Klimat w każdej spółce

Nie znamy jeszcze szczegółów zmian, które zostaną wprowadzone do dyrektywy, ani dokładnego terminu jej procedowania, ale wiemy dość dokładnie, kiedy i w jakim stopniu zmienione zostaną wytyczne KE dotyczące raportowania niefinansowego.

Nieczęsto się zdarza, że moje przewidywania odnośnie do przyszłych zmian na rynku kapitałowym potwierdzają się tak szybko, jak w przypadku ewolucji obowiązku raportowania informacji niefinansowych. W ubiegłym tygodniu Komisja Europejska rozpoczęła konsultacje planowanych zmian w dyrektywie zobowiązującej spółki do raportowania informacji niefinansowych oraz w wytycznych dotyczących metodyki tego raportowania.

W trakcie spotkań, które miałem przyjemność odbyć, potwierdziłem moje prognozy odnośnie do rozszerzenia obowiązku na nowe kategorie podmiotów. Ponadto się okazało, że zidentyfikowane przez SEG i FSR w trakcie tegorocznych badań problemy z raportami niefinansowymi mogą znaleźć wkrótce rozwiązanie – niestety w formie nowych regulacji.

Znane są już pierwsze wyniki szerokiego badania opinii prowadzonego przez KE na temat raportowania okresowego spółek. W zakresie dotyczącym raportowania niefinansowego duża część respondentów wskazywała na konieczność objęcia tym obowiązkiem nie tylko spółek notowanych, ale także dużych podmiotów prywatnych. Wydaje się, że będzie to przesądzone przy okazji nadchodzącej nowelizacji dyrektywy 2014/95/UE. Komisja waha się jeszcze, czy obowiązek powinien zostać rozszerzony na mniejsze spółki (dziś obowiązuje te, które zatrudniają powyżej 500 pracowników). Wyjątkowo silna presja, którą wywierają przede wszystkim związki zawodowe, może jednak sprawić, że obowiązek obejmie także mniejsze spółki. Zapowiadałem ten kierunek ewolucji przepisów już rok temu, chociaż nie spodziewałem się, że zmiana może nadejść tak szybko.

O ile nie znamy jeszcze szczegółów zmian, które zostaną wprowadzone do dyrektywy ani dokładnego terminu jej procedowania, to wiemy dość dokładnie kiedy i w jakim stopniu zmienione zostaną wytyczne KE dotyczące raportowania niefinansowego. Nowa wersja wytycznych jest obecnie opracowywana, a ma wejść w życie od lipca 2019 r. Komisja pierwotnie planowała dokonać zmian tylko w jednym obszarze, jednak nie jest wykluczone, że w efekcie ubiegłotygodniowych konsultacji modyfikacji będzie więcej.

Tym obszarem, w którym zmian możemy być już pewni, jest zakres dotyczący raportowania kwestii związanych ze zmianami klimatu. Presja większości krajów członkowskich, rynków finansowych oraz ekspertów pracujących w grupie technicznej przygotowującej m.in. europejską taksonomię zrównoważonego rozwoju spowodowały, że w tym przypadku KE jest skłonna nie czekać na kilka cykli sprawozdawczych, by w pełni ocenić skuteczność swoich wytycznych, lecz by wprowadzić pożądane zmiany wcześniej.

W trakcie konsultacji nie dyskutowano, czy wprowadzić do wytycznych wskazanie odnośnie do raportowania kwestii klimatycznych, lecz w jakim zakresie to zrobić. Jedną z propozycji jest zobowiązanie spółek do odniesienia się w raportach do publicznych strategii przeciwdziałania zmianom klimatycznym oraz sprawozdawanie, w jaki sposób i z jakimi rezultatami przyczyniają się do realizacji tych strategii. Wytyczne KE mają charakter niewiążący, ale nieprzypadkowo użyłem tu słowa „zobowiązanie", gdyż dla nadzorców w wielu krajach członkowskich dokument wydany przez KE jest wzorcem, względem którego oceniają sporządzone przez spółki raporty. Podobny charakter mają wytyczne dla wielu zarządzających funduszami. Innymi słowy: spółko, możesz oczywiście nie przejmować się wytycznymi KE, ale robisz to wyłącznie na własną odpowiedzialność, znając możliwe konsekwencje takiego postępowania.

Raportowanie, jak spółki przeciwdziałają zmianom klimatu, może wydawać się ogólnym i niekonkretnym hasłem, ale pamiętajmy, że ten sam zespół ekspertów, który pracuje nad nowymi wytycznymi, tworzy także taksonomię zrównoważonego rozwoju, na której będą oparte rozporządzenia delegowane KE wyznaczające cele zrównoważonych inwestycji (więcej na ten temat pisałem dwa tygodnie temu). Spodziewam się więc, że w nowej wersji wytycznych pojawią się konkretne wskazówki, w jaki sposób spółka powinna ocenić swoją działalność, jej wpływ na klimat, a także ryzyka, które mogą na nią wpłynąć w przypadku postępujących zmian klimatu ziemi.

Część ekspertów postuluje, by spółki wykonały własne analizy realizacji scenariuszy wzrostu temperatury o 1,5, 2, 3 i 4 stopnie Celsjusza oraz opublikowały w raportach szacowane ryzyka w przypadku każdego z tych scenariuszy. Wydaje się to zbyt daleko idącym postulatem, ale pamiętajmy, jak mocno przyspiesza tempo działań unijnego regulatora motywowanego przez rynki finansowe (w tym w znaczącym stopniu przez ubezpieczycieli) i m.in. najnowszy październikowy raport specjalny Międzyrządowego Zespołu ds. Zmian Klimatu (IPCC). Nie zdziwiłbym się, gdyby spółki już w raportach za rok 2019 musiały przedstawić tego typu analizy. Jest to zadanie o tyle tytaniczne, że ekspertów, którzy w Polsce są w stanie taką analizę przeprowadzić, można policzyć na palcach jednej ręki.

Mam nadzieję, że w toku dalszych konsultacji będziemy w stanie złagodzić oczekiwania regulatora przynajmniej w części kwestii. Pomagają w tym dane i wyniki badań prowadzonych przez Fundację Standardów Raportowania i Stowarzyszenie Emitentów Giełdowych we współpracy z organizacjami eksperckimi i z udziałem przedstawicieli wybranych aktywnych spółek. W zakresie analiz raportów niefinansowych Polska wyraźnie przoduje na tle innych krajów członkowskich, co zostało też docenione przez ekspertów z innych krajów, którzy wskazywali, że jak dotąd jedyna w Unii Europejskiej kompletna baza raportów niefinansowych sporządzonych w efekcie dyrektywy 2014/95/UE została opracowana w Polsce przez FSR.