Pomoc Obamy dla gospodarki

Minęło pół roku od zaprzysiężenia prezydenta Baracka Obamy i administracja uznała, że to dobry moment na przekonanie Amerykanów, że rząd pomaga wyciągać kraj z recesji

Najpierw Departament Handlu opublikował dane ilustrujące stopień wykorzystania funduszy z programu stymulacyjnego uchwalonego w lutym przez Kongres (patrz wykres obok). A wczoraj prezydent, wiceprezydent oraz sekretarze energetyki i handlu wyruszyli w kraj, by zapoznać wyborców ze stanem realizacji programu i tym samym udowodnić, że polityka prezydenta Obamy rzeczywiście pomaga Ameryce w tych trudnych czasach.

Nie ulega jednak najmniejszej wątpliwości, że droga do pełnego ożywienia będzie trudna i długa. Tę wstrzemięźliwość w ocenie prognoz gospodarczych uzasadnia m.in. wczorajszy raport Institute for Supply Management o większym niż prognozowano spadku usług w lipcu. Źle odebrany został przez rynek również raport firmy ADP Employer Services wskazujący, że pracodawcy zlikwidowali w lipcu 371 tys. etatów. Prognozy mówiły o 350 tys.

[srodtytul]Realizacja zgodnie z planem[/srodtytul]

Cały program stymulacyjny opiewa na 787,2 mld USD i do końca lipca 240,4 mld USD, czyli ponad 29 proc., zostało przez budżet federalny uruchomione do wykorzystania. Pieniądze te zostały wyodrębnione z budżetów agencji federalnych i przeznaczone na sfinansowanie zatwierdzonych projektów stymulacyjnych.

Część tych środków – 120,4 mld USD – została już wypłacona, co znaczy, że władze stanowe lub przedsiębiorcy dostali te pieniądze. Ale to nie musi oznaczać, że zostały one wydane, bo takich danych jeszcze nie ma. Najmniej Amerykanie skorzystali dotychczas z tej części programu, która przewiduje ulgi podatkowe. Zrealizowano go w zaledwie 18 proc. Z ulg tych każdy pracujący będzie korzystał sukcesywnie do końca 2010 r., i stąd wolniejsze tempo.

Najszybciej realizowany jest pakiet stymulacyjny w części przewidującej dopłaty do budżetów władz stanowych i lokalnych. Wykorzystano już nieco ponad połowę środków przeznaczonych na ten cel z budżetu federalnego. Program jest realizowany zgodnie z harmonogramem, a w niektórych sektorach nieco go wyprzedza, bo ustawa przewiduje, że do końca roku zostanie wydana około jedna czwarta pieniędzy z pakietu, a 70 proc. do końca 2010 r. Ustawa stanowi też, że w wyniku realizacji programu stymulacyjnego do 4 września, czyli w ciągu 200 dni od chwili wejścia dokumentu w życie, powstanie 750 tysięcy miejsc pracy.

[srodtytul]Kłopot z rosnącym bezrobociem[/srodtytul]

Niektóre dane statystyczne wydają się potwierdzać skuteczność programu. Dane z minionego tygodnia pokazały, że produkt krajowy brutto skurczył się w II kwartale o wiele mniej, niż przewidywali ekonomiści, co może oznaczać, że coraz bliższe jest dno recesji i moment odbicia gospodarki w górę. Poza tym pojawiły się wreszcie optymistyczne informacje z rynku nieruchomości, który pierwszy padł ofiarą obecnej recesji. Po dwóch latach nieprzerwanych spadków ceny domów w niektórych miastach wykazują oznaki stabilizacji.

Ale te wszystkie dobre informacje prawdopodobnie przyćmi inny raport. W piątek będą opublikowane dane o zatrudnieniu w lipcu i przewiduje się, że bezrobocie sięgające w czerwcu 9,5 proc., znowu wzrosło w minionym miesiącu i jego stopa mogła przekroczyć 10 proc. po raz pierwszy od 1983 r.

Dwucyfrowe bezrobocie może okazać się dla Amerykanów psychologiczną barierą uniemożliwiającą akceptację polityki Obamy. Być może stąd wczorajsza ofensywa ekipy prezydenckiej. On sam i jego ministrowie próbowali odpowiadać na pytania w rodzaju: „Co mi z tego, że gospodarka rozwija się, skoro na bezrobociu nic z tego nie mam?” Wyjaśniano zatem, że obecna administracja już odziedziczyła gospodarkę w fazie ostrego spadku i tylko pakiet stymulacyjny uchronił kraj przed kolejnym Wielkim Kryzysem.