Nie tylko OFE, ale i III-filarowe produkty należy poprawić

Zarówno pracownicze programy emerytalne, jak indywidualne konta zabezpieczenia emerytalnego wymagają zmian – to wnioski z debaty zorganizowanej przez resort pracy.

O ile zmiany w II filarze systemu emerytalnego wywołują sporo kontrowersji i nie ma zgody co do tego, w którym kierunku powinny iść, tak w przypadku III filara jest już inaczej. Zarówno strona rządowa, jak i eksperci oraz przedstawiciele instytucji finansowych mówią jednym głosem. Dobrowolne formy oszczędzania z myślą o emeryturze wymagają korekty. Żadna z nich nie odniosła sukcesu. Ani istniejące od 1999 r. pracownicze programy emerytalne (PPE), ani indywidualne konta emerytalne (IKE), które powstały w 2004 r., ani produkt, który wystartował w 2012 r. – indywidualne konta zabezpieczenia emerytalnego (IKZE) – nie przyciągnęły Polaków.

Po raz pierwszy wyraźnie o potrzebie zmian w III filarze w czasie debaty zorganizowanej przez Ministerstwo Pracy wypowiadali się zarówno przedstawiciele organizatora, jak i resort finansów. Większość obecnych na debacie była przekonana, że przede wszystkim dobre zachęty podatkowe mogą skłonić Polaków do oszczędzania. Wskazują na to doświadczenia innych krajów.

Innego zdania był prof. Marek Góra z SGH, współautor koncepcji reformy emerytalnej, który przekonywał, że zachęty są złem i redystrybucja od biednych do bogatych.

Wojciech Nagel z BCC uważa natomiast, że możemy wzorować się np. na Czechach. W tym kraju ok. 50 proc. obywateli oszczędza w III filarze. Powodem są dopłaty od rządu dla tych, którzy się na to zdecydują.

Zmiany w PPE...

– Mamy na rynku mnogość produktów emerytalnych i trzeba promować najlepszy z nich, czyli PPE – przekonywał Dobiesław Tymoczko z NBP. Podkreślał jednak znaczenie kosztów, które powinny być w tych programach jak najniższe.

Także Robert Juszczak, prezes Pracowniczego Towarzystwa Emerytalnego Nowy Świat (zarządza pracowniczym funduszem emerytalnym, jedną z form PPE), uważa, że pracujący sami z siebie mają trudność z opłacaniem składek, dlatego najlepszym rozwiązaniem jest promowanie PPE, w których składkę podstawową opłaca za pracowników pracodawca.

Za zmianami w PPE są także organizacje pracodawców oraz związki zawodowe, bo według nich to najtańsza forma dodatkowego oszczędzania na emeryturę. Wymieniają wiele poprawek, które miałyby je uelastycznić i zachęcić firmy do tworzenia programów. Piotr Kamiński z Pracodawców RP wskazywał m.in., że także administracja publiczna powinna móc tworzyć PPE.

– By PPE były masowe, wystarczyłaby tylko ich szybka rejestracja. Można także umożliwić małym firmom dołączanie do dużych międzyzakładowych programów – mówił Kamiński.

...oraz IKZE

O zmianach w IKZE sporo mówił z kolei Adam Sankowski z Komitetu Razem, który złożył w Sejmie obywatelski projekt zmian w IKZE. Wpłaty na to konto można odpisać od podstawy opodatkowania, ale podatek należy zapłacić, gdy wypłaca się pieniądze po osiągnięciu 65 lat. Sankowski uważa, że ważne jest, aby zagwarantować, iż podatek nie będzie wyższy niż wyniosła ulga. A dobrym rozwiązaniem jest przyjęcie podatku ryczałtowego na poziomie 5 lub 10 proc. Proponuje też zmianę obecnego procentowego limitu wpłat na te konto na kwotę w wysokości 4 tys. zł. W podobnym kierunku idą propozycje resortu pracy. – Chcemy uprościć sposób odprowadzania podatków – mówił niedawno minister Władysław Kosiniak-Kamysz. – Jesteśmy zdeterminowani do zmian w III filarze. Jesteśmy gotowi z propozycjami – dodawał.

[email protected]