Mniej akcji, ale nie mniej władzy w firmach

MSP, decydując się na sprzedaż pokaźnych pakietów akcji ważnych spółek, już kilka razy przeforsował zmiany zapisów statutu, które pozwalały mu utrzymać dominującą pozycję w akcjonariacie. Takie zmiany wymagają większości 75 proc. głosów na WZA.

[srodtytul]PKN ORLEN[/srodtytul]

W połowie 2009 r. ograniczenie dotyczące wykonywania głosów z akcji należących do powiązanych ze sobą akcjonariuszy wprowadzono w Orlenie. W intencji zarządu spółki, który był inicjatorem zmian, ma to utrudnić ewentualne wrogie przejęcie koncernu. Ustalono też, że 10-procentowy limit głosów nie dotyczy Skarbu Państwa i podmiotów od niego zależnych. Początkowo inwestorzy finansowi byli przeciwni takiej propozycji zmian w statucie, która miałaby – według nich – spowodować trwałą obniżkę wartości rynkowej Orlenu, a przez to byłaby niekorzystna dla klientów OFE. Wyrażali też wątpliwości prawne, w tym także dotyczące niezgodności zmian z przepisami obowiązującymi w Unii Europejskiej. Opór był na tyle poważny, że zwołane na  30?czerwca WZA spółki przerwano, nie poddając kontrowersyjnej nowelizacji statutu pod głosowanie. Druga część obrad odbyła się dwa tygodnie później. Do ostatnich godzin przed wznowieniem posiedzenia akcjonariuszy zarząd Orlenu przekonywał o celowości zmian w statucie. Ostatecznie uchwała przeszła większością ponad 81 proc. obecnych na WZA głosów (Skarb Państwa kontroluje 27,52 proc. akcji paliwowego koncernu).

[srodtytul]KGHM[/srodtytul]

Zmiany w statucie Polskiej Miedzi zostały dokonane w grudniu 2009 r., tuż przed zbyciem części akcji przez Skarb Państwa (miesiąc później resort zmniejszył zaangażowanie z 41,8 do 31,8?proc.). Nie wprowadzono zapisów ograniczających prawa do głosowania z pakietów innych udziałowców do 10 proc. Skarb Państwa uzyskał za to możliwość samodzielnego zwoływania nadzwyczajnych walnych zgromadzeń. Obniżono też kworum niezbędne do podejmowania uchwał – z 1/3 do 1/4 głosów. Dodatkowo, do zmiany przedmiotu działalności KGHM bez obowiązku wykupu akcji potrzeba teraz 3/4 głosów, a nie 2/3.

[srodtytul]GPW[/srodtytul]

Ograniczenia praw wykonywania głosów z akcji pojawiły się w statucie Giełdy Papierów Wartościowych przed październikową ofertą publiczną. Skarb Państwa, dominujący akcjonariusz z 98,8 proc. wszystkich walorów, mógł dzięki nim zejść do 35 proc. akcji, nie rezygnując jednocześnie z kontroli nad spółką. Oprócz zapisu, że inni niż rząd udziałowcy mogą korzystać tylko z maksymalnie 10 proc. głosów (z zastrzeżeniem, że?mają być ujawnione wszelkie powiązania), wprowadzono też zapis, że niesprzedane w ofercie przez MSP akcje dają dwa głosy na WZA (ma więc ponad 51 proc. wszystkich głosów). Trzecim zabezpieczeniem, jakie wprowadził resort skarbu, jest zasada, że Rada Giełdy musi akceptować większością 4/5 głosów kluczowe dla losów warszawskiego parkietu decyzje – w tym kupno systemu transakcyjnego, przejęcia innych spółek czy outsourcing obsługi obrotu.

[srodtytul]TAURON[/srodtytul]

Również w katowickim Tauronie Ministerstwo Skarbu kontroluje sytuację, mimo że?ma niecałe 42 proc. akcji. Statut energetycznej spółki zmodyfikowano jeszcze zanim?rozpoczęła ona przygotowania do ubiegłorocznego debiutu na GPW. Mniejszościowi akcjonariusze nie mogą głosować z pakietów?większych niż 10?proc. akcji. Dzięki temu?ministerstwo jeszcze w tym roku może sprzedać kolejne 10 proc. papierów Tauronu.