcza. Świadczyć może o tym fakt, że Grupa Erste nie zdecydowała się kupić Santander Consumer Bank (wraca on w całości pod skrzydła Banco Santander), a który specjalizował się w bardziej ryzykownym rynku pożyczek e-commerce.

– Poza tym widać, że dla Grupy Erste zakup Santander BP to duży wysiłek finansowy. Wszystko ma co prawda pochodzić z zasobów własnych, ale grupa odwołała wypłatę dywidendy czy skup akcji – wskazuje jeden z analityków. – Pieniędzy na akwizycję czy jakiś szybki rozwój w Polsce więc nie będzie. Powiedziałbym, że Austriacy to raczej biedna panna na wydaniu niż bogaty wujek, który będzie chciał dużo inwestować w swój nowy nabytek – ocenia.

Co sprzedaż Santander BP oznacza dla klientów?

Warto też dodać, że transakcja przejęcia 49 proc. udziałów w Santander Bank Polska oznacza przede wszystkim zmianę głównego właściciela (z jednej zagranicznej grupy na inną). Nie wiąże się z połączeniem żadnych podmiotów, w efekcie czego miałby powstać większy bank, o być może monopolistycznej pozycji na rynku, co wymuszałoby przykładowo jakiś podział banku, itp.

Patrząc z punktu widzenia klientów Santander BP, przejęcie banku przez Grupę Erste na razie więc niewiele zmieni. Przynajmniej do końca roku, kiedy to przewidywana jest finalizacja transakcji. Później zapewne dojdzie do zmiany nazwy np. na Erste Bank Polska, logo, rebrandigu placówek itp.

Nie będzie wezwania na 100 proc. akcji

Po ogłoszeniu sprzedaży 49 proc. udziałów w Santander BP, jego notowania na warszawskiej giełdzie spadały dosyć mocno, nawet o ponad 6 proc. Dlaczego? – Przede wszystkim dlatego, że najwyraźniej nie będzie wezwania na skup 100 proc. akcji, chociaż Grupa Erste przejmuje faktyczną kontrolę nad Santander Bank Polska – wyjaśnia jeden z analityków. – To zgodne z literą polskiego prawa, choć wydaje się niezgodne z jego duchem. Akcjonariusze mniejszościowi mogą czuć się pominięci przy tak istotnej sprawie jak zmiana właściciela banku. Inna sprawa, że skoro cena zakupu jest zbliżona do rynkowej, to i tak przy wezwaniu na 100 proc. nie zarobiliby wiele więcej.

Jednocześnie zdaniem ekspertów Grupa Erste powinna utrzymać dotychczasową politykę dywidendową Grupy Santander, tj. wypłacać ją na jak najwyższym poziomie. A to oznacza, że posiadacze akcji banku wciąż mogą na tym zarobić.