Fundusze zwiększyły udział obligacji firm w portfelach

Spadające oprocentowanie skłoniło fundusze obligacji korporacyjnych do zwiększenia ich udziału w portfelach, a zyski z wyceny i niska baza wsparły stopy zwrotu.

Spadek średniego oprocentowania portfela obligacji korporacyjnych nie jest zaskoczeniem. Już prędzej to, że wobec spadku WIBOR o 1,5 pkt proc. średni kupon (średnia ważona udziałem w aktywach) obniżył się z 4,1 proc. do 3,3 proc., czyli o połowę wolniej niż wyniósł spadek WIBOR. Ale winna jak zwykle jest statystyka – w rzeczywistości aktualną średnią zawyżają dwa nowe fundusze zamknięte (Benefit 3 i Michael/Ström OK FIZ), które angażują środki w papiery o wyższym ryzyku niż większość obecnych w stawce. Gdyby wykluczyć je ze statystyk, spadek średniego oprocentowania byłby głębszy i sięgałby 1,25 pkt proc. (do 2,9 proc.), co mniej więcej pokrywa się ze spadkiem WIBOR. Trzeba pamiętać, że nie wszystkie obligacje firm w posiadaniu funduszy mają oprocentowanie oparte właśnie na WIBOR. Część to obligacje o stałym oprocentowaniu, a część nominowana jest w walutach obcych lub w ogóle dotyczy zagranicznych emitentów. Wreszcie – same fundusze w różny sposób na rynkowe zmiany reagowały.

Więcej obligacji

Większość (acz nieznaczna) zarządzających reagowała na zmiany, zwiększając udział obligacji firm w portfelach. Przeciętnie podniósł się on z 65,6 proc. do 68,9 proc. (o 3,3 pkt proc.). W praktyce jednak zmiany strategii były wyraźniejsze – 14 funduszy zwiększyło udział obligacji firm, a 10 zmniejszyło. W siedmiu przypadkach zarządzający zdecydowali się na diametralne zmiany – udział obligacji korporacyjnych wzrósł o 10 pkt lub więcej, w przeciwnym kierunku odreagowały cztery fundusze.

Wzrost udziału obligacji firm to wciąż pokłosie umorzeń sprzed roku – fundusze, dbając o płynność wypłat pozbywały się gotówki i obligacji skarbowych, stąd udział obligacji firm w aktywach wzrósł. Dobrze widać to w czerwcu i grudniu 2020 r., kiedy po skokowym przyroście udziału obligacji firm w aktywach wywołanych spadkiem samych aktywów, w II półroczu zarządzający nieco odchudzali portfele.

Foto: GG Parkiet

Dopiero na drugim miejscu można mówić o bardziej świadomych zmianach strategii. Względy zarządzających traciły listy zastawne, ponieważ ich oprocentowanie – po spadku WIBOR – spadło zwykle poniżej 1 proc. Również rentowność papierów skarbowych sięgnęła dna i choć większość funduszy nie grała na spadek rentowności, a do portfeli wybierała papiery krótkie lub oparte na WIBOR (ich ceny podlegają mniejszym wahaniom), to i tak ich obecna rentowność nie jest raczej satysfakcjonująca.

zyski w górę

Paradoksalnie, stopy zwrotu funduszy w tym niekorzystnym otoczeniu wzrosły, szczególnie wyraźnie dla tych z końca roku. Średni zysk dla inwestora wynosi obecnie 3,1 proc. – o cały 1 pkt proc. więcej niż w grudniu. Tu jednak mamy do czynienia z tak często omawianym ostatnio efektem niskiej bazy. Przed rokiem wyceny obligacji dopiero podnosiły się po pandemicznych ciosach, stąd stopy zwrotu uwzględniające wyceny są wyższe niż te z grudnia, kiedy porównywano okres sprzed pandemii (wysokie wyceny) do tego po minięciu paniki i późniejszym odbiciu. Wówczas stopy zwrotu sięgały 2,1 proc. i były o 0,7 pkt proc. niższe od średniego oprocentowania korporacyjnej części portfela. Podobną różnicę zanotowaliśmy na koniec 2019 r. Stąd już niedaleko do wniosku, że po wykluczeniu nietypowego okresu, średnia stopa zwrotu funduszy obligacji korporacyjnych ustabilizuje się wkrótce w okolicach 2 proc., a biorąc pod uwagę rosnący udział opłat za zarządzanie (nawet jeśli są stałe lub spadają, to nie tak szybko jak średnie kupony, które spadły w rok o jedną trzecią), będzie to mniej niż 2 proc. Przynajmniej tak długo, jak długo rynek nie dokona kolejnej wolty, tym razem związanej zapewne ze wzrostem stawek WIBOR.

Bez zaglądania do sprawozdań finansowych przeciętny inwestor nie ma szans się dowiedzieć, dlaczego najlepszy aktualnie fundusz zarobił przez rok 6,8 proc., a najsłabszy stracił – działając teoretycznie na tym samym rynku – 0,5 proc. Obecne statystyki stóp zwrotu są wyjątkowo mylące.