Do ubiegłego roku maksymalna kwota opłaty za rządowe poręczenie lub gwarancje wynosiła 1,5 proc. gwarantowanej kwoty. Nowe przepisy powiązały poziom opłat w wypadku części gwarancji i poręczeń z ratingiem starających się o nie instytucji. Stawka uzyskana przez PKP odpowiada ratingowi BB (w metodologii Standard&Poor’s i Fitch), co oznacza, że ubiegający się o gwarancje podmiot jest „wrażliwy na niekorzystne warunki zewnętrzne”.
W takiej sytuacji opłata pobierana przez rząd waha się w zależności od okresu obowiązywania gwarancji od 2 do 2,6 proc., a 2,2 proc. to poziom odpowiadający gwarancji na 5–10 lat. W wypadku PKP suma gwarantowanych zobowiązań sięga 950 mln zł, a prowizja rozliczona proporcjonalnie za część roku, w jakim była wykorzystana, wyniosła 7,39 mln zł.Ze sprawozdania, jakie Ministerstwo Finansów przygotowało za ubiegły rok, wynika, że PKP musiały zapłacić już 2,2 proc. kwoty zobowiązania za nową gwarancję udzieloną w maju na potrzeby emisji obligacji, którymi spółka spłacała poprzednie zobowiązania.
Pozostałe podmioty, które uzyskały gwarancje Skarbu Państwa w 2009 r., zapłaciły mniejsze stawki. Polskie Linie Kolejowe – 1,5 proc. (PLK zdążyły jeszcze przed wejściem w życie nowego rozporządzenia), Bank Gospodarstwa Krajowego szukający środków w Europejskim Banku Inwestycyjnym 0,3 proc. Część projektów związanych z finansowaniem Krajowego Funduszu Drogowego była zwolniona z prowizji. W ubiegłym roku rząd udzielił 11 gwarancji na kwotę ponad 22 mld zł, wobec niespełna 629 mln zł rok wcześniej. Łączna kwota poręczeń i gwarancji sięgała na koniec 2009 roku 49 mld zł, z czego projekty na 6,3 mld zł miały wysokie ryzyko wypłat.
Poręczenia Skarbu Państwa nie są wliczane do długu publicznego, jeżeli nie pojawi się ryzyko, że korzystający z tej formy może mieć problemy ze spłatą zobowiązań. W najgorszym wypadku do akcji wkracza rząd, wydając pieniądze z budżetu. W 2009 r. kwota wypłat sięgnęła 7,5 mln zł (głównie na uregulowanie zobowiązań Pomorskiego Hurtowego Centrum Rolno-Spożywczego).Wczoraj sprawozdaniem MF zajęła się sejmowa Komisja Finansów Publicznych.
