Kurator w Getin Noble Banku

Komisja Nadzoru Finansowego nie zatwierdziła planu naprawy i wezwała bank do przedstawienia nowego maksymalnie za cztery miesiące. Wprowadziła też kuratora – został nim Bankowy Fundusz Gwarancyjny.

KNF podjęła decyzję jednogłośnie. Nadzór argumentuje, że na nieuwzględnienie wniosku banku o zatwierdzenie obecnej wersji planu naprawy (złożona została w czerwcu) wpłynęło kilka czynników. „Przede wszystkim, przedłożona przez bank aktualizacja planu naprawy wymaga uwzględnienia aktualnej sytuacji rynkowej np. w obszarze kształtowania się stóp procentowych czy trendów obserwowanych w praktyce orzeczniczej dotyczącej kredytów walutowych” – podała KNF.

Dotychczasowe działania banku niewystarczające

Nadzór dostrzega pozytywne skutki działań restrukturyzacyjnych prowadzonych przez Bank, w tym przede wszystkim po stronie kosztowej (np. w zakresie zmniejszenia kosztów finansowania, kosztów ryzyka kredytowego i kosztów działania), a także związanych z możliwością poprawy współczynników kapitałowych w wyniku obniżenia sumy bilansowej banku i jego aktywów ważonych ryzykiem. Liczy na kontynuację działań prowadzonych w tym zakresie przez zarząd, a także na dalszy, bieżący kontakt z zarządem w odniesieniu do tych działań.

Jednak w ocenie nadzoru pozostałe działania naprawcze – przy niewystarczającym wobec potrzeb banku wsparciu kapitałowym ze strony głównego akcjonariusza (Leszek Czarnecki ma blisko 60 proc. akcji), a także w sytuacji wystąpienia negatywnych czynników zewnętrznych, jak m.in. pandemia COVID-19 – uznane zostały za niewystarczające do osiągnięcia trwałej rentowności. „W szczególności nadzór bierze pod uwagę, że współczynniki kapitałowe GNB kształtują się poniżej wymaganych, minimalnych poziomów regulacyjnych określonych w przepisach obowiązującego prawa, a ewentualny wzrost poziomu stóp procentowych, jakkolwiek w dalszej perspektywie może wpływać pozytywnie na rentowność banku, może mieć również negatywne bezpośrednie skutki dla jego pozycji kapitałowej, w związku z wyceną posiadanych przez bank instrumentów finansowych” – podała KNF. W tym ostatnim przypadku może chodzić głównie o obligacje skarbowe, których ceny ostatnio spadły, co odbija się na kapitałach banków.

Komisja uznała więc, że zaprezentowane przez GNB w aktualizacji planu naprawy założenia i działania naprawcze, szczególnie w zakresie poziomu wyników finansowych, odbudowania funduszy własnych i osiągnięcia wymaganych minimalnych poziomów regulacyjnych, nie zostały w wystarczający sposób uzasadnione i uprawdopodobnione. Oceniła też, że bank nie wykazał w stopniu wystarczającym, że przyjęte w dokumencie rozwiązania dotyczące zabezpieczenia ryzyka prawnego związanego z portfelem walutowych kredytów hipotecznych właściwie odzwierciedlają aktualny poziom tego ryzyka. GNB ma jeden z najniższych wskaźników pokrycia rezerwami portfela frankowego (ledwie 4 proc., kilkakrotnie mniej niż inne banki). 

Ile czasu na odbudowanie wskaźników kapitału?

KNF oczekuje, że nowy plan naprawy będzie się koncentrował na uprawdopodobnieniu działań zwiększających bazę kapitałową banku i poprawiających jego sytuację ekonomiczno-finansową oraz realnie zapewniających – „w racjonalnym, a więc możliwie krótkim terminie” – odbudowanie współczynników kapitałowych do poziomu spełniającego co najmniej minimalne wymogi regulacyjne. „Nowy dokument powinien koncentrować się na prezentacji sytuacji finansowej banku na tle aktualnych uwarunkowań rynkowych, z uwzględnieniem potencjalnych kosztów materializacji głównych ryzyk występujących w działalności banku oraz na stworzeniu bufora bezpieczeństwa na zdarzenia nadzwyczajne i zagrożenia wynikające z otoczenia gospodarczego. Komisja wskazuje, że istotną i integralną częścią planu naprawy – zwłaszcza w przypadku banku niespełniającego przewidzianych prawem wymogów regulacyjnych w odniesieniu do jego pozycji kapitałowej – powinny być jednoznaczne deklaracje akcjonariusza większościowego banku dotyczące niezbędnego wsparcia obszarze kapitałowym” – informuje KNF. Ostatnio Leszek Czarnecki dokapitalizował bank w 2018 r. Zarząd GNB zadeklarował, że po zapoznaniu się z uzasadnieniem decyzji KNF „przystąpi do niezwłocznych prac w celu opracowania nowego planu naprawy”.

Kurator ma wspomóc zarząd

Na tym samym posiedzeniu Komisja jednogłośnie zdecydowała o ustanowieniu w GNB z dniem 27 grudnia kuratora, w celu wsparcia organów banku w procesie doprowadzenia przez te organy do poprawy jego sytuacji ekonomiczno-finansowej i zapewnienia efektywności wdrażanego planu naprawy. Kuratorem ustanowiony został Bankowy Fundusz Gwarancyjny, posiadający wszelkie niezbędne kompetencje, a także potencjał kadrowy, analityczny oraz organizacyjny w tym zakresie (BFG był również kuratorem Idea Banku dwa lata temu).

Ustanowienie kuratora pozostaje bez wpływu na świadczenie przez Bank usług na rzecz jego klientów. Stanowi ono jedno z narzędzi nadzorczych stosowanych przez Komisję w bankach wdrażających programy naprawy i wymagających wsparcia w poprawie ich sytuacji ekonomiczno-finansowej. Narzędzie to stosowane jest przez Komisję zarówno w bankach komercyjnych, jak i spółdzielczych. 

Zgodnie z przepisami KNF może ustanowić w banku kuratora w celu poprawy sytuacji banku i zapewnienia efektywności wdrażanego planu naprawy. „Ustanowienie przez KNF kuratora w GNB przyczyni się do wsparcia efektywnego przepływu informacji między bankiem a UKNF, przede wszystkim w zakresie bieżącego monitorowania podejmowanych przez bank działań autosanacyjnych, a także przygotowania przez organy banku zaktualizowanego – zgodnie z wytycznymi KNF – planu naprawy. Mając na uwadze wielkość banku i jego znaczenie dla sytemu finansowego, KNF uznała za zasadne, aby rolę kuratora pełnił podmiot instytucjonalny. Ustanowienie kuratora stanowi element wsparcia przez KNF organów banku w działaniach nakierowanych na poprawę i ustabilizowanie jego sytuacji ekonomiczno-finansowej i polegających na zapewnieniu kształtowania się wskaźników kapitałowych banku powyżej minimów regulacyjnych, osiągnięcia przez bank trwałej rentowności oraz poprawy jakości jego aktywów” – czytamy w komunikacie.

Kurator ustanowiony w GNB nie jest organem banku, a jego działalność nie ogranicza uprawnień organów statutowych. Jego ustanowienie nie wpływa także na bieżącą działalność GNB, w szczególności na jego relacje z klientami oraz na świadczenie usług na ich rzecz, które to funkcje nadal są realizowane na dotychczasowych zasadach. Kurator może natomiast brać udział we wszystkich posiedzeniach organów banku. To ma na celu umożliwienie kuratorowi efektywnego wspierania organów banku w podejmowanych działaniach restrukturyzacyjnych. 

Ustanowienie kuratora jest jednym z narzędzi nadzorczych stosowanych przez KNF wobec banków komercyjnych i spółdzielczych. Ustanowienie kuratora nie wpływa na bieżącą działalność biznesową i operacyjną banku, lecz służy wsparciu realizowanych przez bank działań naprawczych i restrukturyzacyjnych. Obecnie kuratorzy ustanowieni przez KNF  funkcjonują w 6 bankach (poza GNB).