Po południu wyrok Trybunału Konstytucyjnego w sprawie SKOK

Wyrok Trybunału Konstytucyjnego w sprawie ustawy o SKOK zostanie ogłoszony w piątek po godzinie 15.30. To trzeci dzień rozprawy

W piątek Trybunał Konstytucyjny kontynuuje rozprawę dotyczącą ustawy o SKOK. Początkowo była planowana na dwa dni, ale  czwartek nie przyniósł rozstrzygnięcia i została przedłużona. W sumie rozpatrywane są cztery wnioski o zbadanie konstytucyjności przepisów dotyczących SKOK-ów z 2009 roku oraz ich nowelizacji z 2013 roku. Zostały złożone do Trybunału Konstytucyjnego przez prezydenta Bronisława Komorowskiego, dwie grupy posłów PiS, a także senatorów tego klubu.  W sumie obejmują ponad sto punktów. Trybunał bada je w pełnym składzie.

Prezydent w swoim wniosku chciał m.in., by TK ocenił konstytucyjność zapisanej w ustawie "procedury przejęcia spółdzielczej kasy oszczędnościowo-kredytowej przez bank krajowy, możliwości przejęcia przez bank krajowy wybranych praw lub zobowiązań kasy", a także procedury likwidacji kasy oraz ochrony wierzycieli kasy, w przypadku częściowego jej przejęcia. Wniosek dotyczył także zbadania zakresu kompetencji Komisji Nadzoru Finansowego.

Parlamentarzyści PiS zaskarżyli długą listę przepisów, przede wszystkim dotyczących zakresu  nadzoru KNF nad SKOK-ami. - Zaskarżone  przepisy naruszają podstawowe zasady konstytucyjne: wolności gospodarczej, ograniczają swobodę działalności gospodarczej, naruszają zasadę równości, zasadę ochrony własności, a także wolności zrzeszania się – przekonywał w trakcie rozprawy senator Henryk Cioch, przedstawiciel parlamentarzystów PiS skarżących ustawę.

W piątek kontynuowana była faza pytań zadawanych przez sędziów Trybunału Konstytucyjnego  skierowanych do przedstawicieli stron oraz instytucji państwowych m.in. Prokuratora Generalnego i Komisji Nadzoru Finansowego.

Przedstawiciel Prokuratora Generalnego uznał, że kompetencje Komisji Nadzoru Finansowego są odpowiednie i uzasadnione.  Pytania przewodniczącego TK dotyczyły też kwestii  kontroli parlamentarnej KNF. Analizowana była także  kwestia adekwatności ustawy o SKOK  w kontekście art. 58 Konstytucji o wolności zrzeszania się. Po zakończeniu fazy pytań za prezentowano stanowiska końcowe wnioskodawców.

Mecenas Roman Nowosielski, reprezentujący prezydenta podkreślał, że całe postępowanie przed TK pokazuje ogromną złożoność zagadnienia. - Zakres działania kas rozrósł się w skali być może nie przewidzianej przez ustawodawcę. Prezydent nie jest przeciwny kontroli KNF, ale jest przeciwny, żeby nadzór ograniczał wolność obywateli – konkludował.

Z kolei poseł Jerzy Szmit, reprezentujący grupę posłów mówił, że SKOK są spółdzielniami i ich ochrona jest jedną z podstawowych zasad zawartych w konstytucji, a drugą zasadą jest gospodarka rynkowa. - Regulacje ustawy negują te prawa, nadzór dostaje zbyt duże narzędzia. Również w odniesieniu do  zasady  zaufania do państwa. SKOK-om w ciągu ostatnich 3 lat fundamentalnie zmieniono zasady funkcjonowania, zwłaszcza te dotyczące ich wyników finansowych – mówił Jerzy Szmit.  Jego zdaniem ustawa o SKOK łamie art. 78. Konstytucji mówiący, że każda ze stron ma prawo do zaskarżenia orzeczeń i decyzji wydanych w pierwszej instancji. - Nawet jeśli sąd uzna, że decyzja nadzoru była nieprawidłowa to faktów już się nie cofnie – tłumaczył Szmit.

Senator Cioch w stanowisku końcowym przypominał, że wniosek grupy senatorów dotyczył nowelizacji ustawy o SKOK. - Dokonana nowelizacja okazała się jeszcze bardzie drastyczna i rygorystyczna, i w jeszcze  większym stopniu narusza konstytucyjne standardy niż ustawa w pierwotnej wersji – mówił Cioch. Jego zdaniem regulacje demontują system SKOK i uniemożliwiają prowadzenie działalności gospodarczej i statutowej. - Dotyczy to zarówno Kasy Krajowej jak i SKOK- podkreślał. Ingerencja w umowy zawierane przez SKOK stanowi ewenement –dodał Cioch. Kwestionował zakres kompetencji KNF, zwłaszcza w odniesieniu do  art. 74 c,  dotyczącego  możliwości przejęcia kas lub jej składników majątkowych, w sytuacji gdy  znajduje się ona w złej sytuacji finansowej.

Przedstawiciel wnioskodawców - grupy posłów Marek Ast wskazywał na naruszenia zasady dotyczącej zakazu dyskryminacji w stosunku do innych podmiotów funkcjonujących na rynku finansowym.

Z kolei poseł Robert Maciaszek prezentujący stanowisko sejmu mówił, że  konstytucja nie odmawia możliwości objęcia wolnych zrzeszeń nadzorem państwa. Podkreślał też, że w kontekście przepisów ustawy o SKOK musi być zastosowana zasada proporcjonalności.

- Trzeba uwzględniać interes obywateli lokujących depozyty, którzy często nie odróżniają specyfiki działania instytucji finansowych i trzeba im zapewnić jednakową ochronę – uzasadniał Maciaszek. - Nie można jednak uznać, z państwo obejmie gwarancjami depozyty nie wprowadzając zewnętrznego nadzoru nad systemem – dodawał jednocześnie.

Po wysłuchaniu stanowisk końcowych przewodniczący składu ogłosił, że Trybunał uznaje sprawę za ostatecznie wyjaśnioną. - Ogłoszenie nastąpi dziś o 15 tej – poinformował przewodniczący Trybunału Konstytucyjnego.