Cyfrowe waluty, nazywane CBDC (Central Bank Digital Currency), to elektroniczne odpowiedniki tradycyjnych walut narodowych, emitowane i kontrolowane przez banki centralne. W przeciwieństwie do kryptowalut, waluty cyfrowe są w pełni regulowane i mają status prawnego środka płatniczego. Ich głównym celem jest zapewnienie bezpiecznego, szybkiego i nowoczesnego środka płatniczego, który może funkcjonować równolegle z gotówką lub ją częściowo zastąpić.
Zastosowanie cyfrowych walut jest bardzo szerokie. Mogą one służyć do codziennych płatności detalicznych, umożliwiając zakupy bez potrzeby posiadania konta bankowego, co zwiększa możliwości świadczenia usług finansowych. Ułatwiają również rozliczenia międzybankowe i międzynarodowe, skracając czas i obniżając koszty transferów. W administracji publicznej mogą zrewolucjonizować sposób wypłaty świadczeń socjalnych, poboru podatków czy rozliczeń z przedsiębiorcami. Dzięki integracji z technologią blockchain możliwe jest pełne śledzenie przepływu środków, co zwiększa przejrzystość i ogranicza ryzyko nadużyć. Cyfrowe waluty mogą być także wykorzystywane w inteligentnych kontraktach oraz stanowić fundament dla nowoczesnych rozwiązań cyfrowej tożsamości i usług publicznych.
Na świecie wiele państw prowadzi intensywne prace nad wdrożeniem własnych walut cyfrowych. Chiny testują już cyfrowego juana (e-CNY), a Europejski Bank Centralny rozwija projekt cyfrowego euro. Bank Rozrachunków Międzynarodowych szacuje, że ponad 80 proc. banków centralnych na świecie prowadzi badania lub pilotaże związane z CBDC. W Polsce temat cyfrowego złotego także zyskuje na znaczeniu. Narodowy Bank Polski bierze udział w międzynarodowych konsultacjach, współpracuje z sektorem technologicznym i akademickim oraz na bieżąco analizuje rozwój rynku CBDC. Mocne stanowisko w tym zakresie przedstawił swego czasu dr Marek Dietl, były prezes GPW. Jego zdaniem cyfrowy złoty to nie tylko przyszłość, ale wręcz konieczność, jeśli Polska chce utrzymać konkurencyjność w globalnym systemie finansowym. Ostrzegał, że brak własnej cyfrowej waluty może skutkować tym, że polscy przedsiębiorcy zaczną rozliczać się w cyfrowym euro lub dolarze. Dodatkowo posiadanie takiej waluty może prowadzić do rozwoju nowoczesnej gospodarki. Prof. Krzysztof Piech, ekspert w dziedzinie blockchain, od lat promuje ideę cyfrowej waluty w Polsce, podkreślając jej potencjał w zakresie przejrzystości finansów publicznych, automatyzacji rozliczeń i poprawy bezpieczeństwa systemu finansowego.
Jednym z kluczowych elementów projektu KDPW jest możliwość natychmiastowego rozliczania transakcji z jednoczesnym przeniesieniem praw do aktywów oraz zapisaniem ich na dedykowanym rachunku papierów wartościowych w sieci blockchain, wraz z transferem cyfrowego pieniądza. Takie podejście zapewnia inwestorom pełny dostęp do aktywów oraz możliwość rozliczeń w czasie rzeczywistym, znacząco zwiększając efektywność operacyjną i kosztową. Dzięki integracji z systemem bankowym możliwe jest płynne przejście z tradycyjnych finansów do świata finansów rozproszonych. Takie podejście może znacząco uprościć procesy rozliczeniowe, zwłaszcza w przypadku transakcji OTC.
Patrząc w przyszłość, cyfrowe waluty mogą całkowicie zmienić krajobraz rynku finansowego. Mogą stać się podstawą nowoczesnej gospodarki cyfrowej, w której transakcje są natychmiastowe, bezpieczne i w pełni zautomatyzowane. Wprowadzenie cyfrowej waluty może nie tylko zwiększyć efektywność systemu finansowego, ale także wzmocnić suwerenność monetarną kraju w erze cyfrowej.
