Import kwitnie, eksport hamuje

We wrześniu Polska trzeci miesiąc z rzędu miała deficyt w handlu towarami. To efekt skokowego wzrostu rachunków za import surowców oraz zaburzeń w łańcuchach dostaw, które tłumią eksport.

Jak podał w poniedziałek NBP, wartość polskiego eksportu towarów wzrosła we wrześniu (licząc w euro) o 12,2 proc. rok do roku, po zwyżce o 18,9 proc. w sierpniu. To wynik zgodny z przeciętnymi szacunkami ekonomistów ankietowanych przez „Parkiet". Wartość importu zwiększyła się o 21,5 proc. rok do roku, po zwyżce o 31,6 proc. w sierpniu.

„Szybko odbudowujący się popyt krajowy napędza import, który rośnie również dzięki wysokim cenom importowanych surowców. Z kolei eksportowi czkawką odbijają się ograniczenia podażowe (szczególnie w sektorze automotive)" – skomentowali na Twitterze ekonomiści z banku Pekao.

Potwierdzają to dane NBP. „We wrześniu br. najwyższe wzrosty wartości importu odnotowano w przypadku ropy naftowej, produktów jej rafinacji oraz gazu ziemnego. Wyższe ceny surowców znalazły odzwierciedlenie także we wzroście wartości importu towarów przetworzonych, przede wszystkim metali oraz produktów chemicznych. Natomiast kryzys na rynku półprzewodników w największym stopniu dotyka sektor motoryzacyjny. We wrześniu 2021 r. zmniejszył się eksport samochodów osobowych i dostawczych, i równocześnie obniżeniu uległa dynamika eksportu baterii samochodowych i katalizatorów" – napisali analitycy banku centralnego w komentarzu do poniedziałkowych danych.

Szybszy wzrost importu niż eksportu skutkuje deficytem w handlu towarowym. We wrześniu wyniósł on 111 mln euro. To oznacza, że był znacznie mniejszy niż w poprzednich dwóch miesiącach, gdy przekraczał nawet 1 mld euro. Z drugiej strony, trzy z rzędu miesiące ujemnego salda wymiany towarowej NBP odnotował poprzednio w 2018 r.

Polska nadal ma dodanie saldo międzynarodowej wymiany usługowej, ale ono również topnieje. We wrześniu wyniosło 1,7 mld euro, po 1,8 mld euro w sierpniu.

Pogarszające się wyniki wymiany handlowej Polski to jedno ze źródeł deficytu na rachunku obrotów bieżących. We wrześniu ujemne saldo w obrotach bieżących wyniosło 1,34 mld euro, po 1,44 mld euro w sierpniu. Był to już piąty deficyt z rzędu. Ekonomiści z banku PKO BP wyliczają, że w ciągu 12 miesięcy do końca września Polska wciąż miała nadwyżkę w obrotach bieżących, ale wyniosła ona zaledwie 0,4 proc. PKB, w porównaniu do 0,9 proc. PKB po sierpniu i jeszcze 2,4 proc. PKB po kwietniu.

Deficyt na rachunku obrotów bieżących do 2018 r. był w Polsce normą. Jego powrót oznacza, że kurs złotego staje się nieco bardziej wrażliwy na czynniki globalne, jak i krajowe, takie jak kształt polityki pieniężnej. Pogorszenie salda obrotów bieżących jest wymieniana wśród przyczyn tego, że złoty nie umacnia się w reakcji na ostatnie podwyżki stóp procentowych w Polsce. Jeśli ten kursowy mechanizm oddziaływania polityki pieniężnej na gospodarkę nie zacznie działać, RPP będzie musiała jeszcze agresywniej podnosić stopy procentowe, aby stłumić inflację.