Kryzys wymusza przedsiębiorczość

Kryzys wymusza przedsiębiorczość O 400 tysięcy w ciągu trzech lat wzrosła liczba osób samozatrudnionych, jest ich teraz w kraju prawie 1,3 mln osób

[[email protected]][email protected][/mail]

Z informacji ZUS wynika, że pod koniec listopada składki ubezpieczeniowe płaciło 2,15 mln podmiotów. To przede wszystkim firmy, ale też instytucje, głównie administracja i sfera budżetowa. Ponad połowa to osoby, które płacą tylko za siebie. Jeszcze na początku 2008 roku było ich o 400 tys. mniej.

[srodtytul]To fikcja[/srodtytul]

– To niestety nie jest prawdziwy wzrost przedsiębiorczości, tylko fikcja – nie kryje żalu prof. Elżbieta Mączyńska z warszawskiej Szkoły Głównej Handlowej. – Firmy znalazły sposób na zmniejszanie kosztów i zamiast zwalniać ludzi zamieniają ich umowy na kontrakty. Taka forma jest też niekiedy „wygodna” dla państwa, bo takie osoby nie zawyżają statystyk bezrobocia ani nie przyjdą po zasiłek dla bezrobotnych.

Maciej Bukowski, szef Instytutu Badań Strukturalnych, zwraca uwagę, że taka wymuszona „przedsiębiorczość” bardzo rzadko zamienia się w rzeczywiste prowadzenie biznesu. – Przedsiębiorca będzie starał się oszczędzać, inwestować, a więc rozwijać biznes. Dla kogoś, kto idzie na samozatrudnienie, priorytetem pozostaje utrzymanie się z otrzymywanych dochodów. Takie osoby nie myślą biznesowo, nie mają ekspansji zapisanej w głowie – tłumaczy ekonomista.

Jego zdaniem kłopotem naszej gospodarki jest nie tylko to, że mamy tak wiele jednoosobowych firm, ale to, że tak trudno zaczynają się one rozwijać i zatrudniać pracowników. – Pół miliona firm, w których pracuje do pięciu osób, pokazuje, że wciąż mamy problemy z rozwojem mikroprzedsiębiorczości.

[srodtytul]Decyduje struktura rynku[/srodtytul]

– Taka struktura firm wymaga zastanowienia – zgadza się Janusz Steinhoff, były minister gospodarki. Także on zastanawia się, w jakim stopniu wzrost liczby jednoosobowych firm wynika z polityki stosowanej przez większe przedsiębiorstwa, by w czasie dekoniunktury zmniejszać koszty.

Steinhoff nie ma wątpliwości, że gdyby w Polsce był bardziej elastyczny rynek pracy, to nie byłoby tak wielu ucieczek w samozatrudnienie. – Nadal jednak są to najemni pracownicy, z tym że mają mniejszą ochronę. W czasie kryzysu to ich i osoby zatrudnione na umowy czasowe zwalnia się najszybciiej – dodaje.

[srodtytul]Podobnie w całej Europie[/srodtytul]

Na zagrożenia wynikające z wymuszonej przedsiębiorczości zwraca uwagę także Mieczysław Bąk, szef Instytutu Badań nad Demokracją i Przedsiębiorstwem Prywatnym: – Firmy traktują zamianę umów pracy na cywilne kontrakty jako sposób na cięcie kosztów, ale takie wypychanie wcale nie musi być dla nich bezkonfliktowe – tłumaczy.

Według niego często „byli pracownicy”, a teraz kontrahenci nie identyfikują się z firmą tak jak poprzednio. – Przedsiębiorstwa mogą mieć problemy z innowacyjnością, bo prowadzenie innowacji procesowych czy produktowych często wynika z zaangażowania?i pomysłowości pracownika – ostrzega Mieczysław Bąk.

Ale ekonomiści zwracają też uwagę, że firmy mikro i małe są najbardziej elastyczne, najlepiej przystosowują się do zmieniających się warunków prowadzenia biznesu.

– W całej Europie najwięcej jest drobnych firm – zwraca uwagę Maria Drozdowicz-Bieć, ekonomistka i prof. SGH. Jej zdaniem rozdrobnienie nie przekreśla szans na innowacyjność. – Z badań wynika, że dla młodych wykształconych ludzi założenie firmy jest znacznie bardziej atrakcyjne niż praca?w korporacji. To się zmieniło?w ciągu ostatnich lat – dodaje.

Część specjalistów zwraca uwagę, że wzrost liczby najmniejszych firm jest związany z zachętami finansowymi, np. w postaci funduszy unijnych.