Powódź: rosnące straty problemem dla budżetu

Druga, a niewykluczone że także i trzecia, fala powodziowa spowodują kolejne straty polskich gospodarstw i firm. Ekonomiści podkreślają, że w tej sytuacji nowelizacja budżetu będzie nieunikniona.

Jakub Borowski, główny ekonomista Invest-Banku wskazuje, że tylko w branży budowlano-montażowej 22,9 proc. firm zgłosiło w maju tego roku jako barierę działalności gospodarczej warunki atmosferyczne (rok temu w tym samym miesiącu odsetek ten wyniósł 10,9 proc.). – Szacujemy, że wpływ powodzi na roczną dynamikę produkcji budowlano-montażowej wyniesie ok. 1–2 pkt proc. – podaje ekonomista. – Nasza prognoza na maj to spadek o 3,7 proc. w skali roku wobec spadku o 6,1 proc. w kwietniu.Nie wiadomo, jaki ostatecznie będzie bilans powodzi dla rolników. Zalania wystąpiły w 27 powiatach, których łączna powierzchnia stanowi 6,7 proc. powierzchni Polski.

Z pewnością najdotkliwiej powódź odczują plantatorzy truskawek, bo pod wodą znalazło się 8,3 proc. upraw. Skutek był taki, że ceny truskawek skoczyły w trzecim tygodniu maja do 17,8 zł za kg, łącznie w ubiegłym miesiącu ceny tych owoców były o 93 proc. wyższe niż rok wcześniej. Jak wynika z danych Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji, o odszkodowania w związku z powodzią będzie mogło starać się 650 gmin.

Jakub Borowski uważa, że najsłabiej powódź wpłynęła na dynamikę sprzedaży detalicznej, ponieważ zmniejszenie popytu konsumpcyjnego w związku z zalaniem dróg i niektórych wsi zostało w części zrekompensowane przez zwiększenie sprzedaży artykułów związanych z zabezpieczaniem gospodarstw domowych przed skutkami żywiołu oraz robienie zapasów przez gospodarstwa domowe zagrożone odcięciem od świata przez powódź.

– Szacujemy, że w związku z powodzią roczna dynamika sprzedaży detalicznej obniżyła się o ok. 0,5 pkt proc. i wyniosła w maju 2,7 proc. w ujęciu rocznym wobec spadku o 1,6 proc. w kwietniu – wyjaśnia ekonomista Invest-Banku.

Ernest Pytlarczyk, główny analityk BRE Banku, uważa jednak, że na rzeczowe oszacowanie strat musimy jeszcze poczekać. – Nie sadzę, aby ktokolwiek mógł dziś wiarygodnie ocenić, ile straciliśmy na powodzi – mówi. – Łatwiej oszacować pośrednie straty powodziowe na przykład wskutek wstrzymania inwestycji infrastrukturalnych. W mojej ocenie spowoduje to ubytek w dynamice produktu krajowego brutto 0,5–1 pkt proc. Ekonomiści podkreślają jednak, że z kolei odbudowa popowodziowych zniszczeń przyczyni się do uzyskania wyższej dynamiki wzrostu.

Problemem mogą być jednak pieniądze. Resort spraw wewnętrznych wypłacił dotychczas łącznie 189,4 mln na zasiłki i 62,3 mln na walkę z żywiołem.Janusz Jankowiak, główny ekonomista Polskiej Rady Biznesu, uważa, że w obliczu kolejnych fal powodziowych środki z rezerw i obiecana pomoc unijna mogą nie wystarczyć.

– Obawiam się, że nie unikniemy nowelizacji budżetu, co oczywiście nie oznacza, że konieczne będzie podniesienie poziomu deficytu – mówi ekonomista. – W wyniku nowelizacji będzie można przeznaczyć, np. zysk z Narodowego Banku Polskiego i inne nadzwyczajne środki na pomoc powodzianom.

Jankowiak uważa, że chociaż nowelizacja budżetu nie powinna oznaczać wzrostu deficytu, to trzeba się liczyć, że wbrew wcześniejszym optymistycznym przewidywaniom deficyt zostanie zrealizowany na planowanym poziomie 52,2 mld zł. To z kolei spowoduje, że deficyt całego sektora może sięgnąć w tym roku 8 proc. produktu krajowego brutto.