Czarne chmury nad strukturami

Wyniki produktów strukturyzowanych zakończonych w ubiegłym roku są bardzo słabe. Zysk 5 proc. i więcej w skali roku przyniosło niespełna 16 proc. z nich. Zadowoleni mogą być inwestorzy, którzy postawili na struktury oparte na cenach złota.

Zaledwie 1,44 proc. w skali roku wyniosła ubruttowiona średnia stopa zwrotu z 585 produktów strukturyzowanych, które zakończyły się w ubiegłym roku – wynika z zestawienia opracowanego przez analityków Open Finance. Dla porównania, w 2011 r. średnia stopa zwrotu wyniosła 2,67 procent. Co więcej, aż 291 spośród struktur zakończonych w ubiegłym roku przyniosło ich nabywcom jedynie zwrot zainwestowanego kapitału, a 53 produkty zakończyły się stratą. Jakikolwiek zysk dało zaledwie nieco ponad 40 proc. struktur. – Wyniki produktów strukturyzowanych znów rozczarowały i są bardzo podobne do tych z pierwszego półrocza – komentuje Marcin Krasoń, analityk Open Finance. – Odsetek struktur zakończonych w 2012 r., które przyniosły wynik przewyższający pewny zysk z lokat bankowych (5 proc.), wyniósł 15,9 proc., a jedynie 6,32 proc. struktur zakończyło się wynikiem określanym jako satysfakcjonujący, czyli wyższy niż 10 proc. w skali roku. Zdążyliśmy się już niestety przyzwyczaić do takich wyników zapadających produktów strukturyzowanych. Owszem, da się na nich sensownie zarobić, ale to raczej wyjątki potwierdzające regułę – dodaje Krasoń.

Fortuna kołem się toczy

Tak słabe wyniki nie oznaczają oczywiście, że na rynku nie pojawiły się również takie produkty, na których inwestorzy mogli osiągnąć satysfakcjonujące stopy zwroty. Wśród 10 najzyskowniejszych struktur zakończonych w ubiegłym roku najkorzystniej wypadły cztery produkty zaoferowane przez Deutsche Bank PBC. Najlepszą inwestycją okazała się dwuletnia?struktura db Gwarancja – Złota Era, której wynik był uzależniony od zachowania się indeksu Gold TrendVol Strategy Index, odzwierciedlającego zmiany cen złota. Pozwoliła ona klientom zarobić 38,49 proc., czyli 19,25 proc. w skali roku.

Niewiele mniej (17,60 proc. rocznie) otrzymali nabywcy produktu Certyfikat Express db Eurostoxx50 II (opartego na notowaniach indeksu DJ Eurostoxx 50, obejmującego 50 największych spółek z krajów należących do strefy euro). W tym przypadku inwestycja zakończyła się jednak po zaledwie trzech miesiącach. Stało się tak z powodu wbudowanej w strukturę opcji autocall. Umożliwiała ona wypłatę odsetek po pierwszym z czterech cokwartalnych odczytów, pod warunkiem, że wartość indeksu będzie wtedy na poziomie równym lub wyższym od początkowego. Stało się tak już w pierwszym możliwym terminie. Realnie inwestorzy otrzymali zatem kupon w wysokości 4,4 procent.

Co ciekawe, najgorszy wynik osiągnięty przez strukturę zakończoną w ubiegłym roku również należał do produktu Deutsche Banku PBC. Klienci, którzy zainwestowali w roczne Certyfikaty Limitowane Worst of Bonus (inwestycja rozliczona w lipcu) stracili aż ponad 40 procent. Wynik certyfikatów był uzależniony od kursów akcji dwóch spółek: KGHM oraz PKN Orlen. Inwestorzy mogli liczyć na kupon w wysokości 11,1 proc. pod warunkiem, że kursy papierów obu spółek przez cały rok będą wyższe niż 70 proc. ich wartości początkowej. Niestety, kurs KGHM spadł aż o 40,37 proc. Zgodnie z konstrukcją produktu sprawiło to, że przestała działać ochrona kapitału i inwestorzy stracili tyle, ile potaniały akcje KGHM. To jeden z najgorszych wyników w historii polskiego rynku struktur.

Giełda słabo, złoto błyszczy

W odróżnieniu od roku 2011, kiedy to pomimo bessy najwięcej można było zarobić na strukturach powiązanych z giełdami, w ubiegłym roku produkty oparte na indeksach giełdowych i akcjach przyniosły bardzo słabe stopy zwrotu – ubruttowiona średnia stopa zwrotu wyniosła zaledwie 0,69 proc. w skali roku. Jeszcze gorzej wypadły struktury bazujące na indeksach sektorowych (0,46 proc. rocznie) i indeksy/strategie syntetyczne. Choć teoretycznie zadaniem tych ostatnich jest osiąganie zysków niezależnie od sytuacji rynkowej, to średnia roczna stopa zwrotu z tej kategorii struktur wyniosła w 2011 r. zaledwie 0,14 procent.

Na drugim biegunie znalazły się produkty strukturyzowane bazujące na kursach walut (2,81 proc.) oraz cenach surowców (5,64 proc.). Wśród tej ostatniej grupy niewątpliwym hitem inwestycyjnym okazało się złoto. – Złoto jest jedyną gwiazdką na szarym niebie produktów strukturyzowanych zakończonych w ubiegłym roku – mówi Marcin Krasoń. – Spośród 16 struktur, które oparte były pośrednio lub bezpośrednio na tym kruszcu, żadna nie zakończyła się stratą ani zwrotem zainwestowanego kapitału, a ubruttowiona średnia stopa zwrotu w skali roku wyniosła 8,66 procent – wylicza analityk Open Finance.

Niepewna przyszłość

W 2012 r. na polskim rynku pojawiło się o wiele mniej nowych subskrypcji produktów strukturyzowanych niż w poprzednich latach. Czy taki stan rzeczy oraz słabe wyniki osiągnięte przez struktury zakończone w ubiegłym roku to tylko pochodna trwającego kryzysu na rynkach finansowych czy też należy się spodziewać trwalszego odwrotu od tej kategorii inwestycji? – Istnieje szansa, że w najbliższych kwartałach los inwestorów się odmieni – prognozuje Marcin Krasoń. W trzecim kwartale 2011 r. mieliśmy do czynienia ze znacznymi spadkami na warszawskiej giełdzie. Dwuletnie inwestycje, które rozpoczęły się po tamtym okresie, mogą w drugiej połowie roku przynieść inwestorom kilka miłych niespodzianek. Gorzej z notowaniami złota, bo tu raczej oczekiwane są dalsze spadki niż zwyżki i może okazać się, że to koniec dobrych wyników struktur opartych na tym kruszcu. Choć równocześnie ceny tego surowca znajdują się nadal sporo wyżej niż np. w 2010 r., co daje szanse na kilka produktów z atrakcyjnymi wynikami – podsumowuje Krasoń.

Wiele wskazuje na to, że od tych ewentualnych dobrych wyników zależy nie tylko samopoczucie części inwestorów, ale i przyszłość całego polskiego rynku struktur.

[email protected]

Opinie

Stopy procentowe pomogą strukturom - Monika Pawlak, Deutsche Bank PBC

W zeszłym roku liczba oferowanych produktów strukturyzowanych spadła w porównaniu do poprzednich lat, jednakże nie będzie to trwałym trendem. Oczekujemy, że w tym roku rynek wróci do poziomu sprzedaży z lat 2010 i 2011. Będzie to miało związek m.in. ze spadającymi stopami procentowymi, a w konsekwencji malejącym oprocentowaniem lokat. Może to skłonić inwestorów do większego zainteresowania innymi rodzajami produktów, jak np. produkty strukturyzowane, które dają możliwość osiągnięcia potencjalnie wyższych zysków niż na depozytach bankowych, przy jednoczesnym ograniczeniu ryzyka inwestycyjnego. Najbardziej popularnymi aktywami bazowymi będą w tym roku tradycyjnie kursy walut, a w szczególności para EUR/PLN. Niesłabnącym zainteresowaniem będą się cieszyły także akcje spółek i indeksy giełdowe. Spodziewamy się natomiast niższego udziału struktur powiązanych z rynkiem surowców.

Warto postawić na surowce - Tomasz Sobociński, Raiffeisen Polbank

Ubiegły rok dla instytucji oferujących produkty strukturyzowane był nieco rozczarowujący za sprawą konkurencji ze strony wysoko oprocentowanych depozytów. W tym roku sytuacja wygląda już inaczej, zatem więcej środków powinno przepłynąć na rynek struktur. Można się spodziewać, że tradycyjnie banki będą proponować produkty oparte na polskich akcjach, szczególnie na indeksie WIG20, bo jest on dobrze znany inwestorom. Instrumentami, na które warto postawić, będą też surowce rolne: pszenica, kukurydza, soja, bawełna, kawa i cukier. Ich ceny mogą zwyżkować za sprawą rosnących oczekiwań inflacyjnych w skali globalnej oraz ewentualnego wystąpienia, powtarzających się cyklicznie okresów suszy u największych producentów. Druga grupa to surowce przemysłowe (ropa naftowa, miedź, aluminium i cynk). Pojawiające się sygnały poprawy koniunktury na świecie zwiastować mogą większy popyt na nie, a tym samym powodować wzrost ich cen.