Branża liczy na dialog z nadzorcą

W ostatnich latach współpraca pomiędzy audytorami i Polską Agencją Nadzoru Audytowego mocno szwankowała. Jest szansa na zmianę – sygnalizują przedstawiciele biegłych rewidentów.

Publikacja: 18.04.2024 20:41

Co roku biegli rewidenci badają sprawozdania finansowe około 30 tys. podmiotów gospodarczych.

Co roku biegli rewidenci badają sprawozdania finansowe około 30 tys. podmiotów gospodarczych.

Foto: Fot. shutterstock

Jacek Gdański, który w tym roku przejął stery Polskiej Agencji Nadzoru Audytowego, zapowiada pogłębienie dialogu z rynkiem audytorskim i samorządem zawodowym biegłych rewidentów.

Co warto zmienić

– Już w pierwszych miesiącach tego roku pojawiła się możliwość spotkań, co jest bardzo dobrym sygnałem dla rynku – mówi Roman Seredyński, partner zarządzający UHY ECA.

W zakresie nadzoru ostatnie lata doprowadziły do istotnych zmian na polskim rynku.

– Restrykcyjne zastosowanie przepisów w trakcie kontroli, nieuwzględniające skalowalności firm badanych, jak i możliwości firm audytorskich, doprowadziło do odpływu kadry i zwiększenia rotacji na pozycjach kluczowych biegłych rewidentów i menedżerów – mówi Piotr Witek, partner zarządzający Moore Polska. Dodaje, że brak zrozumienia, jak kompleksowy jest proces audytu, doprowadził do „odhaczania” wymogów na listach kontrolnych bez zanurzenia się w istotę czynników ryzyka i zebranej przez biegłych dokumentacji. Dlatego głównym postulatem do nowego prezesa agencji jest wprowadzenie skali w stwierdzanych naruszeniach, na przykład na podobieństwo tego, jak to czyni amerykański odpowiednik PANA (AICPA, jej raporty z kontroli są jawne). Tam nadzorca wskazuje, gdzie są kluczowe uchybienia mające wpływ na wydane sprawozdania z badania, a które naruszenia są błędami czysto formalnymi bez wpływu na końcowy efekt.

– Każdy, kto zna standardy, przyzna, że ich ogrom potrafi przytłoczyć najlepszy zespół audytorski, a interpretacja co do niektórych wymogów dokumentowania może dostarczyć wyzwań intelektualnych na wiele godzin dyskusji – mówi Witek. Zwraca też uwagę na potrzebę większego zaangażowania kontrolujących w meritum dokumentacji w trakcie kontroli, a nie po niej, oraz na wskazanie na ustalenia z kontroli w ostatnim jej dniu, a nie wiele miesięcy później w raporcie.

Wtóruje mu Maciej Czapiewski, prezes oraz partner zarządzający HLB M2 Tax & Audit. – Celowa jest zmiana przepisów, która pozwoli zmienić zasady karania biegłych rewidentów i firm audytorskich – mówi. Obecnie, w przypadku stwierdzenia nieprawidłowości, PANA może rozpocząć długie i żmudne postępowania dyscyplinarne lub administracyjne (których na tle innych państw europejskich wszczyna się wyjątkowo dużo), albo odstąpić od karania.

– Wydaje się w pełni uzasadnione, aby w przypadkach mniejszej wagi wprowadzić procedurę mandatową – mówi Czapiewski. To pozwoliłoby zmniejszyć liczbę postępowań, odciążyć służby PANA, a ukaranym dać komfort, że pozostają nieukarani dyscyplinarnie lub decyzją administracyjną przy zachowaniu dyscyplinującego charakteru kary.

Czytaj więcej

Wiemy, które firmy audytorskie rozdają karty na giełdzie

Garść statystyk

Każdego roku w Polsce biegli rewidenci badają sprawozdania finansowe około 30 tys. podmiotów gospodarczych. PANA w ramach przeprowadzanych kontroli analizuje ok. 1 proc. dokumentacji badań.

Jeśli naruszenia stwierdzone w trakcie kontroli dają ku temu podstawy, agencja wszczyna postępowania administracyjne lub dyscyplinarne. Statystyk za cały 2023 r. jeszcze nie ma. W 2022 r. 81 proc. raportów z kontroli zawierało rekomendacje do wszczęcia postępowań administracyjnych lub dyscyplinarnych. To wzrost o 6 pkt proc. wobec 2021 r. W sumie w 2022 r. agencja prowadziła 231 postępowań dyscyplinarnych i 200 dotyczących nałożenia na firmy audytorskie kary administracyjnej.

Branża zgodnie podkreśla, że zarówno PANA, jak i firmy audytorskie mają ten sam cel. Jest nim wykonywanie możliwie najlepszych jakościowo usług. Bez dobrego nadzoru rynek nie będzie dobrze funkcjonował. Jednocześnie bez dobrych audytorów nawet najlepszy nadzór nic nie zdziała.

– Stąd komunikacja jest kluczem do sukcesu i jak wynika z pierwszych tygodni działania, nowy prezes PANA świetnie to rozumie – podsumowuje Seredyński.

Ranking audytorów
Wschodzące gwiazdy audytu
https://track.adform.net/adfserve/?bn=77855207;1x1inv=1;srctype=3;gdpr=${gdpr};gdpr_consent=${gdpr_consent_50};ord=[timestamp]
Ranking audytorów
Audyt ma wiele twarzy
Ranking audytorów
Perspektywy dla branży w 2024 roku wydają się obiecujące
Ranking audytorów
Obowiązek raportowania ESG to dla audytorów szansa na oferowanie nowych usług, ale też wyzwania kadrowe i regulacyjne
Materiał Promocyjny
Cyfrowe narzędzia to podstawa działań przedsiębiorstwa, które chce być konkurencyjne
Ranking audytorów
ESG szansą na nowe usługi dla biegłych rewidentów
Ranking audytorów
Przestrzeń dla średniej wielkości firm audytorskich się powiększa