Są już dwie koncepcje izby rozliczeniowej dla banków

Krajowy Depozyt Papierów Wartościowych przedstawił własną propozycję izby rozliczeniowej dla instrumentów pochodnych, którymi handlują banki. Jest też konkurencyjny projekt

Na ostatnim posiedzeniu Rada ds. Systemu Płatniczego, doradzająca NBP, zapoznała się z dwiema koncepcjami stworzenia izby rozliczeniowej dla międzybankowego rynku instrumentów pochodnych.

Pierwszy projekt przygotowano pod auspicjami Związku Banków Polskich. Zakłada, że w ciągu roku powstanie spółka, w którą zaangażowane mają być m.in. banki. Zajmie się ona rozliczaniem i gwarantowaniem transakcji forward, swap i opcji na stopę procentową i na waluty – co ma m.in. ułatwić dilerom handel.

Prace kilkunastoosobowej grupy roboczej doprowadziły do powstania rozległego studium wykonalności projektu.

[srodtytul]Wiarygodność ma znaczenie[/srodtytul]

Druga koncepcja, opracowana przez Krajowy Depozyt Papierów Wartościowych, przewiduje, że izba dla banków powstać może w ramach spółkizależnej KDPW_Clearpool, która w zamierzeniu ma przejąć w I kwartale 2011 r. obowiązki izby rozliczeniowej dla rynku kapitałowego. „Parkiet” dotarł do szczegółów tej propozycji.

KDPW rozważa m.in. wykorzystanie na rynku międzybankowym metodologii do wyliczania ryzyka znanej z rynku kapitałowego, a stworzonej w oparciu o licencję z Chicago Mercantile Exchange. Bierze też jednak pod uwagę wykorzystanie innego akceptowanego przez banki narzędzia. Rozliczenia pochodnych mają być gwarantowane w oparciu o depozyty zabezpieczające, fundusz rozliczeniowy oraz kapitały własne spółki.

– Naszą przewagą jest m.in. neutralność wobec uczestników rynku, doświadczenie w rozliczeniach i zarządzaniu ryzykiem, doświadczenie w dziedzinie budowy i zarządzania systemami informatycznymi i wiarygodność KDPW, również poza Polską, co może mieć duże znaczenie, jeżeli chodzi o wykorzystanie naszej izby przez banki mające centrale za granicą – mówi Iwona Sroka, prezes Krajowego Depozytu. Zapewnia, że projekt był zapisany w strategii KDPW wcześniej, niż pojawiły się informacje o pracy ekspertów ZBP (pierwszy pisał o tym, w kwietniu tego roku, „Parkiet”).

[srodtytul]Są już rekomendacje Brukseli[/srodtytul]

Który wariant wybiorą banki? – Pracujemy teraz nad stanowiskiem w sprawie potrzeby utworzenia nowej izby. Opinia większości jest pozytywna. Po jej potwierdzeniu będziemy się zastanawiać nad optymalnym zakresem usług i usytuowaniem izby oraz rozwiązaniami organizacyjnymi. Każdy wariant jest możliwy – mówi Krzysztof Pietraszkiewicz, prezes Związku Banków Polskich. – Najistotniejsze jest to, że pomysł zgłaszany w środowisku od kilku lat znajduje potwierdzenie w rekomendacjach Unii Europejskiej – dodaje.

15 września Bruksela zaproponowała nowe regulacje dla rynków OTC (pozagiełdowych, a do takich należy rynek międzybankowy), zakładające m.in. obowiązek rozliczania transakcji wystandaryzowanymi instrumentami pochodnymi przez autoryzowane izby. Minimalny kapitał dla rozliczających instytucji to 5 mln euro.

[srodtytul]Ważna rola NBP[/srodtytul]

Część dilerów uważa, że przy wyborze konkretnej opcji kluczowe będzie stanowisko NBP. Prezesi dużych banków dziś spotykają się z szefem banku centralnego. Izba rozliczeniowa będzie jednym z tematów spotkania. – NBP jest istotnym podmiotem warunkującym w pewnych dziedzinach pomyślną realizację projektu, ale to banki, czyli przyszli użytkownicy, dyktują kryteria modelu rozliczeń dla derywatów – wyjaśnia Iwona Sroka. – Nasz pomysł pozwala na uniknięcie kosztów związanych z powołaniem i wyposażeniem spółki, czyli jest mniej kosztowny i szybszy w realizacji – dodaje.

Zgodnie z zaleceniami Komisji Europejskiej w razie niewypłacalności uczestnika rynku OTC obejmującego instrumenty pochodne izba rozliczeniowa mogłaby sięgnąć do zasobów banku centralnego – wykorzystując przyznaną linię kredytową. Przeciwdziałano by w ten sposób niekontrolowanemu wzrostowi nieufności na rynku.Przedstawiciele banków podkreślają, że najważniejsze jest, aby polskie instytucje miały wpływ na założenia całego systemu rozliczeń (m.in. poziom depozytów).