KGHM zapłaci niższy podatek w zamian za inwestycje w wydobycie

Dzięki nowelizacji ustawy o podatku od wydobycia niektórych kopalin, KGHM powinien w 10 lat „zaoszczędzić” ponad 10 mld zł. Warunkiem są jednak inwestycje w nowe złoża rud miedzi i srebra zlokalizowane na terenie naszego kraju.

Po miesiącach oczekiwań, światło dzienne ujrzał projekt nowelizacji ustawy o podatku od wydobycia niektórych kopalin. Ma na celu wsparcie rozwoju sektora wydobycia rud miedzi w Polsce. W praktyce dotyczy jedynie KGHM-u, chyba że w przyszłości jeszcze jakaś inna firma zacznie w naszym kraju prowadzić tego typu działalność jak giełdowy koncern.

Foto: GG Parkiet

Z wyliczeń Ministerstwa Finansów, które jest autorem nowelizacji, wynika, że w pierwszym roku obowiązywania nowych regulacji dochody budżetu państwa mogą być uszczuplone o 0,5 mld zł, w dwóch kolejnych latach po 0,75 mld zł rocznie, a w następnych po 1,15 mld zł rocznie. Tym samym KGHM w ciągu 10 lat powinien zapłacić mniejszą o 10,05 mld zł daninę z tytułu podatku od wydobycia niektórych kopalin, niż wynosiłaby ona według obecnie obowiązującej metodologii. Ustawa ma wejść w życie 1 stycznia 2026 r.

KGHM będzie mógł odliczyć od podatku połowę wydatków inwestycyjnych

Wyliczenia dotyczące uszczuplenia wpływów do budżetu państwa poczyniono, przyjmując kilka założeń. Po pierwsze, zgodnie z projektem nowelizacji, dotychczasowy współczynnik 0,85 we wzorze dotyczącym opodatkowania wydobycia miedzi w okresie koniunktury na rynku metali ma być obniżony do 0,71 w pierwszym roku obowiązywania regulacji i 0,64 w drugim i trzecim roku. Ponadto przyjęto cenę miedzi według stanu na 21 maja 2025 r. wynoszącą 35 686 zł za tonę i średnie roczne wydobycie miedzi na poziomie z 2024 r. W pierwszych trzech latach nie przewiduje się za to żadnych modyfikacji wzorów dotyczących opodatkowania wydobycia srebra.

Z kolei skutki finansowe dla budżetu państwa począwszy od czwartego roku obowiązywania nowych regulacji dotyczą już miedzi i srebra. Są związane z wprowadzeniem mechanizmu umożliwiającego odliczenie od podatku do 50 proc. poniesionych przez KGHM kwalifikowanych nakładów inwestycyjnych na działalność wydobywczą. Mają objąć wydatki ponoszone od pierwszego roku obowiązywania nowych przepisów, ale ich rozliczenie będzie następowało dopiero począwszy od czwartego roku. Wówczas rzeczywista wysokość miesięcznego odliczenia nie będzie mogła przekroczyć 40 proc. należnego podatku od wydobytej miedzi. Resort finansów zakłada, że kwalifikowane nakłady inwestycyjne KGHM-u będą oscylowały w pobliżu 3 mld zł rocznie, a wydobycie w latach objętych prognozowaniem będzie zbliżone do obecnego.

Jednocześnie począwszy od czwartego roku obowiązywania nowych regulacji wzrośnie współczynnik obliczania daniny od miedzi z 0,85 do 1. Tym samym zostanie przywrócona formuła, która obowiązywała w chwili wprowadzania podatku od wydobycia niektórych kopalin (2012 r.) do końca czerwca 2019 r.

Do kwalifikowanych nakładów inwestycyjnych KGHM będzie mógł zaliczyć m.in. wydatki na budowę: kompleksów szybowych i infrastruktury towarzyszącej, systemów klimatyzacji i wentylacji, wyrobisk i zabudowy infrastruktury technicznej oraz obiektu unieszkodliwiania odpadów wydobywczych. Obejmą też zakup samojezdnych maszyn górniczych oraz maszyn i urządzeń związanych z przeróbką rudy miedzi. Ponadto KGHM będzie mógł odliczyć koszty poniesione w związku z nabyciem gruntów niezbędnych do prowadzenia poszukiwań, rozpoznania i wydobycia miedzi i srebra lub budowy obiektów składowania odpadów wydobywczych.

Miedź będzie odgrywać dużą rolę w zielonej transformacji gospodarki

Resort finansów w uzasadnieniu do nowelizacji napisał, że proponowane zmiany podatkowe są m.in. efektem sygnałów spółki wydobywczej o rosnących obciążeniach finansowych, przy jednocześnie zwiększających się u niej potrzebach inwestycyjnych. „Projektowana ustawa w długiej perspektywie czasowej ma umożliwić podatnikom wydobywającym miedź i potencjalnym inwestorom stworzenie przestrzeni dla inwestowania w projekty wydobywcze, a w przypadku podmiotów obecnie działających na rynku ułatwić rozwój działalności poprzez pozostawienie do dyspozycji dodatkowych środków” – przekonuje ministerstwo. Przywołuje też prognozy mówiące o tym, że w najbliższych dekadach miedź będzie odgrywać istotną rolę w zielonej transformacji gospodarki, ponieważ jest kluczowym składnikiem prawie wszystkich technologii czystej energii, w tym systemów fotowoltaicznych, turbin wiatrowych, technologii sieciowych i akumulatorów.

Ministerstwo Finansów zakłada, że dopiero w długim terminie (za ponad 10 lat) skutkiem wejścia w życie proponowanych zmian podatkowych będzie wzrost dochodów budżetowych wynikający ze zwyżki wolumenu wydobycia miedzi. Ponadto ogromny wpływ na ich wysokość cały czas będą miały rynkowe notowania miedzi i srebra oraz kurs dolara.

Projekt ustawy o podatku od wydobycia niektórych kopalin został właśnie skierowany do uzgodnień międzyresortowych. Uwagi mają być na tym etapie zgłaszane do 6 sierpnia. W najbliższych tygodniach dokument będzie też przedmiotem konsultacji publicznych i opiniowania. Mają one potrwać 21 dni.

W ostatnich czterech latach podatek miedziowy w KGHM-ie wynosił średnio 3,5 mld zł rocznie, przy czym ubiegły rok był pod tym względem rekordowy. Wówczas osiągnął 3,9 mld zł. Z kolei w I kwartale tego roku wyniósł prawie 1,1 mld zł. Istotne ograniczenie obciążeń podatkowych pozwoli koncernowi m.in. przyspieszyć budowę trzech szybów górniczych o nazwach: GG-2 „Odra”, Retków i Gaworzyce. Niedawno podjęto decyzję o rozpoczęciu prac rozpoznania geologiczno-hydrologicznego dla tych projektów. Cała inwestycja związana z budową nowego szybu górniczego trwa nawet do kilkunastu lat i kosztuje kilka miliardów złotych. KGHM szacuje, że tylko budowa wspomnianych trzech szybów będzie kosztowała łącznie minimum 9 mld zł.