Dalsze wahania kursów spółek wydobywczych

Zapowiedź opodatkowania wydobycia kopalin spowodowała spadek kursów KGHM, PGNiG, Lotosu, JSW i Bogdanki. Podobnie jak w piątek w przypadku KGHM, wypowiedzi urzędników były fragmentaryczne, a reakcje rynku emocjonalne

Zapoczątkowane piątkowym exposé premiera Donalda Tuska zamieszanie wokół opodatkowania wydobycia surowców dało się inwestorom we znaki również wczoraj.

To nie koniec wahań

Kurs akcji KGHM, po piątkowym tąpnięciu o prawie 14?proc., w poniedziałek spadł o 9,7 proc., do 129,9 zł. Tym samym w ciągu dwóch sesji wartość rynkowa lubińskiego kombinatu stopniała o 7,42 mld, do 25,9 mld zł.

Szkopuł w tym, że wciąż niewiele wiadomo o sposobie wyliczania podatku. Wczoraj Ministerstwo Finansów podtrzymało jedynie formułowane w weekend ogólniki.

– W ministerstwie trwają prace nad ustawą dotyczącą opodatkowania wydobycia rud miedzi i srebra. Zakładamy, że przepisy mogłyby zacząć obowiązywać w II kwartałe przyszłego roku – mówi Małgorzata Brzoza, rzeczniczka resortu finansów. – Wysokość wpływów do budżetu będzie uzależniona między innymi od ceny miedzi na giełdzie, czy ilości wydobytej rudy i zawartości w niej metalu. W tej chwili można jedynie powiedzieć, że przy aktualnych parametrach rynkowych?podatek ten przyniósłby rocznie 2–3 mld zł – podsumowuje.

Analitycy nie kryją, że mają problem z bardziej precyzyjnym określeniem wpływu podatku na finanse KGHM i wyceną tej firmy. Niektórzy postanowili nawet zawiesić wydawanie rekomendacji (szczegółowe komentarze obok). Obserwatorzy rynku podkreślają, że kurs Polskiej Miedzi będzie niestabilny, dopóki urzędnicy nie przedstawią rynkowi szczegółów odnośnie do wyliczania podatku, co ucięłoby wszelkie spekulacje.

Ponadto poniedziałkowa dalsza wyprzedaż akcji KGHM to z pewnością również reakcja na sobotnie wystąpienie premiera w Sejmie. Donald Tusk powiedział, że nowy podatek?jest efektywniejszym sposobem na pobieranie pieniędzy z KGHM niż dywidenda.

Dotychczas Skarb Państwa, właściciel 31,8 proc. akcji KGHM, forsował na walnych zgromadzeniach duże wypłaty z zysku przedsiębiorstwa, by na jego część papierów przypadała znacząca kwota. Korzystali na tym mniejszościowi akcjonariusze – głównie krajowe i zagraniczne instytucje finansowe, m.in. nasze OFE. Z chwilą wprowadzenia podatku, pieniądze z KGHM popłyną bezpośrednio do Skarbu Państwa, mniejszy więc będzie jego apetyt na dywidendę.

Chociaż lubiński koncern na koniec tego roku może dysponować ponad 10 mld zł gotówki, wiadomo, że planuje inwestycje w zagraniczne złoża rud miedzi. Ponadto w styczniu przyszłego roku udziałowcy mają zadecydować o przeznaczeniu do 3 mld zł na skup akcji własnych.

Prezes KGHM Herbert Wirth uspokajał, że buy back będzie realizowany do 2014 r., a w przyszłym roku zarząd zaproponuje godziwą dywidendę z zysku za 2011 r. Zdaniem analityków zysk netto przebije 11?mld zł, czyli 55 zł na akcję.

PGNiG ma kilka lat spokoju

Chociaż premier Donald Tusk mówił w exposé o miedzi, srebrze oraz – jeszcze nieeksploatowanym – gazie łupkowym, to obawy dotknęły akcjonariuszy innych, poza KGHM, dużych spółek wydobywczych.?W poniedziałek na minusach otworzyły się notowania PGNiG (gaz ziemny, w przyszłości łupkowy i ropa), Grupy Lotos (jej spółka zależna?wydobywa ropę i gaz ziemny), Jastrzębskiej Spółki Węglowej (węgiel i koks) i Bogdanki (węgiel).

Kursem Polskiego Górnictwa Naftowego i Gazownictwa dodatkowo mocno zatrzęsło, gdy Ministerstwo Finansów podało koło południa, że podatkiem od wydobycia będą objęte wszystkie węglowodory – a więc nie tylko gaz łupkowy, ale już eksploatowane ropa naftowa i gaz ziemny. Nastrojów inwestorów nie poprawiło późniejsze doprecyzowanie informacji, że co prawda wszystkie węglowodory będą obłożone nowym podatkiem, lecz dopiero po uruchomieniu wydobycia gazu łupkowego na skalę przemysłową.

– To kwestia kilku najbliższych lat, ponieważ prace nad ustawami regulującymi kompleksowo wydobycie gazu łupkowego, w tym opodatkowanie wydobycia węglowodorów, są na wstępnym etapie – zastrzega Brzoza. W przypadku podatku od węglowodorów przedstawiciele resortu finansów nie podali nawet tak ogólnych jak dla miedzi informacji o parametrach, jakie będą brane pod uwagę przy jego wyliczaniu, ani spodziewanej kwoty wpływów. Kurs PGNiG spadł ostatecznie o 3,7 proc., do 3,9 zł. Papiery Grupy Lotos potaniały natomiast o 4,7 proc., do 27 zł. Ministerstwo Finansów podało również, że nie jest planowany nowy podatek od wydobycia węgla. Mimo to Jastrzębska Spółka Węglowa i Bogdanka dalej traciły. Papiery „Jastrzębia" potaniały o 4,8 proc., do 84,7 zł, natomiast Lubelskiego Węgla o 2,8 proc., do 104,5 zł.

[email protected]

 

KNF: akcje KGHM sprze dawali „na krótko" animatorzy

Do piątku Komisja Nadzoru Finansowego powinna mieć diagnozę sytuacji związanej z dużymi zmianami kursu KGHM i wydać w tej sprawie komunikat – poinformował „Parkiet" rzecznik KNF Łukasz Dajnowicz. Według niego za podejrzanymi zdaniem niektórych polityków transakcjami krótkiej sprzedaży zawartymi przed exposé premiera mogli stać animatorzy akcji miedziowej spółki, czyli domy maklerskie, które chcąc zapewnić wyższą płynność obrotu, „zawierają tysiące takich transakcji". – Prawie wszystkie transakcje krótkiej sprzedaży zawarte w czwartek i w piątek (do godz. 12.20, kiedy padły słowa premiera o opodatkowaniu KGHM – red.) to transakcje animatorów – twierdzi Dajnowicz.

Na zlecenie GPW płynność akcji KGHM zwiększają Raiffeisen Centrobank, Dom Maklerski BZ WBK i UniCredit CAIB Poland.

Spadek kursu KGHM w piątek o 13,8 proc. wskutek zapowiedzi wprowadzenia podatku od wydobycia rud miedzi trafił pod lupę nadzoru finansowego, m.in. z uwagi na sugestie, że ktoś z otoczenia szefa rządu mógł wykorzystać informacje z exposé przed jego wygłoszeniem. Krótka sprzedaż akcji (podobnie jak zajęcie krótkiej pozycji w kontraktach terminowych na akcje KGHM lub na WIG20, w którym KGHM ma duży udział) okazałaby się w takim przypadku bardzo zyskowną strategią przynoszącą nawet 30 zł zysku na akcję.

Szef Rady Gospodarczej przy Premierze Jan Krzysztof Bielecki odpowiedział m.in. na zarzuty wygłaszane przez Janusza Palikota oświadczeniem: „Osoby mówiące, że czyjaś wiedza o planach rządu musi oznaczać wykorzystanie tej wiedzy dla własnej korzyści, stosują pomówienie, którego mogą nie być w stanie obronić, a jednocześnie ryzykują podejrzenie, że sądzą innych swoją miarką". Szef rządu mówił z kolei w sobotę, że według informacji z GPW nie było żadnych „znaczących, wyróżniających się od dnia poprzedniego ruchów na akcjach KGHM" do momentu, kiedy w exposé pojawiła się zapowiedź nowego podatku.

W piątek wolumen obrotu wynikający z transakcji krótkiej sprzedaży w przypadku KGHM wyniósł 31,6 tys. akcji, a cały wolumen na sesji 3,27 mln akcji. Na wcześniejszych sesjach w listopadzie, gdy handel był znacznie mniejszy i spokojniejszy, w związku z krótką sprzedażą właściciela zmieniało średnio ok. 39,7 tys. akcji KGHM?dziennie.

Większą aktywność inwestorów, jeżeli chodzi o krótką sprzedaż walorów KGHM, widać było wczoraj (wolumen sięgnął  aż 408,9 tys. akcji, co stanowiło niemal 8 proc. transakcji walorami miedziowego koncernu) oraz we wtorek w ubiegłym tygodniu (106,3 tys. sztuk). W tym drugim przypadku inwestorzy zaczęli pewnie obstawiać spadek notowań po silnym wzroście spowodowanym zapowiedzią skupu akcji własnych.

Inwestorzy i analitycy przyglądają się jednak szczególnie transakcji sprzedaży „na krótko" niemal 5 tys. akcji KGHM, przeprowadzonej na 2,5 godziny przed exposé (po cenie 165,1 zł). To największe tego typu zlecenie w ostatnim tygodniu.

Nagłe zmiany kursu KGHM?wpłynęły na portfele inwestorów z rynku futures. Liczba otwartych pozycji w kontraktach na akcje KGHM?spadła w piątek o 391 sztuk, do 1,53 tys. (wszystkie serie), przy dużym wolumenie?(2,4 tys.). Wczoraj o kolejne 132 sztuki.

Maklerzy mówią nieoficjalnie, że część inwestorów musiała zamknąć pozycje, ponieważ nie przewidziała tak dużych wahań.

Podobny problem mogli mieć inwestujący w najbardziej popularne kontrakty na WIG20, gdyż spadek kursu KGHM przełożył się także na wyraźne obniżenie wartości indeksu blue chips.

Paweł Puchalski - analityk DM BZ WBK

Nowe podatki od wydobycia rud miedzi niewątpliwie pogorszą kondycję finansową KGHM. Dziś mamy jednak za mało danych, aby konkretnie oszacować ich wpływ na wycenę spółki. Z tego też powodu zawiesiłem wydawanie rekomendacji dla jej akcji. Ostatnio zalecałem „sprzedaż" walorów KGHM, wyceniając je na 117 zł. Teraz możemy jedynie przypuszczać, o ile mniejsze będą przepływy gotówkowe w zależności od przyjętego przez rząd scenariusza opodatkowania wydobycia. W pesymistycznym dla grupy KGHM?wariancie fiskus może co roku, i co gorsza bezterminowo, ograniczyć jej przepływy o 2 mld zł. To mogłoby oznaczać spadek wyceny akcji nawet o około 100 zł. Z kolei w mało realnej, optymistycznej wersji przepływy gotówkowe spadną o 600–700 mln zł i to jedynie w okresie najbliższych czterech lat. W tym przypadku wycena akcji KGHM spadłaby o około 15 zł.

Robert Maj - analityk KBC Securities

Piątkowa i poniedziałkowa przecena akcji KGHM to niewątpliwie rezultat zapowiedzi wprowadzenia przez rząd dodatkowego podatku od wydobycia rud miedzi. Obecnie wynosi on 3,1 zł za każdą wydobytą tonę rudy, co rocznie zapewnia Skarbowi Państwa 90 mln zł wpływów. Na razie nie wiadomo, jakiego rodzaju podatek będzie wprowadzony, a zwłaszcza czy będzie obciążał wynik operacyjny grupy, czy tylko wynik netto. Według mnie najbardziej prawdopodobny jest wariant wprowadzenia podatku od zysku brutto spółki matki. Rząd zapowiedział, że chce z tego tytułu uzyskać około 2 mld zł rocznie. W mojej rekomendacji oznacza to spadek wyceny akcji spółki ze 186 zł do 132 zł, co mniej więcej odpowiada obecnemu kursowi walorów KGHM na warszawskiej giełdzie.

Michał Marczak - analityk DI BRE Banku

Zapowiedź wprowadzenia podatku od wydobycia rud miedzi zmusza nas do weryfikacji dotychczasowej wyceny akcji KGHM (191 zł). Nadal nie wiemy m.in., czy opodatkowanie będzie dotyczyło przychodów, czy zysków z wydobycia, a przede wszystkim jak wysokie będą stawki podatku. W krajach, które je wprowadziły, efektywne opodatkowanie waha się od 28 proc. (Chile) do 50 proc. (Mongolia, Zambia). Przyjmując, że w Polsce podatek ma dostarczyć państwu 2–3 mld zł, efektywna stawka musiałaby wynieść 35–50 proc. Jeśli wyniesie 35 proc., to nasza wycena dla akcji KGHM spadnie do 164,4 zł, czyli o 13,9 proc. Z kolei w wariancie 50-proc. stawki wycena maleje do 139,4 zł, czyli o 27 proc. W obu przypadkach można powiedzieć, że kurs akcji już zdyskontował to zdarzenie. Wpływ podatku może się wydawać relatywnie mały, ale trzeba pamiętać, że jest to efekt uwzględnienia w wycenie KGHM udziałów w innych firmach i gotówki, którą szacujemy na koniec roku na poziomie 10 mld zł. Nadal negatywnie na kurs może oddziaływać niepewne otoczenie gospodarcze.

Łukasz Prokopiuk - analityk, Dom Maklerski IDMSA

Każdy nowy podatek nałożony na spółkę powinien mieć negatywny wpływ na jej wyniki. W tym kontekście zapowiadane opodatkowanie wydobycia węglowodorów może się niekorzystnie odbić na notowaniach PGNiG. W Polsce grupa ta produkuje najwięcej ropy i gazu. Mówiąc o opodatkowaniu gazu, należy zwrócić uwagę na to, że rynek gazu jest dziś regulowany, a ceny tego surowca dla finalnych odbiorców są określane m.in. na podstawie kosztów jego wydobycia. Jeśli rząd dodatkowo opodatkuje błękitne paliwo, to tak naprawdę kosztami obciąży nie jego producentów, lecz odbiorców, co w mojej ocenie nie uzasadnia wprowadzania nowej daniny. Taki podatek będzie uzasadniony, jeśli przed jego wprowadzaniem rynek gazu zostanie uwolniony.

Tomasz Krukowski - analityk, Deutsche Bank

Wprowadzenie nowego podatku od wydobycia rud miedzi ma i nadal będzie miało negatywny wpływ na notowania akcji KGHM. Dziś wiemy jedynie, że Skarb Państwa liczy z tego tytułu na 2–3 mld zł rocznie. Nie wiemy jednak, w jaki sposób będzie opodatkowywał wydobycie, jaką stawką, od kiedy i do kiedy. Gdybyśmy te dane znali dziś, niewątpliwie miałoby to pozytywny wpływ na stabilizację notowań walorów KGHM. Obawiam się jednak, że szybko takich informacji nie uzyskamy. Biorąc pod uwagę obecne dane, obniżyłem wycenę papierów spółki ze 165 zł do 145 zł.

Mimo to podtrzymałem rekomendację „trzymaj".

Gdy będą znane szczegóły wprowadzenia nowego podatku od wydobycia surowców, nie wykluczam kolejnej zmiany wyceny. Obecnie zakładam, że rząd nie wprowadzi tak dużego obciążenia dla KGHM, jak zapowiada. Gdyby jednak do tego doszło, całkowity negatywny wpływ na wycenę wynosi około 40 zł na akcję. TRF