3,4 biliony euro francuskiego długu publicznego

Dług publiczny Francji zwiększył się w drugim kwartale o prawie 71 mld euro i wynosi obecnie ponad 3,4 bln euro, czyli 115,6 proc. PKB. Wywiera to presję na nowego premiera Sebastiena Lecornu, który musi stawić czoła protestom i zawirowaniom politycznym.

Z tego artykułu dowiesz się:

• Jakie wyzwania stoją przed nowym premierem Francji w kontekście zadłużenia państwa?
• Jakie zmiany w ratingach kredytowych mogą dotyczyć Francji w najbliższym czasie?
• Jak prognozy dotyczące francuskiego długu publicznego wpływają na obecne decyzje polityczne?

Dane agencji statystycznej INSEE pokazują, że nowy premier Sebastien Lecornu, były minister obrony, stoi obecnie w obliczu długu wynoszącego 115,6 proc. francuskiego produktu krajowego brutto w drugim kwartale. Wzrost ten był oczekiwany. Według prognoz, które ministerstwo gospodarki przedstawiło wiosną br. , dług miał wynieść 116,2 proc. PKB pod koniec br., a w 2026 r. ma sięgnąć 117,6 proc. PKB. Następnie najwyższą wartość osiągnąć ma w 2027 r. – 118,1 proc. PKB, a dopiero potem, przy wdrożeniu oszczędności budżetowych, dług zacząłby spadać.

 Wyzwania przed nowym premierem Francji

Sebastien Lecornu został mianowany przez prezydenta Emmanuela Macrona na początku tego miesiąca następcą Françoisa Bayrou, który został odsunięty przez parlament w sporze o budżet oszczędnościowy po zaledwie dziewięciu miesiącach urzędowania.

Lecornu nie utworzył jeszcze nowego rządu i musi przedstawić parlamentowi projekt budżetu do połowy października. Związki zawodowe zapowiedziały kolejne demonstracje na 2 października po tym, jak setki tysięcy osób protestowało w zeszłym tygodniu w całej Francji przeciwko planom oszczędnościowym Macrona.

Lecornu, siódmy szef rządu Macrona od 2017 r., obiecał zerwanie z przeszłością, aby złagodzić kryzys polityczny. Próbował uspokoić gniew, obiecując zniesienie dożywotnich przywilejów dla byłych premierów oraz plan Bayrou, aby zlikwidować dwa święta państwowe.

Bayrou zaproponował szereg środków, które, jak twierdził, pozwoliłyby zaoszczędzić 44 miliardy euro na ograniczenie wysokiego zadłużenia Francji.

Ratingi Francji mogą spaść

Francja, zmagająca się z kryzysem politycznym i fiskalnym, stoi na krawędzi stopniowego obniżania ratingów kredytowych przez międzynarodowe agencje ratingowe. Agencja ratingowa Fitch ogłosiła 12 sierpnia obniżenie ratingu kredytowego Francji z „AA-” do „A+”. 19 sierpnia DBRS, spółka zależna Morningstar, również ogłosiła obniżenie ratingu kredytowego Francji o jeden stopień z poprzedniego „AA (wysoki)” do „AA”. DBRS jest uważana za czwartą co do wielkości agencję ratingową po trzech największych. Moody’s i Standard & Poor’s (S&P), które obok Fitch należą do trzech największych agencji ratingowych, mają ogłosić ratingi kredytowe Francji w październiku i listopadzie. Eksperci rynkowi przewidują, że te dwie agencje mogą również obniżyć rating kredytowy Francji, podobnie jak Fitch.

Jak rosło francuskie zadłużenie 

Francuski dług publiczny stale rósł w ciągu ostatnich 30 lat. Jest to suma wszystkich deficytów publicznych skumulowanych od połowy lat 70. XX wieku. Aby porównać wielkość długu publicznego z możliwościami finansowymi rządu, wyraża się go jako proc. produktu krajowego brutto (PKB) – stosunek długu do PKB – który wskazuje, ile lat tworzenia bogactwa (PKB) jest potrzebnych do jego spłaty.Za rządów Jacques’a Chiraca dług wzrósł z 663,5 mld euro do 1211,4 mld euro, czyli z 55,5 proc. do 64,1 proc. PKB. Za rządów Nicolasa Sarkozy’ego osiągnął 1833,8 mld euro, czyli 90,2 proc. PKB. Za rządów François Hollande’a osiągnął 2258,7 mld euro, czyli 98,4 proc. PKB.

Na koniec pierwszego kwartału 2025 r. zadłużenie Francji wynosiło 3345,4 mld euro, czyli 113,9 proc. PKB. Chociaż dług ten jest wynikiem decyzji politycznych, które determinują dochody i wydatki kraju, zależy on również od klimatu gospodarczego, który może ułatwiać lub utrudniać zarządzanie długiem.

W obliczu takich wydarzeń, jak bańka internetowa, boom gospodarczy lat 2000., kryzys na rynku kredytów subprime w 2008 r., recesja w strefie euro i pandemia COVID-19, rządy Chiraca, Sarkozy’ego, Hollande’a i obecnego prezydenta Emmanuela Macrona doświadczały zarówno ponurych, jak i dobrych warunków gospodarczych.