Nie wszyscy zdają sobie sprawę z dość oczywistego faktu, że bez prowadzenia ciągłych reform rozwój gospodarczy w długim okresie nie jest możliwy. Fakt ten nabiera szczególnego znaczenia w dzisiejszych czasach, kiedy zmiany na świecie postępują znacznie szybciej niż kiedyś. Koniecznością staje się ciągłe dostosowywanie się do zmian w otoczeniu i do nowych zjawisk.
Potrzeba reform dotyczy wszystkich – tak pojedynczych przedsiębiorstw, jak i całych krajów. W Polsce czynnikiem dodatkowo wzmacniającym konieczność reformowania gospodarki, jest niedokończony proces transformacji – wciąż mamy bowiem w naszym kraju do czynienia z reliktami poprzedniego?systemu, chociażby w postaci przedsiębiorstw państwowych czy przestarzałych rozwiązań instytucjonalnych w wielu dziedzinach życia gospodarczego.
Realizacja dużych reform gospodarczych nie jest zadaniem prostym, gdyż z reguły wiąże się z niedogodnościami dla wielu grup społecznych, a to oczywiście budzi sprzeciw. Warunkiem skutecznego przeprowadzenia trudnych reform jest więc uzyskanie szerokiego poparcia społecznego, co w sposób szczególny i wyjątkowy uwidoczniło się chociażby przy realizacji terapii szokowej przez Leszka Balcerowicza. Społeczna zgoda na trudne reformy wynikająca z przekonania o ich konieczności była jednym z czynników, który sprawił, że operacja gwałtownego przekształcenia gospodarki socjalistycznej w rynkową zakończyła się sukcesem. Innym doskonałym przykładem jest pakt społeczny, jaki w 1987 r. zawarto w Irlandii, dzięki czemu z pogrążonej w kryzysie gospodarki udało się stworzyć europejskiego tygrysa wzrostu, który przez wiele lat stawiany był za przykład sukcesu gospodarczego.
Obecnie w Polsce trwa dyskusja nad reformą systemu emerytalnego i choć nie jest to tak wielka reforma systemowa jak przykłady wspomniane powyżej, to ze względu na fakt, że dotyczy wszystkich Polaków, budzi ogromne emocje. Widać już, że przeprowadzenie reformy emerytalnej nie będzie proste, a pierwotne założenia, wbrew pozorom, wcale nie bardzo radykalne, zostały złagodzone. W naszym kraju nie bowiem obecnie atmosfery sprzyjającej reformom.
Na przeszkodzie stoi przede wszystkim bardzo silne spolaryzowanie społeczeństwa wokół dwóch największych partii. Po wielu latach walki politycznej nie ma w zasadzie mowy o jakiejkolwiek współpracy ponad politycznymi podziałami, a co więcej, istotne społecznie problemy wykorzystywane są do bieżącej walki politycznej. Niebagatelną rolę w tej walce odgrywają wciąż bardzo silne związki zawodowe. O pakcie społecznym na wzór irlandzki możemy więc co najwyżej pomarzyć.
