Lagarde zakończyła erę ujemnych stóp. Jak długo EBC utrzyma jastrzębi kurs?

Europejski Bank Centralny podwyższył stopy o 50 pkt baz., podczas gdy średnio prognozowano ich wzrost o 25 pkt baz. Główna stopa wynosi po decyzji 0,5 proc., a depozytowa – 0 proc. Poszły one w górę po raz pierwszy od 2011 r. Dalsza ścieżka podwyżek jest jednak niepewna.

Euro zyskiwało w czwartek po południu 0,6 proc. wobec dolara, a jego kurs skoczył do 1,024 USD. Decyzja EBC o podwyżce stóp o 50 pkt baz. okazała się co prawda bardziej jastrzębia, niż się spodziewano, ale nie była całkowitą niespodzianką. Wszak część analityków w ostatnich dniach podejrzewała, że bank strefy euro może dokonać właśnie takiej podwyżki. Za tym scenariuszem przemawiały przede wszystkim dane o inflacji (przyspieszyła w czerwcu w strefie euro do 8,6 proc.) i niedawne osłabienie euro. W zeszłym tygodniu, po raz pierwszy od 2002 r., euro było warte mniej niż 1 dolara. Jak długo EBC może jednak utrzymać jastrzębi kurs?

TPI za podwyżkę

Chistine Lagarde, prezes EBC, na czwartkowej konferencji prasowej zapowiedziała, że tempo i skala kolejnych podwyżek stóp będą „zależne od danych”. Szefowa EBC stwierdziła również, że wzrost gospodarczy w strefie euro zwalnia, a jednocześnie inflacja pozostanie „przez pewien czas niepożądanie wysoka”.

– EBC przyspiesza podwyżki stóp, ale nie zmienia ich docelowego poziomu – zapowiedziała Lagarde. Prognozy analityków zebrane przez agencję Bloomberga wskazują średnio, że na koniec roku główna stopa procentowa EBC sięgnie 1,20 proc.

10 proc.

o ponad tyle euro osłabło od początku roku wobec dolara. Przyczyniło się do tego to, że EBC zaczął później podnosić stopy niż Fed.

Szefowa EBC ogłosiła również powstanie instrumentu ochrony transmisji (TPI), czyli mechanizmu skupu aktywów mającego zapobiec „chaotycznym zdarzeniom na rynku, które stanowiłyby poważne zagrożenie dla transmisji polityki pieniężnej w strefie euro”. TPI ma pomagać krajom, których obligacje będą zbyt mocno wyprzedawane. Według Lagarde decyzja o stworzeniu TPI została podjęta jednogłośnie.

– Decyzje podjęte przez EBC wskazują, że jastrzębie są wystraszone. Obawiają się, że zapowiadana na wrzesień podwyżka o więcej niż 25 pkt baz. może zostać zmyta przez nadchodzącą recesję. Porozumieniem o stworzeniu TPI zapłacili oni gołębiom za zgodę na większą podwyżkę w lipcu – twierdzi Carsten Brzeski, ekonomista z banku ING.

– EBC podnosi stopy procentowe, gdy gospodarka dramatycznie słabnie. Mierzy się również z szokiem stagflacyjnym, który jest mocno poza jego kontrolą, oraz z włoskim kryzysem politycznym. Nie ma na rynkach rozwiniętych banku centralnego, który byłby w gorszej pozycji niż EBC – uważa Seema Shah, analityk Principal Global Investors.

Upadek Draghiego

Bardzo nerwowo było w czwartek na rynku włoskim. FTSE MIB, główny indeks giełdy w Mediolanie, tracił w ciągu sesji ponad 2 proc., a rentowność włoskich obligacji dziesięcioletnich przebiła 3,65 proc. i była najwyższa od końcówki czerwca (po posiedzeniu EBC spadła jednak poniżej 3,6 proc.). Różnica między nią a rentownością niemieckich dziesięciolatek zbliżyła się do 240 pkt baz. Inwestorzy reagowali w ten sposób na dymisję premiera Włoch Mario Draghiego. Choć w środę premier zdołał zdobyć wotum zaufania w parlamencie, to rozpadła się wspierająca go koalicja. Do nowych wyborów parlamentarnych może dojść pod koniec września lub na początku października. Sondaże wskazują obecnie, że największe szanse na stworzenie rządu po wyborach miałaby prawicowa, eurosceptyczna koalicja, której przewodziłaby partia Bracia Włosi kierowana przez Giorgię Meloni.

„Koszty finansowania rosną w odpowiedzi na inflację i nadchodzące podwyżki stóp. Bez przywództwa Draghiego wzrosną one jeszcze mocniej, gdyż rynki wyceniają ryzyko polityczne. EBC będzie próbował ograniczyć te koszty, kupując włoskie obligacje w ramach nowego programu antyfragmentacyjnego. Pod rządami Meloni sukces tego programu nie może być jednak zagwarantowany” – piszą analitycy Coface.