Fibonacci na parkiecie

Aktualizacja: 06.02.2017 04:55 Publikacja: 15.07.2000 00:01

Liczby Fibonacciego mogą być jednym z narzędzi służących do prognozowania zmian cen akcji. Metoda ta pozwala na oszacowanie zasięgu trendu, co nie zawsze jest możliwe przy wykorzystaniu innych technik. Odnalezienie i zdefiniowanie zmian trendu opisanych proporcjami Fibonacciego przynosi ponadprzeciętną rentowność inwestycji. Średnie błędy projekcji przedstawionych w artykule nie przekraczają 5%. Skuteczne stosowanie tej techniki wymaga jednak precyzyjnego odnalezienia punktu odwrócenia trendu.

Ciąg liczb Fibonacciego Cechą charakterystyczną ciągu liczb Fibonacciego jest to, że każdy następny wyraz ciągu jest sumą dwóch kolejno poprzedzających go wyrazów. Wyjątek od tej reguły stanowią dwa pierwsze wyrazy ciągu równe 1. Przyjmując to założenie, wyraz trzeci (suma dwóch pierwszych wyrazów) będzie wynosić 2. Kolejny otrzymujemy sumując wyraz drugi z trzecim, skutkiem czego wyraz czwarty równy jest 3. Wyraz piąty wynosi 5 i stanowi go suma wyrazu trzeciego (2) i czwartego (3). Zestawienie w tabeli obok przedstawia 40 kolejnych wyrazów ciągu.

Inną charakterystyczną cechą ciągu liczb Fibonacciego są relacje występujące między kolejnymi jego wyrazami. Np. stosunek 12. wyrazu (równego 144) do wyrazu go poprzedzającego (89) wynosi 1,617978 (144 : 89 = 1,617978), zaś stosunek 16. (987) do wyrazu poprzedniego (610) to 1,618033 (987 : 610 = 1,618033). Te stosunki są więc praktycznie takie same.

Istotna jest także relacja odwrotna zachodząca między kolejnymi wyrazami ciągu. Fibonacci udowodnił, że wynosi ona w przybliżeniu 0,618. Dowód zostanie przedstawiony poniżej na przykładach liczbowych. Stosunek liczby 89 będącej 11. wyrazem ciągu do następującego po nim wyrazu 12. (równego 144) wynosi 0,618056, 15. wyrazu ciągu zaś (610) do 16. (987) to 0,618034. Stosunek dwóch kolejnych wyrazów ciągu zbliża się do 0,618, w relacji odwrotnej zaś - stosunek wyrazu poprzedzającego do następującego dla kolejnych dwóch wyrazów - do liczby 1,618.

Istotne znaczenie Fibonacci przypisuje również dopełnieniu liczby 0,618 do jedności, a więc 0,382. Liczba ta wynika ze stosunku wyrazu n-2 do wyrazu n ciągu. Jest to więc stosunek dwóch kolejno następujących po sobie wyrazów parzystych lub nieparzystych. Np. wyraz 12. równy 144 dzielony przez wyraz 14. (377) wynosi 0,382. Relacja dwóch kolejnych parzystych wyrazów ciągu o wyższych indeksach jest bliższa 0,382 niż relacja takich samych wyrazów o niższych indeksach. Charakterystyczne jest także, że relacja odwrotna wyrazu o wyższym indeksie do wyrazu o niższym dla dwóch kolejnych parzystych (nieparzystych) wyrazów ciągu zbliża się w miarę wzrostu indeksów do 2,618.

Liczby 0,382 i 0,618 nazwane zostały "złotym podziałem" lub "podziałem Fibonacciego". Przy wykorzystaniu "podziału Fibonacciego" opisano wiele zjawisk np. budowę muszli ślimaka i konstrukcję piramidy Cheopsa.

Zastosowanie w analizie technicznej Współczesna analiza techniczna także wykorzystuje zasady "złotego podziału". Liczby 0,382, 0,618, 1,382 oraz 1,618 służą do prognozowania zmian kursów (ujęcie pionowe) i prognozowania czasowego momentów odwrócenia trendów (ujęcie poziome). Przedmiotem artykułu będzie wyłącznie zastosowanie relacji Fibonacciego do prognozowania ruchu pionowego i odnoszone wyłącznie do prognozy ruchu wzrostowego. Podobną metodologię stosuje się do prognozowania zasięgu ruchu przy odwróceniu tendencji wzrostowej w spadkową.

Dla lepszego zobrazowania przedmiotu analizy wprowadzimy zasady podziału tendencji na fale, zaproponowane przez Elliotta, który dzieli każdą tendencję rynkową na pięć fal głównych. Trzy fale wzrostowe przedzielone są falami korekcyjnymi. Ruch uważa się za dopełniony po zrealizowaniu pełnego układu pięciu fal. W sporządzaniu projekcji za pomocą "podziału Fibonacciego" budowa wewnętrzna fal głównych nie ma istotnego znaczenia, większą rolę odgrywa analiza fal głównych trendu. Oznaczenia fal, będących przedmiogramie 1.

Tekst jest fragmentem artykułu, który w całości znajduje się w numerze lipiec '00 miesięcznika Profesjonalny Inwestor.

Grzegorz Naumiuk

Inwestycje
Sebastian Buczek, prezes Quercus TFI: Sytuacja na GPW jak z pięknego snu. Możliwe kolejne rekordy WIG. Są ciekawe firmy
Inwestycje
Polscy inwestorzy indywidualni wykorzystują zmienność rynkową
Inwestycje
Rynki rozpieszczają. Czy to już wspinaczka po ścianie strachu?
Inwestycje
Akcje na GPW ostro w górę. Rodzi się kolejny etap hossy?
Inwestycje
Allegro, Asseco, Cyfrowy Polsat, Orlen czy mniejsze spółki. Kupić czy unikać?
Inwestycje
W polskich portfelach mniej Nvidii, więcej BYD