Phishing, kradzież tożsamości i dezinformacja – tego najbardziej obawiamy się w sieci

Blisko dwie trzecie Polaków deklaruje, że czuje się bezpiecznie w cyfrowym świecie, to o 7 p.p. więcej w porównaniu z ubiegłym rokiem – wynika z szóstej edycji badania „Postawy Polaków wobec cyberbezpieczeństwa” przygotowanego przez Warszawski Instytut Bankowości we współpracy ze Związkiem Banków Polskich.

 Polacy dostrzegają jednak zagrożenia, z którymi mogą mieć do czynienia w cyfrowym świecie. Dotyczy to zarówno korzystania z e-usług (administracji czy finansowych), jak też codziennego korzystania z internetu czy social mediów. Aż 88 proc. badanych obawia się phishingu (wyłudzenia danych osobowych czy pieniędzy), 38 proc. boi się, że ukradziona zostanie im tożsamość, a co trzeci (32 proc.) obawia się fake newsów i dezinformacji.

Ciągle zbyt mało osób wie, co i jak robić, by nie paść ofiarą dezinformacji i fake newsów. 38 proc. badanych deklaruje, że informacje, z jakimi mają kontakt w social mediach, nie są głównym źródłem ich wiedzy, 32 proc. czyta całą informację, a nie tylko nagłówek, a 31 proc. weryfikuje informacje w kilku źródłach. Jednak tylko co czwarty badany przyznaje, że nie udostępnia treści, których pochodzenia nie sprawdził. Zbyt mało Polaków wykazuje także aktywną postawę wobec dezinformacji – tylko 17 proc. deklaruje, że zgłasza fałszywe treści. Natomiast tylko 43 proc. badanych twierdzi, że sprawdza wiarygodność informacji, które przeczytali w internecie, jednak aż 45 proc. robi to nieregularnie i uzależnia to działanie od źródła, z którego pochodzi. Niebezpieczeństwo mogą stanowić też materiały graficzne (zdjęcia, obrazy), które ilustrują publikacje. Tylko 16 proc. badanych zwraca uwagę na ich pochodzenie.

Rozwój sztucznej inteligencji w ostatnim czasie i coraz większa dostępność narzędzi na niej opartych sprawiły że Polacy coraz przychylniej na nią spoglądają. Już 28 proc. badanych (2 razy więcej niż w 2024 r.) widzi w AI szansę dla ludzi. Połowa społeczeństwa nadal jednak podchodzi z dystansem do tej technologii, dostrzegając zarówno jej zalety jak i wady.

Wśród wad warto na pewno wymienić oszustwa wygenerowane za jej pomocą – tzw. deep fake, które są jednym z narzędzi dezinformacji. Co drugiemu badanemu wydaje się, że potrafi rozpoznać deep fake’a. Sprawność w tym zakresie deklaruje 17 proc. respondentów.

Jak wynika z badania WIB i ZBP, najwięcej, bo 40 proc. badanych postrzega banki jako czołową branżę w obszarze cyberbezpieczeństwa. Na kolejnych miejscach znalazły się policja (25 proc.), firmy technologiczne (24 proc.) i wojsko (21 proc.). Blisko czterech na dziesięciu badanych uważa, że za bezpieczeństwo elektronicznych usług finansowych odpowiadają przede wszystkim banki. 29 proc. dostrzega, że odpowiedzialność jest rozproszona i powinna opierać się równolegle m.in. na państwie, bankach, instytucjach bezpieczeństwa finansowego, oraz klientach. Badani coraz bardziej zauważają swój wpływ na cyberbezpieczeństwo i w hierarchii odpowiedzialności za bezpieczeństwo usług finansowych stawiają siebie już na trzecim miejscu (w poprzedniej edycji miejsce piąte).