Na zmniejszającą się liczbę firm audytorskich w segmencie jednostek zainteresowania publicznego uwagę zwraca też Paweł Mróz, partner w firmie UHY ECA. Ale wskazuje też inny skutek zmian regulacji: organy spółek uprawnione do wyboru firmy audytorskiej coraz większym zaufaniem darzą średnie firmy audytorskie. – Wynika to z faktu, że podmioty te są w stanie przeprowadzić badanie sprawozdania finansowego w sposób zapewniający utrzymanie odpowiedniej jakości świadczonych usług przy odpowiednio konkurencyjnym wynagrodzeniu. Ostatnie rankingi firm audytorskich wskazują, że coraz więcej JZP podejmuje współpracę z firmami audytorskimi spoza „wielkiej czwórki", tym niemniej w dalszym ciągu konieczne jest jeszcze zwiększenie zaufania do średnich firm audytorskich – podsumowuje przedstawiciel UHY ECA.
...a koszty nadal rosną
Znowelizowana ostatnio ustawa nakłada duże obciążenia finansowe na firmy audytorskie.
– Przykładowo ustawa operuje roczną opłatą procentową od rocznych przychodów osiągniętych z czynności rewizyjnych i usług pokrewnych. Przyjmijmy roczną opłatę w wysokości 2,5–3 proc. oraz fakt, że kontrola według założeń będzie realizowana średnio raz na trzy lata – prosta matematyka wskazuje, że kontrola będzie kosztowała daną firmę audytorską średnio 9 proc. rocznych przychodów, co z kolei oscyluje pomiędzy 50–80 proc. rocznego zysku przeciętnej firmy audytorskiej – wylicza Andre Helin, prezes BDO.
Najwyraźniej ustawodawca zakłada, że firmy audytorskie stać na ponoszenie takich opłat. – Problem w tym, że sytuacja finansowa większości firm audytorskich jest słaba. Są one małe, są trudności z pozyskaniem wykwalifikowanej kadry i trudno im wygrać chociażby z konkurencją oferującą outsourcing usług księgowych. Zwłaszcza w sytuacji, gdy firmy outsourcingowe nie podlegają takim wymogom jakościowym i regulacyjnym, jak firmy audytorskie – podkreśla szef BDO.
Parę lat temu na zlecenie Banku Światowego dokonano analizy firm audytorskich i rynku, na którym funkcjonują. Wyniki pokazały, że sytuacja cztery, pięć lat temu była dramatyczna, a niewiele wskazuje, aby w ostatnich latach znacząco się poprawiła. Co więcej, skutki pandemii odczują także firmy audytorskie. Te mniejsze może ona wręcz wyeliminować z rynku.