XIII edycja konkursu „The Best Annual Report”. Coraz więcej informacji dla inwestorów

Warto zadbać o właściwą prezentację spółki, jej modelu biznesowego, planów na przyszłość etc., aby odbiorcy raportów otrzymali satysfakcjonującą informację.

W 2018 r. wiele spółek musiało po raz pierwszy podać dane niefinansowe. Większość emitentów zdecydowała się zaprezentować danie niefinansowe w postaci oświadczenia do sprawozdania z działalności, co znacznie zwiększyło jego objętość. Skomplikowało to analizę tej części raportów rocznych wielu analitykom i inwestorom ponieważ mieli obszerniejszy dokument do weryfikacji, ale rynek otrzymał pełniejszy obraz prowadzonego biznesu.

Niezależnie od zmian prawnych i kształtujących się dobrych praktyk sprawozdawczości finansowej, które wpływają na zakres i sposób prezentowanych informacji, raport roczny jest najbardziej wiarygodnym i najpełniejszym dokumentem opisującym spółkę. Zawiera informacje wymagane i określone przez właściwe ustawy i rozporządzenia zweryfikowane przez biegłego rewidenta. Najlepiej zbadanym elementem raportu rocznego jest sprawozdanie finansowe. Jest to dokument audytowany przez biegłego rewidenta, a więc też dokładnie analizowany i weryfikowany przez różne komórki.

Z analizy sprawozdań finansowych wynika, że mimo dość sztywnych ram jego sporządzania i weryfikacji, dokument ten ewoluuje. Okazuje się, że sprawozdanie finansowe niekoniecznie musi być tak długie, że wiele danych da się zagregować, uporządkować albo po prostu przedstawić w bardziej zrozumiały dla inwestorów sposób. Rynek docenia takie działania.

Trochę gorzej wygląda sprawozdanie z działalności, ponieważ biegły rewident jest zobowiązany do potwierdzenia zgodności danych finansowych prezentowanych w tej części raportu z danymi ze sprawozdania finansowego oraz potwierdzenia czy sytuacja zaprezentowana w sprawozdaniu z działalności nie zniekształca w istotny sposób obrazu spółki. Osobiście uważam, że wypowiadanie się biegłego rewidenta na temat zniekształceń wprowadza pewną dozę subiektywizmu w ocenie, ponieważ zależy od konkretnej osoby lub firmy audytorskiej, które niekoniecznie muszą dobrze znać specyfikę branży etc.

Zaobserwowaliśmy dwa zjawiska – albo spółka ma taki sam schemat sprawozdania z działalności od momentu debiutu i z roku na rok aktualizuje tylko dane finansowe, albo co roku weryfikuje zawartość tej części raportu rocznego, tak w treści, jak i formie, co świadczy o większej chęci dostosowania przekazu do oczekiwań interesariuszy. Nie znaczy to jednak, że taka spółka zna swoje sprawozdanie z działalności, ponieważ często poszczególne części tego dokumentu przygotowują odrębne komórki, które słabo komunikują się między sobą i na ogół nie ma osoby, która pełni funkcję redaktora całego dokumentu. Wpływa to na spójność i przejrzystość tej części raportu. Ważne jest, aby utrzymywać wysoki poziom raportowania, szczególnie w odniesieniu do konkurentów międzynarodowych, ponieważ wpływa to na zwiększenie wiarygodności. Najbardziej rekomendowanym modelem sprawozdania z działalności jest w tej chwili zintegrowana jego forma.

Niezależnie od trendów, dobrych praktyk i zmian przepisów jakość informacji finansowej w raporcie rocznym zależy przede wszystkim od spółki! Warto jednak zwrócić uwagę na ogromny wpływ biegłych rewidentów na prawidłowość, rzetelność i wartość użytkową tych dokumentów.

Pamiętać należy, że analitycy i inwestorzy oceniają „przeszłość", czyli sprawozdanie finansowe, ale kupują „przyszłość", czyli informację zawartą w sprawozdaniu z działalności. Dlatego warto zadbać o właściwą prezentację spółki, jej modelu biznesowego, planów na przyszłość etc., aby pozostali odbiorcy raportów rocznych otrzymywali satysfakcjonującą ich informację.

Dobrym wstępem do modyfikacji raportu rocznego jest udział w konkursie „The Best Annual Report", organizowanym przez Instytut Rachunkowości i Podatków. Już po raz 13. Instytut Rachunkowości i Podatków ogłasza ten konkurs. Celem przedsięwzięcia jest promowanie raportów rocznych o największej wartości użytkowej dla akcjonariuszy i inwestorów. Jest to najważniejsza grupa odbiorców (czytelników) raportów rocznych, którzy oczekują informacji wiarygodnych i rzetelnych, opublikowanych w możliwie najkrótszym terminie.

W konkursie biorą udział spółki z rynku regulowanego, które sporządzają skonsolidowane sprawozdania finansowe według MSSF/MSR oraz spółki z rynku alternatywnego, które sporządzają sprawozdania finansowe według znowelizowanej ustawy o rachunkowości lub MSSF/MSR.

Zwycięstwo w konkursie jest efektem pracy zespołowej: dyrektorów finansowych, głównych księgowych, zarządów, działów relacji inwestorskich, marketingu i reklamy, nadzorów właścicielskich. Najważniejszą rolę odgrywają jednak główni księgowi i dyrektorzy finansowi, ponieważ podstawą do przygotowania sprawozdania zarządu z działalności, raportów marketingowych, w internecie czy prezentacji inwestorskich, są dane finansowe. Dobry główny księgowy powinien mieć świadomość, co to znaczy być głównym księgowym spółki publicznej. Taka świadomość jest postawą do osiągnięcia sukcesu w naszym konkursie. Niemałą rolę w tym procesie odgrywają firmy audytorskie. To ważne, bo podkreśla rolę audytora w sprawozdawczości finansowej, a także pokazuje, że dobry audytor nie powinien się ograniczać do funkcji badania sprawozdania finansowego. To od audytora oczekuje się szybkiej reakcji na możliwe przyszłe kłopoty spółki z zagrożeniem kontynuacji działalności. Audytora też się rozlicza z przeprowadzonych audytów. Nie jest to łatwe zadanie dla audytorów, ale niezwykle istotne z punktu widzenia bezpieczeństwa rynku kapitałowego, o czym świadczą ostatnie doniesienia prasowe.

W konkursie nie ma przegranych. Sam udział w tym przedsięwzięciu stanowi bardzo czytelny sygnał, że zarząd spółki chce prowadzić transparentną politykę informacyjną, co jest jedną z największych wartości dodanych konkursu. Ponadto każda spółka biorąca udział w konkursie otrzymuje szczegółowy arkusz ocen z uwagami członków kapituły, dzięki którym można z roku na rok doskonalić raport roczny. Instytut Rachunkowości i Podatków chce w ten sposób spełniać również funkcję edukacyjną. Dotychczasowa praktyka pokazuje, że jest wiele spółek, które zastosowały się do uwag kapituły konkursu i z niepunktowanych miejsc awansowały do wyróżnień i nagród. Dodatkowym elementem edukacyjnym jest książka „Raport roczny spółki publicznej", wydana przez Instytut Rachunkowości i Podatków, będąca praktycznym podręcznikiem dla zespołów przygotowujących raporty roczne.

Od dziesięciu lat mamy nową kategorię w konkursie: najlepszy raport roczny w internecie, a od trzech – raport zintegrowany. Nie wszystkie spółki rozumieją, że internet jest najszybszym źródłem informacji i na stronie emitenta powinien znajdować się raport roczny użyteczny dla akcjonariuszy i inwestorów, zaprezentowany przystępnie, z punktu widzenia możliwości, które daje technologia. To ważne szczególnie w aspekcie dyrektywy o prezentacji danych niefinansowych, ponieważ ta forma raportowania umożliwia pokazanie danych finansowych i niefinansowych w jednym dokumencie – jest nową rekomendowaną przez Komisję Europejską formą raportowania korporacyjnego.

Regulamin konkursu szczegółowo określa warunki dopuszczenia raportu rocznego do weryfikacji. Pierwsze kryterium selekcji, to analiza opinii biegłego rewidenta z badania sprawozdania finansowego. Następnie każdy raport roczny jest sprawdzany przez cztery zespoły, które oceniają sprawozdanie zarządu z działalności, zastosowanie MSSF/MSR, wartość użytkową oraz raport roczny w internecie. Suma pracy tych zespołów może dać maksymalnie 100 pkt.

Siedem lat temu kapituła konkursu zdecydowała o przyznaniu nagród specjalnych The Best of the Best dla najlepszego przedsiębiorstwa i banku, które trzykrotnie zdobyły I nagrodę główną w konkursie. Prawo do tytułu modelowego raportu rocznego utrzymały KGHM, Orlen, mBank, PKO BP, ING BSKi i Tauron.

Zapraszamy wszystkie spółki z rynku regulowanego i alternatywnego do udziału w kolejnej edycji konkursu „The Best Annual Report 2017". Szczegółowe informacje: www.irip.pl/o-konkurs-the-best-annual-report