OECD: trzy ważne wyzwania dla Polski

W tym roku Polska uniknie recesji, ale inflacja pozostanie bardzo wysoka – ocenia OECD w najnowszym raporcie gospodarczym dla Polski. Największe wyzwania w średnim okresie to wzmocnienie finansów publicznych, transformacja ekologiczna i cyfryzacja.

- Sukces Polski w podnoszeniu poziomu życia jest imponujący i pomimo wpływu dzisiejszej globalnej niepewności i wojny fundamenty polskiej gospodarki pozostają silne — mówił sekretarz generalny OECD Mathias Cormann, prezentując w Warszawie, w resorcie rozwoju, najnowszy Raport Gospodarczy OECD dotyczący Polski.

W raporcie zaznaczono, że przed COVID-19 i wojną na Ukrainie Polska była jedną z najszybciej rozwijających się gospodarek Europy, nadrabiając dystans do krajów zachodnich, czego głównymi czynnikami był wzrost wydajności pracy i rozsądna polityka makroekonomiczna. Gospodarka skorzystała również na wysokim poziomie inwestycji zagranicznych, jej silnym udziale w globalnych łańcuchach wartości oraz przesunięciu się w kierunku działań o wyższej wartości.

Mimo że nasza gospodarka relatywnie dobrze zniosła dotychczasowe szoki zewnętrzne, OECD szacuje, że w efekcie wysokich ceny energii, słabego popytu krajowego i globalnej niepewność wzrost PKB pozostanie słaby do pierwszej połowy 2023 r. W całym 2023 r. PKB wzrośnie o 0,9 proc. (w 2022 r. było to 4,9 proc.), według OECD, a w 2024 r. – o 2,4 proc.

Inflacja ma osiągnąć szczyt na początku 2023 r. – prognozuje OECD, w całym 2023 r. ma wynieść 12,7 proc. (14,4 proc. w 2022 r.), a w 2024 r. – 4,6 proc. ( na koniec 2024 r. ma to być 3,5 proc.).

OECD oczekuje niewielkiego wzrostu bezrobocia – do 3,5 proc. w 2023 r. oraz 3,8 proc. w 2024 r.

Deficyt sektora finansów publicznych ma wynosić 4,9 proc. PKB w 2023 r. (wobec 3,5 proc. w 2022 r.) oraz 4 proc. w 2024 r. Dług publicznych ma wzrosnąć do 53,2 proc. PKB w tym roku oraz 54,9 proc. w przyszłym roku (wobec 51,3 proc. w 2022 r.).

- Aby położyć podwaliny pod przyszły wzrost, Polska musi przyspieszyć rozwój energii odnawialnej, promować szerszy rozwój umiejętności cyfrowych i menedżerskich oraz upewnić się, że znajduje się na zrównoważonej trajektorii fiskalnej na przyszłość – podkreślał Cormann.

W najbliższej przyszłości ważne jest, aby wsparcie energetyczne dla gospodarstw domowych i firm miało charakter tymczasowy i nie zwiększało presji inflacyjnej. W dłuższej perspektywie, podczas gdy zadłużenie Polski jest stosunkowo niskie i wynosi 50 proc. PKB, jej finanse publiczne są narażone na rosnącą presję ze względu na starzenie się społeczeństwa oraz wyższe wydatki na zdrowie i obronę. Raport OECD rekomenduje przeprowadzenie kompleksowego przeglądu wydatków, poprawę efektywności wydatkowania oraz poszerzenie bazy dochodów podatkowych poprzez eliminację niektórych zwolnień z podatku od towarów i usług oraz zwiększenie podatków od nieruchomości. Kluczowe znaczenie ma również wydłużenie życia zawodowego, w tym poprzez stopniowe wyrównywanie wieku emerytalnego mężczyzn i kobiet oraz wydłużanie tego wieku wraz ze wzrostem oczekiwanej długości życia w zdrowiu.

OECD zwraca uwagę, że biorąc pod uwagę ciągłe uzależnienie Polski od węgla i zmiany w dostawach energii, ankieta zaleca rządowi kontynuację planowanej rewizji swojej strategii dotyczącej sposobu osiągnięcia przejścia do neutralności klimatycznej poprzez zmiany w dostawach energii. Aby zapewnić sprawiedliwe przejście do zera netto, należy rozszerzyć porozumienie społeczne o zamykaniu kopalń na węgiel brunatny i wprowadzić komplementarne polityki na cały łańcuch wartości węgla.

Jeśli zaś chodzi o rewolucję cyfrową, OECD zauważa, że Polska poczyniła znaczne postępy w cyfryzacji swojej gospodarki, ale nadal pozostaje w tyle za innymi krajami UE pod względem umiejętności cyfrowych i wdrażania technologii cyfrowych przez firmy. Większe działania na rzecz pomocy małym i średnim przedsiębiorstwom we wdrażaniu nowych technologii i promowanie elastycznych szkoleń w zakresie umiejętności dorosłych przez całe życie pomogłyby przyspieszyć transformację cyfrową i poprawić wzrost wydajności. Polska może również wykorzystać znaczne postępy w zakresie osiągnięć edukacyjnych, dzięki którym znalazła się w pierwszej dziesiątce krajów w Programie Międzynarodowej Oceny Uczniów (PISA), aby zapewnić więcej szkoleń i wyposażenia w zakresie umiejętności cyfrowych w szkołach.