#WykresDnia: Słaba lira nie służy Turcji

36,1 proc. wyniosła w grudniu inflacja CPI w Turcji.

Foto: parkiet.com

W ostatnich miesiącach bank centralny Turcji dokonał serii obniżek stóp, dlatego realna stopa procentowa (ex post) wynosi obecnie -22,1 proc.. Inflacja PPI wyniosła w grudniu aż 79,9 proc. r/r.

Inflacja w Turcji przyspieszyła w grudniu siódmy miesiąc, doprowadzona do najwyższego poziomu od 19 lat z powodu spadającej liry i niższych kosztów kredytu. Roczna stopa inflacji konsumenckiej wzrosła w ubiegłym miesiącu do 36,08 proc., najwyższego od września 2002 r. i gwałtownie rosnąc z 21,31 proc. w listopadzie. Wartość ta była znacznie wyższa niż 27,36 proc. mediany szacunków w ankiecie Bloomberga przeprowadzonej wśród 19 analityków. Według sondażu agencji Reuters oczekiwano, że roczna inflacja w grudniu osiągnęła 30,6 proc., przekraczając poziom 30 proc. po raz pierwszy od 2003 roku.

Ceny konsumpcyjne wzrosły wobec listopada o 13,58 proc., podał Turecki Instytut Statystyczny, w porównaniu z prognozą Reutera na poziomie 9 proc.. Indeks cen producentów wzrósł w grudniu o 19,08 proc. miesiąc do miesiąca, co oznacza roczny wzrost o 79,89 proc., odzwierciedlając gwałtowny wzrost cen importu z powodu krachu walutowego. Był to najwyższy roczny wskaźnik CPI od 37,0 proc. we wrześniu 2002 roku, zanim partia AK prezydenta Tayyipa Erdogana po raz pierwszy doszła do władzy w listopadzie tego roku. Prognozy 13 ekonomistów wahały się od 26,4 proc. do 37,3 proc.. Ceny konsumpcyjne były wyższe przez ceny transportu, które wzrosły o 53,66 proc. rok do roku, podczas gdy mocno ważone ceny żywności i napojów wzrosły o 43,8 proc.

– Odzwierciedla to błędne koło inflacji przyciągającej popyt, która jest bardzo niebezpieczna, ponieważ bank centralny sugerował, że presja cenowa wynika z ograniczeń podaży i że nie może nic z tym zrobić – powiedziała Ozlem Derici Sengul, partner założyciel Spinn Consulting w Stambule.

– Stopy powinny być natychmiast i agresywnie podnoszone – powiedziała. – Roczna inflacja prawdopodobnie osiągnie 40-50 proc. do marca – dodała.

Inflacja w ostatnich miesiącach wyniosła około 20 proc., napędzana spadkiem liry do rekordowo niskiego poziomu po tym, jak bank centralny obniżył swoją stopę procentową o 500 punktów bazowych od września, pod presją Erdogana. Przez większość ostatnich pięciu lat inflacja była w większości dwucyfrowa i znacznie wyższa niż na rynkach wschodzących, niszcząc dochody Turków i uderzając w publiczne poparcie dla Erdogana. Według raportu opublikowanego pod koniec października, bank centralny przewidywał inflację na koniec roku na poziomie 18,4 proc..

Turecka lira spadła w poniedziałek o 5 proc. po tym, jak w 2021 r. doświadczyła najgorszego roku od dojścia do władzy prezydenta Tayyipa Erdogana prawie dwie dekady temu. Lira osłabiła się do 13,92 wobec dolara z zamknięcia 13,1875 w piątek.

Uwaga rynku skupiła się na grudniowych danych o inflacji, po weekendowych danych, które pokazały, że ceny detaliczne w Stambule wzrosły w grudniu o 9,65 proc. miesiąc do miesiąca, co oznacza roczny wzrost o 34,18 proc.

Lira radziła sobie zdecydowanie najgorzej na rynkach wschodzących w 2021 r., a także w ciągu ostatnich kilku lat i straciła 44 proc. swojej wartości w stosunku do waluty amerykańskiej w ciągu roku. Tylko w zeszłym tygodniu osłabiła się o 19 proc..

Bank centralny od września obniżył swoją stopę procentową o 500 punktów bazowych pod presją Erdogana, który forsował „nowy program gospodarczy" skoncentrowany na kredycie i eksporcie pomimo załamania liry i rosnącej inflacji.

Aby ograniczyć słabość liry, Erdogan przedstawił trzy tygodnie temu program, w którym państwo chroni przekonwertowane lokalne depozyty przed stratami w stosunku do twardych walut, wywołując gwałtowny wzrost liry o 50 proc. przy wsparciu banku centralnego.

Jednak lira ponownie zatonęła w zeszłym tygodniu, co skłoniło w piątek Erdogana – którego notowania opinii publicznej spadają przed wyborami w 2023 r. – by Turcy zatrzymali wszystkie swoje oszczędności w lirach i przenieśli złoto do banków.