Giełdowe spółki zgarną miliardowe wsparcie na magazyny energii

Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (NFOŚiGW) zatwierdził listę wybranych do dofinansowania projektów budowy magazynów energii. Na realizację 183 inwestycji zaplanowano 4,15 mld zł ze środków Funduszu Modernizacyjnego. Na liście są m.in. Grupa Tauron, Energa, Enea, PGE czy Polenergia.

NFOŚiGW opublikował listę rankingową wniosków złożonych w naborze „Magazyny energii elektrycznej i związana z nimi infrastruktura dla poprawy stabilności polskiej sieci elektroenergetycznej”. Pozytywną ocenę uzyskało 480 projektów, z czego do dofinansowania kwalifikuje się 183 projektów z najwyższą liczbą punktów w rankingu.

Łączna wartość projektów, jakie zgłoszono w ramach naboru, przekracza 70 mld zł. Wartość wnioskowanego dofinansowania na magazyny energii o łącznej mocy ponad 20 GW i 122 GWh pojemności wynosiła niemal 28 mld zł, przekraczając prawie siedmiokrotnie budżet programu.

Zasady udzielania wsparcia

Inwestycje planowane przez przedsiębiorców to urządzenia o minimalnej mocy 2 MW i pojemności min. 4 MWh. Dofinansowanie w formie dotacji może wynieść do 45 proc. całkowitych kosztów inwestycji i (+10 pkt. proc. dla średniego przedsiębiorstwa i +20 pkt. proc.). Pożyczka na warunkach preferencyjnych lub rynkowych może wynieść do 100 proc. kosztów kwalifikowanych.

Wybrane do dofinansowania projekty całkowicie wyczerpują budżet programu „Magazyny energii elektrycznej i związana z nimi infrastruktura dla poprawy stabilności polskiej sieci elektroenergetycznej”. Dofinansowanie będzie przyznawane w formie dotacji i pożyczek. Kolejnym krokiem będzie akceptacja po stronie wybranych wnioskodawców warunków dofinansowania. To otworzy drogę do przyznania dofinansowania przez zarząd NFOŚiGW. Ostateczną decyzję zatwierdzającą dofinansowanie podejmuje Rada Nadzorcza NFOŚiGW. Podpisanie umów z beneficjentami nastąpi do końca 2025 r.. Co ważne, umieszczenie wniosku na liście rankingowej nie stanowi zobowiązania NFOŚiGW do udzielenia dofinansowania.

Pomoc inwestycyjna udzielana w ramach programu może być łączona z pomocą z rynku mocy, co zostało wyraźnie wskazane w programie priorytetowym. Zgodnie z obowiązującymi przepisami, pomoc inwestycyjna udzielona na tę samą jednostkę rynku mocy zawsze pomniejsza wynagrodzenie z rynku mocy, niezależnie od terminu zawarcia umowy czy rozstrzygnięcia konkursu.

Zasada pomniejszania wynagrodzenia z rynku mocy o wartość otrzymanej pomocy inwestycyjnej obowiązuje od początku funkcjonowania rynku mocy i wynika bezpośrednio z art. 62 ustawy o rynku mocy. Jej celem jest zapobieganie nadmiernej pomocy publicznej, zgodnie z przepisami krajowymi i unijnymi.

Które spółki mogą otrzymać wsparcie?

Przyjrzymy się Grupie Tauron, która dzień po decyzji NFOŚiGW oddawała do użytku pierwsze magazyny energii w Krakowie.  Tauron został zakwalifikowany do przyznania dofinansowania w ramach Funduszu Modernizacyjnego w łącznej kwocie 537,7 mln zł. Spółka realizuje obecnie budowę czterech bateryjnych magazynów energii o łącznej pojemności znamionowej ok. 90 MWh. Inwestycje stanowią kolejny etap wdrażania strategii Grupy, która zakłada osiągnięcie 700 MW mocy magazynowej do 2030 r. oraz 1,4 GW do 2035 r.

– Zgodnie z ogłoszoną w ubiegłym roku strategią, do 2030 roku planujemy uruchomienie magazynów o łącznej mocy ok. 700 MW. Projekty o mocy około 500 MW uzyskały już wsparcie z rynku mocy lub dotacji NFOŚiGW. Projekty obecnie oddawane do eksploatacji mają moc niemal 23 MW, z czego 14,9 MW pochodzi z projektów objętych kontraktami mocowymi. Umowy te gwarantują nie tylko stabilne przychody, ale przede wszystkim umożliwiają realizację inwestycji kluczowych dla bezpieczeństwa energetycznego i stabilizacji pracy sieci – podkreśla Michał Orłowski, wiceprezes Tauronu ds. Zarządzania Majątkiem i Rozwoju.

Środki przyznane w ramach dofinansowania zostaną przeznaczone na budowę 11 bateryjnych magazynów energii o łącznej mocy 346,8 MW, których budowa przewidziana jest na lata 2026-2028. W komunikacie prasowym wskazano, że projekty mają powstać m.in. w Laryszowie (woj. śląskie, 84 MW/358 MWh), w Ogrodzieńcu (woj. śląskie, 55 MW/237 MWh), w Bałkowie (woj. świętokrzyskie, 54 MW/242 MWh), w Twardogórze (woj. dolnośląskie, 42 MW/179 MWh), Dąbrowie Środkowej (woj. dolnośląskie, 45 MW i 192 MWh), Starych Bogaczowicach (woj. dolnośląskie, 30 MW/134 MWh), Bytomiu (woj. śląskie, 18 MW/77 MWh), Kuźni Raciborskiej (woj. śląskie, 6,9 MW/30 MWh), Baranowicach (woj. śląskie, 3,9 MW) i Pilchowicach (woj. dolnośląskie, 2 MW).

Kilka projektów zgłoszonych przez Taurona znalazło się poza listą pozycji rekomendowanych do dofinansowania: Stare Bogaczowice II (105 MW), Opole-Zawada (30 MW), Ostrów Szlachecki (30 MW), Łagisza (20 MW), Przewóz (4 MW) oraz Dąbie (4 MW).

Z kolei Grupa Energa może pozyskać na magazyny energii 210 mln zł. Ostateczna kwota będzie znana po podpisaniu umów, co powinno nastąpić jeszcze w tym miesiącu.

–  Grupa Energa, zgodnie ze strategią Grupy Orlen, dąży do tego, aby jeszcze w 2030 r. posiadać magazyny energii o łącznej mocy 0,8 GW, a następnie zwiększyć ją do 1,4 GW w roku 2035. Pozwoli jej to zająć silną pozycję w tej rozwijającej się branży – podkreśla Magdalena Kamińska, p.o. prezesa Energi. Należąca do Energi spółka Energa Green Development Sp. z o.o. może otrzymać dofinansowanie w wysokości 210 mln zł na projekty: Gizałki, Nowe Skalmierzyce (woj. wielkopolskie), Dźwierzuty, Działdowo, Barczewo (woj. warmińsko-mazurskie), Drobin, Bojanowo, Gąbin, Wyszogród, Płońsk (woj. mazowieckie), Wąbrzeźno (kujawsko-pomorskie) oraz Kwidzyń (pomorskie). Łącznie wsparciem może zostać objętych 13 projektów Energi o łącznej mocy użytkowej do 119 MW i pojemności do 467 MWh.

Dwa wnioski złożyła z kolei należąca do Enei spółka Enea Nowa Energia. Chodzi o magazyny energii Skalin i Gryfice 2 (9 mln zł wsparcia) oraz magazyny energii Jastrowie I i Jastrowie II (9,1 mln zł wsparcia).

Połowiczny sukces PGE, wsparcie dla spółki-córki Polenergii

PGE odnotowało połowiczny sukces. Związana z grupą PGE spółka PGE Energia Odnawialna ma otrzymać dotacje m.in. na projekty Ścieki (19,1 mln zł wsparcia), Wojciechowo (26,8 mln zł wsparcia), Lotnisko (86,2 mln zł wsparcia) oraz Pelplin (45,9 mln zł wsparcia). PGE nie otrzyma jednak dofinansowania na inne zgłoszone projekty – m.in. na swoje największe planowane magazyny energii w Żarnowcu i Gryfinie. W pierwszym przypadku projekt wyceniono we wniosku na 1,277 mld zł przy dofinansowaniu w wysokości 470,6 mln zł. W. drugim przypadku PGE wyceniło koszt inwestycji na 1,065 mld zł przy wnioskowanym wsparciu rzędu 383,2 mln zł. Do zakwalifikowania się do dofinansowania potrzebne było zdobycie 32 punktów, tymczasem oba ogromne projekty magazynów energii zgłoszone przez spółki PGE dostały po 29 punktów.

Wsparcie otrzymała także spółka-córka Polenergii, Polenergia Farma Fotowoltaiczna 13 w zakresie budowy magazynu energii Szprotawa wraz z niezbędną infrastrukturą techniczną. Wysokość rekomendowanego wsparcia wynosi 43,8 mln zł.

Warto zauważyć, że największe dofinansowanie w formie dotacji może otrzymać projekt o nazwie „Budowa magazynu energii elektrycznej Turośń Kościelna”, który ma zostać zrealizowany w woj. podlaskim. Inwestycja zgłoszona przez spółkę Magazyn EE Turośń Kościelna Sp. z o.o. może dostać – według rekomendacji NFOŚiGW –  189,3 mln zł dotacji przy całkowitym koszcie szacowanym na blisko. 496 mln zł.

Spółki energetyczne podkreślają, że inwestują w magazyny energii, ponieważ te pozwalają na stabilizowanie sieci, bilansowanie mocy, a magazyny szybko reagują na wahania produkcji (zwłaszcza OZE) i zapotrzebowania, wspierając operatorów sieci. Pozwalają na integrację OZE, kumulowanie nadwyżki energii z fotowoltaiki i innych źródeł fluktuacyjnych i oddawanie w okresach deficytu energii, zwiększając efektywność OZE. Magazyny zmniejszają też ryzyko niedoborów mocy i poprawiają odporność systemu na zakłócenia.