W minionym roku silne umocnienie złotego w okresie wakacyjnym sprowadziło kurs EUR/PLN do poziomu 3,20. Na koniec września złoty jednakże tracił na wartości, a kurs EUR/PLN zwyżkował do poziomu 3,40. Osłabienie złotego zapoczątkował upadek banku Lehman Brothers, który wymusił wzrost awersji do ryzyka powodując ucieczkę zagranicznych inwestorów szczególnie z rejonu emerging markets. Problemy sektora bankowego, recesja na świecie i spowolnienie gospodarcze w Polsce doprowadziły w rezultacie do dalszej przeceny złotego. W styczniu i lutym osłabienie złotego sięgnęło apogeum – kurs EUR/PLN znalazł się w pobliży granicy 5,0 złotych. Gdyby bariera ta została przebita i kurs utrzymywał się w pobliżu EUR/PLN 5,0, na kontach bankowych rolników, z tytułu płatności obszarowych znałoby się o 47 proc. więcej środków niż w roku poprzednim. W 2008 roku kurs referencyjny EUR/PLN do rozliczenia tego rodzaju dopłat wynosił bowiem 3,3967.
Czarny scenariusz osłabienia złotego nie sprawdził się. Od czerwca trend spadkowy złotego odwrócił się i PLN stopniowo odrabia straty, ale nadal nie jest tak silny jak we wrześniu ubiegłego roku. Kilka ostatnich dni przyniosło nawet krótkoterminową korektą wzrostową EUR/PLN, która doprowadziła notowania tej pary ponad granicę 4,22. To dobra informacja dla rolników, gdyż biorąc pod uwagę kurs euro sprzed roku i obecny zyskają na dopłatach bezpośrednich prawie 25 proc. Zresztą, przyjęcie do rozliczenia dopłat bezpośrednich kursu EUR/PLN na poziomie powyżej 4,2295 będzie historycznym wydarzeniem, gdyż od 2005 roku kurs EUR/PLN w ostatnim dniu września nie przekraczał poziomu 3,97. Rekordowe będą zatem kwoty dopłat dla rolników.
A jakie dopłaty uzyskają rolnicy w tym roku? Według najnowszych danych z puli płatności wspólnotowych – Jednolite Płatności Obszarowe (JPO) trafi do uprawnionych rekordowa kwota prawie 120 euro na hektar, czyli 507 złotych. W minionym roku, na skutek niższego kursu EUR/PLN i mniejszej koperty JPO wynosiła 340 złotych. Dodatkowo jeszcze rolnicy mogą otrzymać płatność uzupełniającą, która dla powierzchni obsianych zbożem wyniesie 359 złotych. W porównaniu z minionym rokiem producenci zbóż dostaną łącznie o 42 proc. większe dopłaty niż w 2008 roku.
W ubiegłym roku z tytułu dopłat bezpośrednich do rolników trafiło łącznie 9,3 mld złotych. Słaby złoty i wyższe stawki dopłat oznaczają, że w tym roku kwota ta będzie większa o około 3,4 mld złotych. Polscy rolnicy stali się zatem znaczącym beneficjentem deprecjacji złotego i korzystają z tej sytuacji podobnie jak przedsiębiorstwa eksportujące towary zagranicę.
Marek WołosDom Maklerski TMS Brokers S.A.
