Analitycy Allianz i Euler Hermes oceniają, że w Europie stopy oszczędności gospodarstw domowych mogą wzrosnąć w II kwartale 2020 r. nawet o 20 pkt proc. do poziomu średnio 36 proc. Oznacza to 1,3 bln euro dodatkowych oszczędności czyli odpowiednik 10 proc. PKB.
Łączne oszczędności mogą osiągnąć wartość szczytową na poziomie 2,3 bln euro. W 2009 r. oszczędności w krajach UE28 skoczyły o 100 mld euro, przy czym całkowita wartość oszczędności (w ujęciu rocznym) wyniosła w tamtym okresie kryzysu 1,1 bln euro.
Spadek dochodów
Ograniczenia związane z Covid-19 dosłownie uniemożliwiły konsumpcję w wielu obszarach – od jedzenia poza domem do podróżowania. Konsumpcja prywatna spadnie jak kamień, średnio – jak szacują analitycy – o 35 proc. w trakcie obowiązywania ograniczeń. Oprócz tego spodziewają się, że 40 proc. ludności aktywnej zawodowo znajdzie się na częściowym bezrobociu, co po części ochroni ich dochód, chociaż doprowadzi do utraty nie całości, ale od 20 proc. do 40 proc. ich dochodu rozporządzalnego; łączny dochód gospodarstw domowych może w ten sposób obniżyć się o 8 proc. do 16 proc. Ogólnie rzecz biorąc, stopa oszczędności wzrośnie o 5 punktów procentowych w przypadku spadku całkowitego dochodu gospodarstw domowych o 5 proc. i obniżenia się konsumpcji prywatnej o 10 proc.
Kłopotliwe oszczędności
W czasie stopniowego zdejmowania ograniczeń gromadzone zapobiegawczo oszczędności mogą stać się poważnym problemem: stopy oszczędności pozostaną 6 pkt proc. powyżej poziomów przed kryzysu, tj. w wysokości 21 proc. na koniec 2020 r. Stanowi to około 400 mld euro lub 3 proc. PKB. W niespokojnych czasach gospodarstwa domowe nie będą skłonne do podejmowania ryzyka i mogą wzbraniać się przed konsumpcją lub inwestowaniem. Oszczędności gromadzone z przezorności odbiją się negatywnie na działalności gospodarczej, przyczyniając się do utrzymania jej poniżej możliwości. Oszczędności nadmierne lub ostrożnościowe nie są wykorzystywane jako długoterminowy kapitał, ale raczej lokowane w formie depozytów bankowych. Banki prawdopodobnie zaostrzą warunki kredytowe i będą niechętne do udzielania nowych pożyczek w czasach kryzysu. Analitycy Allianz i Euler Hermes szacują, że w trakcie znoszenia ograniczeń konsumpcja prywatna utrzyma się od 10 proc. do 15 proc. poniżej poziomów przed wprowadzeniem obostrzeń, i że średnio jedna trzecia pracowników na częściowym bezrobociu może stracić pracę.
