UOKiK dał zgodę browarom i producentom napojów na tworzenie operatora kaucyjnego

Browary i producenci napojów mogą tworzyć operatorów. Browary natychmiast powołały spółkę.

Jest długo wyczekiwana przez rynek zgoda prezesa UOKiK na koncentrację dla dwóch spółek, czyli - by najwięksi producenci napojów oraz największe koncerny piwa utworzyły swoich operatorów systemu kaucyjnego. Browary od razu powołały swoją spółkę.

Po pięciu miesiącach namysłu prezes UOKiK uznał, że koncentracje nie ograniczą konkurencji. Mówimy o koncentracjach, ponieważ 12 producentów napojów bezalkoholowych powoła swoją spółkę - operatora kaucyjnego i podobnie chce uczynić trzech największych producentów piwa, którzy mają ok 80 proc. rynku. Transakcja podlega zgłoszeniu, jeżeli biorą w niej udział przedsiębiorcy, których łączny obrót w roku poprzedzającym przekroczył 1 mld euro na świecie lub 50 mln euro w Polsce.

Czy nowi operatorzy mogą zakłócać konkurencję na rynku? UOKiK orzekł, że nie

- Stworzenie operatora systemu selektywnej zbiórki odpadów jest bardzo istotne dla producentów napojów ze względu na konieczność dotrzymania wskaźników odzysku. Jednocześnie naszym zadaniem było sprawdzenie, czy utworzenie tzw. podmiotów reprezentujących może być niekorzystne dla innych uczestników rynku. Nasza wnikliwa analiza wykazała, że transakcje nie doprowadzą do ograniczenia konkurencji – mówi Prezes UOKiK Tomasz Chróstny.

Dodajmy, że ta wnikliwa analiza trwała ok pięciu miesięcy, łącznie z konsultacją z Komisją Europejską, bo o ile małe spółki, jak Zwrotka czy PolKa, nie musiały prosić urzędy antymonopolowego o zgodę, to jednak browary kontrolujące 80 proc. rynku czy producenci napojów, również z ponad połową udziału w rynku wody, soków i innych napojów bezalkoholowych - musieli tę zgodę uzyskać. Teraz mogą się na poważnie zabrać za budowanie swojego systemu kaucyjnego i negocjowanie z handlem i innymi firmami w imieniu już powołanej spółki-operatora. Spółki działają błyskawicznie, ledwie 20 czerwca dostał zgodę, a już browary, czyli Carlsberg Polska, Grupa Żywiec oraz Kompania Piwowarska zawiązali spółkę akcyjną pod nazwą Polski System Kaucyjny. Teraz wniosek o rejestracje trafi do Krajowego Rejestru Sądowego.

- Spółka będzie korzystać z ponad trzydziestoletniego doświadczenia swoich akcjonariuszy w organizacji efektywnych systemów kaucyjnych dla butelek szklanych wielokrotnego użytku, które już teraz osiągają wysokie poziomy selektywnej zbiórki - pisze Bartłomiej Morzycki, dyrektor generalny Związku Pracodawców Przemysłu Piwowarskiego – Browary Polskie, stowarzyszenia zrzeszającego te trzy spółki.

Czym będą się zajmować operatorzy systemu kaucyjnego?

- Wydane decyzje dotyczą utworzenia przez producentów napojów wspólnych przedsiębiorców. Będą to tzw. podmioty reprezentujące wskazane w ustawie o gospodarce odpadami, regulującej system kaucyjny, który będzie obowiązywał od 1 stycznia 2025. To mechanizm, który ma na celu zmniejszenie ilości odpadów oraz zachęcenie konsumentów do recyklingu. Z punktu widzenia klientów sklepów oznacza on konieczność zapłaty zwrotnej kaucji przy zakupie napojów w butelce z tworzyw sztucznych, szklanej oraz w puszce - mówi Małgorzata Cieloch, rzeczniczka prasowa UOKiK.

W odróżnieniu od reszty świata, w Polsce będzie nie jeden, a aż pięciu, czy raczej co najmniej pięciu operatorów. Dwie spółki uzyskały już licencje w ministerstwie klimatu i środowiska, trzecia spółka Lidla i Kauflandu złożyła wniosek, a dwa dla rynku najważniejsze wnioski są daleko za nimi i dopiero minęli etap zgody UOKiK, których pozostali nie potrzebowali. - W większości krajów działa jeden operator systemu kaucyjnego, tworzony przez producentów napojów, w niektórych przypadkach również z udziałem państwa. Polska przyjęła odmienny model, w którym będą działali różni operatorzy. Operatorzy mają być tworzeni m.in. przez producentów lub importerów napojów, jako tzw. podmioty reprezentujące. Ich zadaniem ma być m.in. selektywne zbieranie opakowań i odpadów, odbieranie ich i transport ze sklepów. Co warte podkreślenia, producenci i importerzy napojów muszą osiągnąć odpowiedni poziom selektywnego zbierania opakowań i odpadów opakowaniowych. Brak wypełnienia określonych wskaźników będzie skutkował koniecznością ponoszenia przez nich dodatkowej opłaty produktowej - mówi Cieloch.

Spółkę powołają producenci napojów Coca-Cola HBC, Colian, Żywiec-Zdrój, Grupa Maspex, Nestle Polska, Pepsi-Cola General Bottlers Poland, Red Bull, Oshee Polska, Zbyszko Company, Orangina Schweppes Polska, Nałęczów Zdrój oraz Van Pur. Druga decyzja to zgoda na utworzenie wspólnego przedsiębiorcy przez producentów piwa: Carlsberg Polska, Kompanii Piwowarskiej oraz Grupy Żywiec.

Przy wydawaniu zgód na transakcje Prezes UOKiK wziął pod uwagę m.in. fakt, że na rynku będą działać również inni operatorzy systemu kaucyjnego. Koncentracja nie spowoduje również ograniczenia dostępu do rynku pozostałym producentom i importerom napojów, którzy zgodnie z ustawą, będą mogli dołączać do systemów kaucyjnych na równych zasadach. Brak ryzyka ograniczenia konkurencji wynika również ze specyfiki działania systemów kaucyjnych. Są to podmioty o charakterze non-profit, nie nastawione na zysk. Oznacza to m.in. że nie będą mogły uzyskiwać korzyści z pobieranych kaucji, nie będą miały również wpływu na na wysokość kaucji, która będzie określona w przepisach.

Nowe podmioty — nowi operatorzy systemu kaucyjnego będą musieli jeszcze zarejestrować się w KRS oraz zdobyć zezwolenie na prowadzenie systemu kaucyjnego, które wydaje minister właściwy ds. klimatu.