Wakacje kredytowe jeszcze na rok

Najnowsza obietnica premiera Morawieckiego może kosztować banki nawet 6 mld zł. Decyzję w sprawie wydłużenia ulgi w spłacie rat podejmie najpewniej już nowy Sejm.

– Decyzja w tej sprawie już jest. Przedłużamy wakacje kredytowe na cały przyszły rok. Będziemy stosowali kryterium dochodowe – powiedział premier Mateusz Morawiecki na antenie Polsat News. – Nie chcemy, aby mogli z nich skorzystać ci, którzy są bardziej zamożni, bardziej majętni. Ci, których stać na spłatę, niech spłacają – dodał.

Zapłacą banki

To oczywiście znakomita informacja dla mniej zamożnych posiadaczy złotowych kredytów hipotecznych. O ile nie zmienią się zasady tego programu, w 2024 r. będą oni mogli ominąć płatność czterech rat (po jednej na kwartał). Korzyści dla osoby, która pożyczyła z banku 300 tys. zł w 2020 r., mogą wynieść ok. 7 tys. zł – wynika z analizy Expander Advisors.

Z punktu widzenia banków to zła wiadomość, bo to one ponoszą koszty rządowego gestu dla konsumentów. Jakie mogą to być koszty? – To trudno oszacować, ponieważ nie wiemy, jak wyglądać będzie kryterium dochodowe, ile osób skorzysta z wakacji ani ile wynosić będą stopy procentowe w 2024 r. – mówi Michał Sobolewski, analityk DM BOŚ. Ale przypomina, że niedawno Związek Banków Polskich szacował koszty półrocznych wakacji kredytowych w 2024 r. (przy pewnych założonych kryteriach dostępu) na ok. 3 mld zł. – Biorąc za podstawę te wyliczenia, przedłużanie ulgi w spłacie rat na cały rok może stanowić dla banków obciążenie bliskie kwocie 6 mld zł – dodaje Sobolewski.

Akcjonariusze też stracą

Marcin Materna, szef analiz w BM Millennium Bank, wskazuje, że dotychczasowe wakacje kredytowe (czyli możliwość ulgi w spłacie ośmiu rat przez dwa lata) spowodowały ubytek w bilansach bankowych rzędu 11–14 mld zł, ale partycypacja w programie wynosiła 56 proc. pod względem liczby uprawnionych. Przy założeniu, że po wprowadzeniu kryteriów partycypacja może być jednak wyższa, za to stopy procentowe niższe, to koszty nowych, rocznych wakacji mogą wynosić 4–5 mld zł. – Niezależnie, czy te koszty będą o miliard większe czy mniejsze, dla sektora oznacza to wizję niższych zysków. To złe perspektywy dla akcjonariuszy banków i osób oszczędzających – zaznacza Materna. – Traci na tym również budżet państwa w postaci niższych wpływów z podatku CIT oraz dywidendy od banków państwowych – wytyka Materna.

Deklaracje polityczne

Premier Morawiecki nie podał w środę szczegółów propozycji, stwierdził, iż polecił „opracowanie kryteriów dochodowych, które będą sprawiedliwe”. Analitycy zastanawiają się teraz, co to może znaczyć. – Skoro wakacje do spłat mają obowiązywać przez cały rok, a nie przez pół roku, jak wcześniej zapowiadano, być może kryterium dochodowe będzie jednak ostrzejsze – komentuje jeden z ekspertów.

– To kryterium nie może mieć charakteru iluzorycznego – zaznacza prezes Związku Banków Polskich Tadeusz Białek. – Pomoc powinna być kierowana tylko do osób, które tego naprawdę potrzebują, przykładowo na takich zasadach jak to jest realizowane w ramach Funduszu Wsparcie Kredytobiorców – dodaje.

Ciekawe, że o kształcie nowego programu wsparcia kredytobiorców przekonamy się najpewniej już po wyborach parlamentarnych. – W naszej ocenie niemożliwe jest „przedłużenie” wakacji kredytowych bez zmiany odpowiedniej ustawy, co wymagałoby posiedzenia Sejmu – wyjaśnia prezes Białek. – Wydaje się, że obecnie nie ma na to realnych możliwości, dlatego naszym zdaniem wypowiedzi premiera mają przede wszystkim charakter deklaracji politycznej – komentuje Białek.